Uitgebreide samenvatting van het vak parasitologie (TLSC-VIRPAR5V-13). Veel stampwerk maar met een samenvatting wat makkelijker te behappen. Cycli van de parasieten staan beschreven en zijn ondersteund met afbeeldingen. Met samenvattende tabellen tussendoor bij elk onderwerp.
Parasieten zijn eukaryoten en hebben meerdere gedaanten.
Parasieten zijn dieren die uitsluitend in of op andere dieren of de mens kunnen leven.
- Zijn commensaal of pathogeen
Parasitisme is een vorm van tijdelijke of permanente samenleving van twee organismen, waarbij de
een voedsel onttrekt (de parasiet) van de ander (de gastheer).
Parasieten zijn gedeeltelijk zelfstandig levende organismen. Ze kunnen zichzelf voeden en
vermenigvuldigen maar alleen in een gastheer
- Is dus gedeeltelijk autonoom alleen een stukje van de levenscyclus is buiten de gastheer
- Schade ontstaat door afvalstoffen, vernietiging van cellen/ weefsel en/of obstructie
Een gastheer is noodzakelijk voor de voortplanting van de parasiet.
- Eindgastheer: hierin vindt de geslachtelijke voortplanting van de parasiet plaats. GV
- Tussengastheer: hierin vindt de ongeslachtelijke voortplanting van de parasiet plaats. OV
Een parasiet heeft altijd een deel van zijn levenscyclus buiten de (eind) gastheer:
- Monoxeen: 1 gastheer
- Polyxeen: meerdere gastheren
Transmissie: overdracht van de parasiet;
- Oplopen parasiet:
o Mond of neus doormiddel van voedsel of water
o Anus of vagina (SOA)
o Huid
Parasiet kruipt zelf door de huid
Prik of steek door een vector
- Waar komen ze vandaan:
o Milieu: water aarde, lucht (monoxene parasieten)
o Andere gastheer (polyxcene parasieten)
Opgegeten met stukje van andere gastheer
Geprikt door vector
1
,Factoren die (immuno-) pathologische reacties bepalen:
- Infectie dosis en blootstelling
- Binnendringen in anatomische barrières
- Hechting
- Vermenigvuldiging
- Cel- en weefselschade
- Ontwijken van afweermechanisme van de gastheer
o Antigene variatie
o Moleculaire mimicry
o Antigene maskering
o Intracellulaire locatie
o Immuun suppressie
Parasitaire infecties in Nederland en de wereld:
Parasieten stellen eisen aan hun omgeving: temperatuur, luchtvochtigheid en gastheersoort
Parasitaire infecties is in de (sub)tropen talrijk.
- Prevalentie: percentage geïnfecteerde mensen
- Morbiditeit: percentage geïnfecteerde mensen met klinische symptomen
- Mortaliteit: percentage geïnfecteerde mensen dat komt te overlijden
Endemische infectie: infectie die voorkomt in nederland.
- Vaak: toxoplasmose, trichomonas, enterobius, pediculus (hoofdluis)
Malaria en rondwormen zijn de meest voorkomende parasieten in de wereld.
De meeste parasieten komen voor in de darmen omdat daar heel veel voedingsstoffen beschikbaar
zijn en verspreiding vanuit daar makkelijk is. Ze kunnen wel vanuit een ander deel van het lichaam
zijn binnengekomen.
Parasieten die in de hersenen kunnen zitten:
1. Toxoplasmose
2. Tripanosoma
3. Plasmodium
Doel onderzoek in Nederland aan parasitaire infecties:
- De ontwikkeling van nieuwe methoden voor bestrijding van parasieten
- Betere methoden voor de behandeling van parasitaire infecties
- Ontwikkeling van nieuwe medicijnen en vaccins
- Verbetering van methoden voor diagnostiek van parasitaire infecties
2
,Diagnostiek van parasitaire infecties:
- Diagnostisch onderzoek van parasieten door analisten is het begin van de aanpak van de
ziekten die parasieten veroorzaken.
- Kennis van de symptomen veroorzaakt door parasieten is noodzakelijk voor het insturen van
het juiste lichaamsmateriaal
o Koppeling symptoom en verblijf in gebied, maar ook waar in het lichaam bevindt de
parasiet zich
- Parasieten kunnen niet worden gekweekt maar moeten worden aangetoond in het
lichaamsmateriaal van de patiënt zoals bloed, urine, feces, sputum etc.
- Parasieten worden direct aangetoond aan de hand van morfologische herkenning met een
lichtmicroscoop
- Parasieten kunnen ook indirect aangetoond worden m.b.v. serologische, immunologische en
moleculaire technieken.
o Wordt gedaan op eiwitten die de parasieten uitscheiden
Parasieten kunnen zich voortbewegen door het lichaam heen. Hierdoor kunnen er binnen de periode
van infectie verschillende symptomen ontstaan, tegelijk maar ook achtereenvolgend.
Behandeling van parasitaire infecties therapie
- De behandeling/ therapie van patiënten met parasitaire infecties berust voornamelijk op het
doden van de parasiet met medicijnen
- De ziekteverschijnselen en/ of symptomen van parasitaire infecties zijn aspecifiek
o Doordat ze door het lichaam heen kunnen bewegen
- De behandeling/ therapie van parasitaire infecties is specifiek.
Ivermectine is een middel wat ontdekt is tegen rivierblindheid en elefantiasis.
Tropenreizigers en parasieten:
- Een reis naar de (sub)tropen is een groot risicofactor voor een parasitaire infecties.
- Er bestaan geen effectieve vaccins tegen parasitaire infecties.
- Maatregelen ter voorkoming (preventie) van parasitaire infecties zijn belangrijk en zeer
effectief.
- Antimalaria maatregelen door het gebruik van een profylaxe
Wat is belangrijk om te weten van een parasiet:
- De morfologie
- De levenscyclus
o Transmissie
o Klinische symptomen
o Diagnostiek
Importinfecties nemen toe doordat er meer mensen gaan reizen maar ook door de opwarming van
de aarde. Door de opwarming breidt het leefgebied van de parasieten uit.
- Resistentie van parasieten tegen profylaxe begint ook steeds meer een rol te spelen.
Endemische infecties met parasieten nemen in Nederland steeds meer af door toename van kennis
en hygiëne.
3
, Hoorcollege 1b: Bloedprotozoa
Klasse 3 protozoa apicomplexa:
- Plasmodium is het geslacht
- Genera: cryptosporidium. Plasmodium, toxoplasma
- Kunnen geslachtelijk en ongeslachtelijke voortplanten
- Kunnen zich niet zelf voortbewegen, is een belangrijk verschil t.o.v. klasse 1 en 2
- Soorten:
o Vivax
o Ovale
o Malariae
o Falciparu,
o Knowlesi
- Gastheerwisseling; kan van gastheer wisselen doordat het meerdere gastheren heeft
o De mens en de mug, bij de mug zit malaria in het speeksel
- Verwekker van malaria
Transmissie van malaria: door prik van de mug; anopheles gambiae tussen zonsondergang en
zonsopgang
- Anopheles gambiae is de vector van plasmodium soorten
Preventie tegen malaria:
- Draag ’s avonds lange mouwen
- Smeer handen, gezicht en enkels in met repellent (deet)
- Slaap onder een klamboe en permethrine
- Gebruik van een profylaxe besmetting blijft wel mogelijk.
Levenscyclus van plasmodium spp:
- Na een prik met een mug wordt je geïnfecteerd met een sporosiet, deze gaat daarna in het
lichaam naar de lever. Daar infecteert de parasiet de levercellen en gaat zich vermeerderen
en vormt een schizont. Afhankelijk van het type malaria heb je daarna een hoeveelheid
parasieten merosiet. Deze zijn in staat om heel snel een bloedcel binnendringen. Voordeel
voor de parasiet is dat deze hierdoor nauwelijks grijpbaar/ zichtbaar is voor het
immuunsysteem. Daar vormt de malaria een klein ringetje trofozoid. Een gedeelte van de
cellen met malaria infectie groeien uit tot gametocyten. Deze zijn instaat om via het bloed
opgenomen te worden in een mug.
In de mug kunnen daarna twee
gametocyten samen smelten en
geslachtelijk voortplanten.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BovIngen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
