Samenvatting
EXAMEN samenvatting Aardrijkskunde COMPLEET
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Complete samenvatting met alle domeinen voor het centraal eind examen. Cijfer 7,5
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Aardrijkskunde samenvatting 6VWOAardrijkskunde samenvatting
6VWO
1
,Aardrijkskunde samenvatting 6VWO
Inhoud
Domein B: Wereld / globalisering ................................................................................................................... 4
Wereldsystemen ................................................................................................................................................. 4
Kolonialisme ....................................................................................................................................................... 4
Economie ............................................................................................................................................................ 5
Politiek ................................................................................................................................................................ 6
Economische activiteit ........................................................................................................................................ 6
Wereldwijde netwerken...................................................................................................................................... 7
Politiek en cultuur ............................................................................................................................................... 7
Ongelijkheid ........................................................................................................................................................ 8
Welvaart en werk ............................................................................................................................................... 9
Demografie ....................................................................................................................................................... 10
Migratie ............................................................................................................................................................ 11
Grote steden ..................................................................................................................................................... 12
Domein C: Aarde ........................................................................................................................................... 14
Endogene processen ......................................................................................................................................... 14
Gesteenten ....................................................................................................................................................... 14
Bewegen van platen ......................................................................................................................................... 15
Vulkanen ........................................................................................................................................................... 16
Klimaat ............................................................................................................................................................. 17
Moessons en passaten...................................................................................................................................... 21
Cellen ................................................................................................................................................................ 24
Klimaatclassificatie van Köppen ....................................................................................................................... 25
Exogene processen ........................................................................................................................................... 26
Verwering ......................................................................................................................................................... 27
Erosie ................................................................................................................................................................ 28
Sedimentatie..................................................................................................................................................... 29
Landschapszones .............................................................................................................................................. 30
Rampen ............................................................................................................................................................ 32
Domein D: Zuid-Amerika ............................................................................................................................... 33
Domein E1: Rivieren en kust ......................................................................................................................... 34
Theoretische begrippen kust ............................................................................................................................ 34
Dijken ................................................................................................................................................................ 35
Ruimte voor de rivier ........................................................................................................................................ 36
Nederlandse Kust .............................................................................................................................................. 37
Domein E2: Steden ....................................................................................................................................... 40
2
,Aardrijkskunde samenvatting 6VWO
3
, Aardrijkskunde samenvatting 6VWO
Domein B: Wereld / globalisering
Wereldsystemen
Het wereldsysteem is in te delen in drie groepen landen. Centrumlanden, de semiperiferie
en de periferie.
In onderstaande tabel enkele kenmerken van de verschillende typen landen:
Centrumlanden Semiperiferie Periferie
Economisch kerngebied Gemiddeld ontwikkeld Economisch afhankelijk van
centrum en semiperiferie
Kennisintensieve economie Industriële economie Veel land- en mijnbouw
Machtscentra Toenemende invloed Weinig (wereldwijde) invloed
Veel hoofdkantoren Vooral assemblage Leverancier van grondstoffen
Veel geografen bekijken de wereld als een systeem: het wereldsysteem. Een verandering in
het ene land heeft positieve/negatieve gevolgen voor andere landen. Landen worden
ingedeeld op economische activiteit en de relaties met andere landen. Zo zijn er drie
categorieën.
- Centrumlanden: economisch hoogontwikkeld, grote arbeidsproductiviteit en enorme
variatie aan goederen en diensten. Beslissingen die in centrumlanden worden gemaakt
hebben grote invloed op landen binnen en buiten het centrum.
- Semiperiferie: lager gemiddeld inkomen per hoofd dan centrumlanden, voornamelijk
industrie met afzetmarkt in centrumlanden (markt in semiperiferie groeit echter).
- Periferie: laag inkomen per hoofd, afhankelijk van behoefte centrum/periferie,
fragmentarische modernisering (oude/moderne technologie naast elkaar) (Vaak zie je dat
(mede door cumulatieve causatie) bepaalde sectoren sterk moderniseren en andere
achterblijven).
De afgelopen eeuwen zijn verbindingen tussen landen op sociaal, economisch, politiek en
cultureel gebied toegenomen. Dit heet globalisering en komt onder andere door ontwikkeling
in ICT en doordat tijd en afstand minder belemmerend zijn. Om een beeld te krijgen van de
mate van globalisering in een land,kan men de wereld indelen op basis van regio’s:
- Cultuurgebieden: regio’s met een gemeenschappelijke cultuur. Cultuurelementen zijn taal,
religie, gewoonten, kunst, gebouwen, etc. Grenzen tussen cultuurelementen zijn niet vast,
vaak gaat een cultuur geleidelijk over in de ander.
- Politiek: democratisch gehalte kan worden gemeten met de democratie-index. Kenmerken
hiervan zijn vrije verkiezingen, functioneren van regering, mate waarin de bevolking
zeggenschap heeft en hoe er met mensenrechten wordt omgegaan.
- Welvaart: welvaart kan gemeten worden met het BBP/hoofd of het BRP/hoofd. Dit is niet
altijd even betrouwbaar, het zou kunnen zijn dat niet alle productie is meegeteld, dat er een
hoge of lage koopkracht is of dat er regionale en sociale ongelijkheid is (Lorenzcurve en
Gini-index).
- Beroepsbevolking: de beroepsbevolking wordt ingedeeld in de primaire sector
(landbouw), secundaire sector (industrie) en de tertiaire sector (diensten).
- Dicht- en dunbevolkt: hierbij wordt gekeken naar bevolkingsspreiding en
bevolkingsdichtheid (aantal inwoners per km2). Ook de verstedelijkingsgraad en het
verstedelijkingstempo zijn belangrijk.
Kolonialisme
Ontdekkingsreizen → contact buiten de eigen regio → ontstaan kolonialisme.
Eerst handelskolonialisme (1500 -1850): grondstoffen gebruikt voor handel.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisevanmierlo99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen