In deze samenvatting heb ik het boek beknopt beschreven in de woorden van de auteur zelf. Het is een beknoptere versie van het boek. Dit helpt bij de vragen op het tentamen welke de letterlijke zinnen uit het boek bevatten, alle onderdelen uit het boek (voor het tentamen) komen erin voor.
PSYCHOLOGISCHE
STROMINGEN
Samenvatting Social Work leerjaar 1
Een uitgebreide samenvatting, op basis van Zes psychologische stromingen en één client,
voor de opleiding Social Work aan Windesheim Zwolle
Amber Stok
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Verschillende visies op dezelfde problematiek .................................................................. 3
1.1 Verschillende visies .................................................................................................................. 3
1.2 Verschillende visies gedemonstreerd ...................................................................................... 3
1.4 Cliëntenparticipatie als vanzelfsprekend onderdeel ............................................................... 3
1.5 Toenemende integratie en het belang van de ‘persoon’ van de therapeut .................................. 3
1.6 Moeten we kiezen voor een bepaalde benadering? ..................................................................... 4
Hoofdstuk 3: Psychodynamische benaderingen...................................................................................... 5
3.1 Inleiding ......................................................................................................................................... 5
3.2 De theorie van Freud ..................................................................................................................... 5
3.3 Het objectrelatiemodel ............................................................................................................... 10
3.4 De zelfpsychologie: Heinz Kohut en Daniël Stern ........................................................................ 11
3.5 Psychodynamische therapieën .................................................................................................... 12
3.6 Neofreudianen en door Freud geïnspireerde ontwikkelingen .................................................... 12
3.7 Nieuwere ontwikkelingen ............................................................................................................ 15
3.8 Psychodynamische visies op depressie ....................................................................................... 15
3.11. Kanttekeningen ......................................................................................................................... 15
Hoofdstuk 4: Cognitief-gedragstherapeutische benaderingen ............................................................. 17
4.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 17
4.2 Gedragstherapie .......................................................................................................................... 18
4.3 Model-leren ................................................................................................................................. 22
4.4 Sociale vaardigheidstrainingen .................................................................................................... 22
4.5 Het belang van motivatie ............................................................................................................ 22
4.6 Cognitieve psychologie ................................................................................................................ 22
4.8 Nieuwere ontwikkelingen ............................................................................................................ 26
4.10 Kanttekeningen .......................................................................................................................... 27
Hoofdstuk 5: Experiëntiële en cliëntgerichte benaderingen ................................................................. 29
5.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 29
5.2 Zelfontplooiing............................................................................................................................. 29
5.3 Onvoorwaardelijke acceptatie ..................................................................................................... 29
5.4 Incongruentie: vervreemd van anderen en van onszelf .............................................................. 30
5.5 Positieve mogelijkheden.............................................................................................................. 30
5.6 Uitgangspunten van de cliëntgerichte benadering ..................................................................... 30
5.7 Onvoorwaardelijke, acceptatie, echtheid en empathie .............................................................. 31
5.8 Niet adviseren, maar begrijpen en verhelderen ......................................................................... 31
5.9 De behoeftepiramide van Maslow .............................................................................................. 31
, 5.10 Directievere technieken, ervaringsleren en existentiële dilemma’s .......................................... 32
5.13 Kanttekeningen .......................................................................................................................... 33
Hoofdstuk 7: Systeemgerichte benaderingen ....................................................................................... 35
7.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 35
7.2 Verschillende inspiratiebronnen van de systeembenaderingen ................................................. 35
7.3 De algemene systeemleer ........................................................................................................... 36
7.4 Uitgangspunten van systeembenaderingen ................................................................................ 37
7.5 Verschillende systeemtherapeutische benaderingen.................................................................. 37
7.6 De communicatietheoretische benadering ................................................................................. 38
7.7 De structurele benadering: kluwen- en los-zand gezinnen ......................................................... 40
7.8 De intergenerationele of contextuele benadering ...................................................................... 41
7.10 Verwante ontwikkelingen .......................................................................................................... 44
7.12 Groepsdynamica en sociotherapie ............................................................................................ 45
7.13 Netwerkbenaderingen............................................................................................................... 46
7.14 Interventies gericht op de sociale omgeving ............................................................................. 47
7.15 Multidimensionele Familietherapie .......................................................................................... 48
7.16 Kanttekeningen .......................................................................................................................... 49
Hoofdstuk 8: Oplossingsgerichte benaderingen en positieve psychologie ........................................... 51
8.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 51
8.2 Positieve psychologie................................................................................................................... 51
8.3 Oplossingsgerichte benadering ................................................................................................... 51
8.4 Uitgangspunten ........................................................................................................................... 52
8.5 Ordenen en zoeken ..................................................................................................................... 53
8.6 Het formuleren van doelen ......................................................................................................... 54
8.7 Therapeutische technieken ......................................................................................................... 54
8.8 Therapeutische houding .............................................................................................................. 56
8.11 Kanttekeningen .......................................................................................................................... 56
, Hoofdstuk 1: Verschillende visies op dezelfde problematiek
1.1 Verschillende visies
Vanuit verschillende psychologische visies zijn verschillende therapieën en methodieken ontwikkeld.
Bij een zoektocht naar een passende therapie heeft de cliënt een ruime keus. Deze kan kiezen uit veel
verschillende therapieën: een cliëntgerichte aanpak, gebaseerd op de humanistische psychologie,
biedt haar empathie, een exploratie van haar belevingswereld, onvoorwaardelijke acceptatie en een
echt contact. Een cognitieve gedragstherapeut helpt bij het aanpakken van negatieve denkschema’s
en gedragspatronen en het leren van nieuw gedrag.
Onbewuste of onhanteerbare gevoelens uit het verleden kunnen worden verwerkt door diverse
psychodynamische therapieën, geïnspireerd door Freud. Een lichaamsgerichte therapie kan worden
ingezet als een stoornis of ander probleem zijn stempel achterlaat op het lichaam.
Systeemtherapieën bieden hulp bij het omgaan met en eventueel inschakelen van het sociale
systeem van de cliënt. Tot slot zijn er ‘oplossingsgerichte’ therapeuten, die zich niet zozeer richten op
het probleem, maar de cliënt praktisch coachen in het uitbreiden van wat wél goed gaat.
1.2 Verschillende visies gedemonstreerd
Hulpverlening vanuit een biopsychosociaal model
Een belangrijk, overkoepelend model in de hulpverlening, vooral in de ggz, is het ‘biopsychosociaal
model’. Hierbij kijkt met naar een probleem vanuit de interactie tussen biologische, psychische en
sociale aspecten. Het is daarbij geen kwestie van of een biologische verklaring, of een psychische of
sociale verklaring. De vraag of een stoornis ontstaat opvoeding of door aanleg is inmiddels
achterhaald. Voor sommige stoornissen bestaat een genetische kwetsbaarheid, dat wil niet zeggen
dat genen deze stoornissen volledig bepalen. Voor geen enkele psychiatrische stoornis is een
eenduidige neurobiologische oorzaak gevonden.
1.4 Cliëntenparticipatie als vanzelfsprekend onderdeel
Praten over de cliënt kan nooit zonder praten met de cliënt, de tijd ligt achter ons dat uitsluitend de
therapeut wist wat goed was voor de cliënt. Cliënten zijn meer dan een wandelende stoornis.
Cliënten hebben waardevolle ideeën over hoe zij het beste geholpen kunnen worden, zij hebben
ervaringskennis over het leven met een beperking, aandoening of stoornis.
Herstelondersteunende zorg wint terrein, hierbij wordt aangesloten bij het persoonlijke verhaal, de
eigen kracht, de eigen deskundigheid en eigen mogelijkheden van de cliënt. Professionele
hulpverleners moeten steeds meer in staat zijn samen te werken met de cliënt en zijn omgeving.
Verder hebben cliënten uiteraard ook een wettelijk recht om instemming te verlenen bij hun
behandel- of begeleidingsplan.
1.5 Toenemende integratie en het belang van de ‘persoon’ van de therapeut
De zorg- en dienstverlener op hbo-niveau werkt eclectisch of integratief. Dat wil zeggen dat hij
methodes en inzichten uit verschillende psychologische scholen of stromingen gebruikt.
Psychotherapeuten waren zuiverder in de leer, maar hier komt ook een toename in de integratie van
de verschillende benaderingen.
Er zijn verschillende componenten van psychisch functioneren:
• Ontwikkelingscomponent: de manier waarop iemand zich in de loop van zijn leven heeft
ontwikkeld. Biologische rijping, omgevingsinvloeden en iemands innerlijk.
• Neurobiologische component: de genetische aanleg die zich in wisselwerking met de
omgeving ontvouwt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberstok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,06. Je zit daarna nergens aan vast.
