100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting alle stof Centraal Examen aardrijkskunde Havo 5 €5,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. HAVO
  4.  
  5. Aardrijkskunde

Samenvatting

Samenvatting alle stof Centraal Examen aardrijkskunde Havo 5
 5 keer verkocht

Deze samenvatting bevat alle stof die je moet kennen voor het Centraal Examen aardrijkskunde op 5 Havo: - Arm en Rijk hoofdstuk 3 en 4 - Systeem aarde hoofdstuk 1, 2 en 3 - Brazilië hoofdstuk 1 t/m 5 - Wonen in Nederland hoofdstuk t/m 4 Alle 4 de onderdelen hebben een eigen kleur en ook alle fig...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 57  pagina's

Document informatie

  • Ja
  • 2 januari 2020
  • 57
  • 2018/2019
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (38)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (1611)

Verkoper

avatar-seller
Renee90

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

hoofdstuk 3 (arm en rijk)

Kolonie Brits-Indië
 Rond 1900 in GB door industrie een machtig land

G-B Indië
 Centrumland  Periferieland
 Grondstoffen en agrarische producten
 moederland  handelskolonie

 Tot 1850 was
India een handelskolonie
- De invloed van GB beperkte zich tot de handelssteden/handelssteden
- Maar toen kwam de IR, waardoor de vraag naar grondstoffen in GB erg toenam
 Handelsposities waren in deze situaties ‘breekbaar’. Als een ander land ze innam
had GB een erg groot probleem. GB had een kwetsbare positie.

- India werd toen een exploitatiekolonie van GB
 Het hele land (havens + binnenland) werd veroverd door GB.
Gevolgen:
 GB werd verzekerd van grondstoffen
 In India werd infrastructuur aangelegd
 India kreeg een afzetmark

GB had HEEL VEEL land over de hele wereld
 Moederland
- Groot-Brittannië
 The old dominions
- Canada, Australië en Zuid-Afrika
 Koloniën
- Kenia, Singapore, Hong-Kong, West-Indië
 India
 Militaire steunpunten
- Gibraltar, Cyprus, Malta, Suez
 Vestigingskolonies
- Australië & Nieuw-Zeeland
- Canada
- Zuid-Afrika

Dekolonisatie
 Na WO II valt het Britse rijk uiteen
- India onafhankelijk
Pakistan onafhankelijk Veel verschil in culturen, dus
niet als eenheid onafhankelijk
Bangladesh onafhankelijk
- Wel blijven de koloniale banden intact

 Gevolgen dekolonisatie
- Indiërs gaan om economische redenen naar GB
 Studeren of geld verdienen

, - Ontstaan multiculturele samenleving in GB & India
- Engels word de 2e officiële taal in India
- De Britse gemenebest
 Vrijwillige verbintenis/samenwerking tussen 53 landen die vroeger in het rijk van
GB zaten.
 De handel onderling is groot
 Common wealth bank  landen geven elkaar voorrang in handel
Verstedelijking
 De Engelse Midlands zijn door de IR uitgegroeid tot steden
 Door de IR trokken veel mensen van het platteland naar de .
- Soms slechte omstandigheden in de steden
- Urbanisatie is nog steeds bezig (90% woont in de stad)

 De urbanisatie van India kwam veel later op gang
- In 2030 woont daar waarschijnlijk 40% van de mensen pas in de stad
 Ze wonen dan wel in 46 miljoenensteden
 Door de snel groeiende steden ontstaat er een 2 deling

arm rijk

Slums Gated communities
- grote regionale ongelijkheid

 Van industrie naar diensten
- Er zijn drie beroepssectoren:
 Primaire sector
 Landbouw
 Veel mensen hier werkzaam bij ontwikkelingslanden
 Secundaire sector
 Industrie
 Tertiaire sector
 Diensten
 Veel mensen hier werkzaam bij ontwikkelde landen
- Na WO II verplaatste de Industrie naar lagelonenlanden, waardoor industriesteden in
verval raakte
 Ze gingen herstructureren, de oude fabrieken kregen nieuwe functies (vaak in
de dienstensector)
 Door al het werk in de stad werden steden het middelpunt.

 Landen zijn soms moeilijk te vergelijken als je je gegevens uit statistische overzichten
verzamelt, zoals uit de Grote Bosatlas. Dit komt doordat:
- de indicatoren vaak verschillend worden omschreven.
- veel cijfers zijn verouderd.
- De gegevens worden meestal op nationale schaal gegeven, maar binnen een land
kunnen grote verschillen bestaan tussen gebieden en bevolkingsgroepen.

 Om landen goed te kunnen vergelijken, moet je letten op bevolkingskenmerken. Je hebt drie
soorten kenmerken:
- economische kenmerken

, - demografische kenmerken
- sociaal-culturele kenmerken

 Economische kenmerken:
- Economie gaat over het verdienen van geld en de besteding ervan aan schaarse
goederen, zowel aan tastbare materiële goederen als materiële diensten.
Economische criteria is gebaseerd op de volgende kenmerken: productie,
verdiensten en het werk dat de mensen doen.

- Bruto Nationaal Product (BNP) → de totale productie van goederen
 BNP per hoofd wordt vaak gebruikt, maar hier moet je voorzichtig mee zijn,
omdat het cijfer niets zegt over de verdeling van het nationaal inkomen.
 Het vaststellen van het BNP van een ontwikkelingsland is lastig, omdat de
productie vaak niet op papier wordt vastgesteld.
 De informele sector word niet meegenomen in et BBP, terwijl er soms veel
zwart geld in omloop is. Dit word dus niet meegenomen in het BBP.
 Het BNP is lastig te vergelijken, omdat niet alles in dezelfde valuta is, daarom
wordt alles eerst naar dezelfde valuta omgerekend. Men neemt daarvoor
meestal de Amerikaanse dollar.
 Valuta’s zijn niet overal evenveel waard, de koopkracht verschilt per land
 Koopkracht → de hoeveelheid goederen en diensten die je van je
salaris of zakgeld kunt kopen.
o Een vergelijkingsfactor hiervoor is de zogenoemde
hamburgerindex.

- Human Development Index (HDI)
 Deze wordt berekend als een gewogen gemiddelde van drie criteria:
 BBP per hoofd
o Hoeveel verdient de bevolking gemiddeld?
 Gemiddelde levensverwachting
o Hoe oud worden de mensen gemiddeld?
 Analfabetisme
o Hoeveel mensen hebben leren lezen en schrijven?


Wereldsysteem

Centrum Periferie




Semi-periferie


‘ ‘ = de bovenliggende partij
‘ ‘ = de afhankelijke partij

, India van planeconomie naar markteconomie

 India had een planeconomie waarin ze alle import stopte

 Staatsbedrijven gingen producten maken die anders geïmporteerd werden

 Om deze staatsbedrijven te beschermen, hanteerde ze invoerrechten

 3 belangrijkste industrieën waren:
- Consumptiegoederen
- Zware industrie
- Informatietechnologie

Van plan- naar markteconomie
 GROTE economische groei!
- Voorsprong vanwege Engelssprekende bevolking
- Voorsprong vanwege jonge, hoogopgeleide bevolking
- Voorsprong vanwege relatief lage arbeidskosten
- Voorsprong vanwege hardwerkende bevolking
- Voorsprong door groeiende binnenlandse afzetmarkt

Buitenlandse bedrijven werden aangetrokken in speciale economische zones
 Bijzonder dat er ook SEZs in het binnenland zijn ipv alleen maar aan de kust!
- Dit kan omdat ICT niet afhankelijk is van zeehavens
 Nadelen
- SEZs gaan ten koste van landbouwgrond
- Er komen alleen banen bij voor de middenklasse
 Niet voor de lage, arme klasse
- Neer regionale ongelijkheid

Demografische kenmerken:
 De aantallen van de bevolkingen en de verschillen en veranderingen erin.
- De bevolkingsdichtheid  Het aantal inwoners per km2, het is altijd een gemiddelde
- De bevolkingsspreiding → geeft aan hoe de bevolking is verdeeld over een ruimte
- De bevolkingsgroei → de getalsmatige toename of afname van een groep mensen als
resultaat van geboorte en sterfte, vestiging en vertrek
 geboorteoverschot=geboorte−sterfte
 migratiesaldo=vestiging−vertrek
 bevolkingsgroei=Geboorteoverschot + migratiesaldo

aantal geboorten
geboortecijfer= ×1000
aantal inwoners

aantal geboorten
vruchtbaarheidscijfer= ×1000
aantal vrouwen (15−45)

aantal sterfgevallen
sterftecijfer= × 1000
aantal inwoners

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Renee90. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67418 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€5,99  5x  verkocht
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd