Studie van de vertebraten en algemene anatomie van de huisdieren (G000851A)
Alle documenten voor dit vak (31)
Verkoper
Volgen
c-lemlijn
Voorbeeld van de inhoud
C. Voortbewegen op een
medium
(Een ander substraat gebruiken dan je zelf inzit om je in voort te bewegen, lucht voor ons)
1. Lopen en springen
Lopen kost het meeste energie om zich voort te bewegen
Je moet de zwaartekracht overwinnen
Zwemmende dieren gebruiken hun drijfvermogen en vliegende dieren de aerodynamica en
liftvermogen van de vleugels om zwaartekracht te “overwinnen”
Hardlopers gebruiken hun 4 ledematen om zich sneller voort te bewegen, geen enkel lidmaat doet
hetzelfde tegelijker tijd
o 2/3de rust op het voorbeen, schokdempers
o 1/3de op het achterbeen, voortstuwen
o Hond is een sprinter, paard een marathonloper
o Vluchters vs. Jagers
Vluchters hebben altijd een voorsprong, jagers moeten bijbenen (explosieve sprint)
Vluchters hoeven het maar lang genoeg uit te houden (rationeel energiegebruik)
Ancestrale bouwplan lijkt op amfibieën en reptielen ledematen zijdelings ingeplant
o Stylopodium is horizontaal (opperarm – bovenbeen)
Die zwaai je uit
o Zeugopodia is verticaal (onderarm)
Gebruiken om het lichaam omhoog te brengen tegen de zwaartekracht
o Autopodia zijn steunoppervlak (hiel)
Lengte speelt geen rol, ze gaan op de polsen hun hand en voet neerzetten
Zwaait ledematen vooruit met steeds een korte rust pauze
Naarmate meer vertebraten op het land kwamen, was er meer competitie en moesten ze zich
aanpassen op snelheid en uithoudingsvermogen
Voordeel van sneller:
o Grotere afstanden afleggen, grotere gebieden om voedsel te zoeken
o Helpt predatoren prooien te vangen, prooien om van predatoren weg te rennen
o Goede lopers zijn goede sprinters (hond), via sprongen obstakels overwinnen of snel van
richting veranderen, sommige is springen specialiteit (kikker, kangoeroe, konijn,…)
Alle hardlopers zijn gekenmerkt doordat ze de weerstand van het dragen van het lichaam omzeilen
door of rechtop te gaan lopen of door de ledematen verticaal onder het lichaam te oriënteren (mens is
van verticale stand pas gaan rechtop lopen)
Bij bipedale (tweevoetigen) is staart heel belangrijk, zorgt voor tegenwicht van het lichaam
De snelheid is het resultaat van de afstand die hij met 1 enkele pas kan maken en de snelheid
waarmee hij opeenvolgende passen kan maken
o Giraffen kunnen grote passen maken, zijn daarom snel
o Wrattenzwijn heeft een grote pasfrequentie, is daarom snel
o Echte snelle lopers hebben een combinatie van de 2
Toename paslengte
a. Paslengte
Dus het uitbreiden van reikwijdte lidmaat
a1. Positie van de voet
, Ancestrieël rust autopodium volledig op grond, lengte voet neemt niet deel in de paslengte, lidmaat
land eerst op de hiel bij voortbewegen
o Mens, beer, egel, wasbeer, olifant
o Zoolgangers of plantigrade dieren
Voeten van ancestrieël naar voor evolueren, maar dan moet ellenboog naar buiten worden gedraaid
en knie naar binnen, dus de zenuw aan je kont zit aan de buiten kant van het gewricht (normaal
zenuwen en bloedvaten aan de buighoek van gewricht om overstrekking tegen te gaan)
Dus lidmaat gaat eindigen op uiteinde van autopodium, lengte lidmaat langer, paslengte langer
o Teengangers of digitigrade dieren
o Carnivoren, loopvogels,..
Nog langer maken door op teentop (meeste distale falangen) te steunen
o Teentopgangers of unguligrade dieren
o Hoefdieren
a2. Rol van de schouder
Verlies van coracoid, algemeen kenmerk van zoogdieren (wordt processus coracoideus)
Hardlopers:
o Verlies sleutelbeen (clavicula)
o Scapula in lijn met lidmaatas
o Zijdelings afgeplatte borstkast
o Slingerpunt hoog dorsale rand
Hoe kunnen we dan blijven staan romp-voorbeen verbindingsspieren
a3. Functie van wervelkolom
Waarom niet ook de bekkengordel losmaken:
o Achterste lidmaat kan niet op een borstkast rekenen om zich vast te hechten, spieren zouden
dan naar achteren moeten reiken en daar is niets meer, bekken moet deze functie dus gaan
vervullen
o In plaats van losmaken gaan we de lenden als verlenging gebruiken bij beweging
Jagers (hond) : JA Vluchters (paard): NEE
Trekken lichaam volledig in elkaar Lichaam wordt een schietspoel
Zeer flexibele lenden: Zeer rigide lenden:
Meer lendenwervels (7) Minder wervels (6)
Lange wervellichamen Korte wervellichamen, vaak
Zeer bewegelijk: ruime vergroeid
tussenwervelschijven Rigide:
Tussenwervelschijven verliezen
typische structuur (is beperkt tot
fibreuze tussenlegsels).
Maximale bewegelijkheid eerder
thoracolumbale overgang
Maar continu in gevecht met de Propulsie (aandrijving) vnl. achterhand
zwaartekracht
Energie rovend sneller uitgeput minder explosief acceleratievermogen
Ancestrale wervelkolom maakte undulerende beweging, niet enkel bij vissen nu nog steeds bij
reptielen en amfibieën
Nu dat het lichaam van de grond is worden de ingewanden opgehouden door de buikspieren, om die
passief te helpen zijn er 2 typen die de buikwand verstevigen:
o Handboogtype:
Buikwand wordt opgehangen aan een boogvormige wervelkolom door alles op te
hangen aan een ligament boven de wervels, bij kleinere en middelgrote zoogdieren
o Strijkstoktype:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper c-lemlijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,16. Je zit daarna nergens aan vast.
