Palliatieve zorg
● Kwaliteit van leven verbetert
● Patiënt en omgeving
● Levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid
● Vroegtijdige signalering
● Fysiek, zingeving, sociaal en .
Momenten van palliatief redeneren
● Kennismaking nieuwe patiënt; bv. bij intake/anamnese
● Tijdens dagelijkse verzorging
● Grote visite, MDO, moreel beraad
● Kritische beslismomenten, (wel/geen opname, opereren, behandelen)
Sociale dimensie: daginvulling, werk, mantelzorg, relaties, thuissituatie, professionele
zorgverlening
Zingeving: steun, religie, spiritualiteit, verleden, toekomst, afscheid, betekenisgeving,
prioriteiten, wensen.
Symptomen:
● Palliatief: Vermoeidheid, pijn, slapeloosheid, misselijkheid, gebrek aan eetlust\
● Terminaal: vermoeidheid, zwakte, gewichtsverlies
SPICT is een handreiking om personen te identificeren die een verhoogd risico hebben op
achteruitgang van hun gezondheid.
www.ikwilmetjepraten.nu
, Palliatieve zorg is zorg die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten
die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid, door het
voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige
beoordeling en behandeling van problemen van fysieke, psychische, sociale en spirituele
aard. Gedurende het beloop van de ziekte heeft de palliatieve zorg oog voor het behoud van
autonomie, toegang tot informatie en keuzemogelijkheden. Hierbij zijn de vier domeinen van
palliatieve zorg handig bij het begrijpen van de verschillende aspecten van zorg waar we
rekening mee moeten houden.
● Lichamelijk/symptoommanagement: hierbij kijk je naar lichamelijke klachten en hoe
je deze kan oplossen/verminderen. Daarbij is leidend wat de patiënt het meeste
belemmert. Zoals bij pijn, het starten van pijnstilling, maar ook bijvoorbeeld
fysiotherapie en warmte/koude therapie.
● Psychisch: hierbij kijk je naar de emoties en de gesteldheid van een patiënt en zijn
naasten. Ik ga het gesprek met hen aan en probeer ze handvatten te bieden en tips
te geven. Mochten ze er behoefte aan hebben, kan er een geestelijk verzorger of
maatschappelijk werker ingeschakeld worden. Ik vind het erg belangrijk om er achter
te komen wat belangrijk is voor de patiënt en wat voor hem kwaliteit van leven is. Of
dat er nog dingen zijn die hij heel graag wil doen/zien.
● Sociaal: Ik probeer het sociale netwerk in kaart te brengen en probeer de naasten
ook zo veel mogelijk te betrekken in het zorgproces. Daarnaast ga ik in gesprek met
de patiënt wat de invloed van de ziekte op het sociale leven is.
● Spiritueel domein: Dit domein gaat over de zingeving en klachten met betrekking tot
levensvragen, geloofsovertuigingen en de existentiële dimensie van het leven. Ik
vraag vaak of ze behoefte hebben aan bijvoorbeeld een dominee of imam.
De rol van de verpleegkundige in palliatieve zorg is cruciaal en veelzijdig. Palliatieve zorg
richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven voor patiënten met een ziekte
waarvan ze niet meer genezen en hun naasten, door middel van het verlichten van
symptomen, pijn en andere fysieke, emotionele en spirituele problemen. Hier zijn enkele
belangrijke aspecten van de rol van de verpleegkundige in deze context:
Symptoommanagement: Als verpleegkundige zie je de patiënt het meest van alle
disciplines. Hierdoor ben je verantwoordelijk voor het herkennen van symptomen zoals pijn,
misselijkheid, kortademigheid en andere ongemakken. Je observeert of de ingezette
interventies voldoende zijn en zo niet overleg je met de artsen/pijnteam/fysio wat er voor
andere behandeling ingezet kan worden. Het is belangrijk om patiënten goed uit te vragen
over de symptomen. Hiermee waarborg je het welzijn van de patiënt.
Communicatie: Effectieve communicatie met patiënten en hun families is essentieel. Je
biedt informatie, je beantwoordt vragen en je ondersteunt bij het nemen van beslissingen
over de zorg. Je bent het aanspreekpunt voor de patiënt en fungeren als een brug tussen
patiënten, families en het zorgteam.
Emotionele en psychologische ondersteuning: Verpleegkundigen bieden naast fysieke
zorg, ook emotionele ondersteuning. Je luistert naar de zorgen van patiënten en hun
families, biedt troost en helpt hen omgaan met angst, verdriet en andere emotionele
uitdagingen die gepaard gaan met ernstige ziekten. Verpleegkundigen kunnen hierbij ook
andere disciplines in consult vragen, zoals geestelijk verzorgers of maatschappelijk werkers.
