Een samenvatting van de syllabussen WGBO (beide syllabussen), civiele aansprakelijkheid, WLZ en WMO, levensbeëindigend handelen, WVGGZ en de zorgverzekeringswet.
Samenvatting Syllabussen
Gezondheidsrecht
WGBO
De Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) kwam in 1995 tot stand en is
onderdeel van het Burgerlijk Wetboek (BW) als een bijzondere overeenkomst in boek 7. De
bepalingen van de WGBO staan vastgesteld in artikel 7:446 t/m 7:468.
Toepasbaarheid WGBO
De handelingen die vallen onder de WBGO zijn:
- het verrichten van onderzoek naar de gezondheidstoestand
- het geven van raad over behandeling van ziekte
- raadgeving om ziekte te voorkomen
- het informeren over diens vooruitzichten i.v.m. onderzoek of behandeling
- verzorging van de patiënt
- gedragsvoorschriften, voorschrijving van medicatie, operatie en observatie
De zorgverlener hoeft niet te voldoen aan de wensen van de patiënt als dit in strijd is met het goede
hulpverlenerschap (7:453 BW). De hulpverlener kan de behandelingsovereenkomst alleen met
bepaalde reden opzeggen, bijvoorbeeld wanneer de patiënt meerdere malen therapieontrouw is en
de vertrouwensrelatie hierdoor geschaad is. De hulpverlener is dan wel gedwongen om te zorgen dat
de patiënt bij een andere arts terecht kan. Wanneer de patiënt het hier niet mee eens is de patiënt
toch gedwongen om zorg aan te nemen van de nieuwe behandelend arts.
De WGBO staat los van de Zorgverzekeringswet. Als een onverzekerde met spoed wordt geholpen
dan is nog steeds sprake van een geneeskundige behandelingsovereenkomst en wordt de
behandeling betaald.
Mensenrecht
Er bestaan twee soorten rechten. De klassieke grondrechten geven iemand het recht dat een staat of
persoon zich niet met hem bemoeid. Het recht op leven heeft geen keerzijde, de mens heeft namelijk
geen recht op sterven. Sociale grondrechten daarentegen zijn claimrechten. Het geeft een persoon
het recht iets van de staat of een persoon te verlangen.
Informatierecht
Onderdeel van de WGBO is het informatierecht (7:448 BW). De hulpverlener informeert de patiënt
op de volgende manier:
- op duidelijke wijze
- aangepast aan het begripsniveau van de patiënt
- op relevante punten
Daarbij is het belangrijk dat de arts de patiënt informeert over de inhoud, risico’s, doel, aard en
alternatieven van het onderzoek of de behandeling. Daarnaast moet de patiënt ook geïnformeerd
worden over de staat en de vooruitzichten ter zake van de gezondheidstoestand van de patiënt. De
hulpverlener hoeft niet alleen in detail te bespreken, maar mag zich beperken tot hetgeen wat voor
de patiënt van belang mag worden geacht. De hulpverlener hoeft over aspecten die uiterst zeldzaam
voorkomen niet te informeren. Ook algemeen bekend geachte aspecten hoeven niet uitdrukkelijk te
worden medegedeeld. De hulpverlener mag tijdelijk informatie achterhouden aan de patiënt als het
mededelen ervan ernstig nadeel kan berokken. De hulpverlener dienst na te gaan of de patiënt de
,informatie in volle omvang heeft begrepen.
Als de patiënt vindt dat hij niet goed is geïnformeerd en schadevergoeding wil, moet hij kunnen
aantonen dat hij in geval van goede inlichting de ingreep zou hebben geweigerd.
De patiënt kan de arts verzoeken om hem niets mede te delen over de uitslag van een onderzoek,
het verloop van de behandeling, zijn gezondheidstoestand etc. Dit is het recht op het niet weten
(7:449 BW). De patiënt hoeft niet aan te geven waarom hij bepaalde informatie niet wenst. Een
voorwaarde is wel dat door deze wet geen negatieve effecten mogen bestaan voor anderen. Zoals
een patiënt met HIV die de uitslag niet wil weten, maar wel haar echtgenoot hiermee schaadt als de
patiënt dit wel zou hebben.
Toestemming en vertegenwoordiging
Adequate informatieverstrekking en weloverwogen toestemming zijn de kern van het
zelfbeschikkingsrecht. Vandaar dat gesproken wordt van geïnformeerde toestemming ofwel
informed consent. De patiënt is niet in staat toestemming te geven als de patiënt buiten bewustzijn
is, vanwege een stoornis aan het geestelijke vermogen niet in staat is informatie te begrijpen of een
beslissing te nemen, 11 jaar of jonger is of om een andere reden wilsonbekwaam is. Toestemming
voor een behandeling verliest zijn rechtskracht wanneer de patiënt zich verzet.
In de WGBO zijn leeftijdsgrenzen vermeld (7:450 BW). Een kind van 11 jaar of jonger wordt altijd
door zijn ouders of voogd vertegenwoordigd. Voor het kind van 12 t/m 15 geldt een
medebeslissingsrecht. Vanaf 16 jaar beslist de patiënt zelfstandig. Maar wanneer een behandeling
medisch gezien noodzakelijk is en de patiënt zelf stemt in maar de ouders niet, dan kan de
hulpverlener op basis van goed hulpverlenerschap overgaan tot behandeling.
De hulpverlener is verplicht de schade van de patiënt zo veel mogelijk te beperken (7:466 BW). In
geval van spoed waarbij de patiënt niet in staat is toestemming te geven, mag de hulpverlener
handelen om ernstig nadeel te voorkomen. Ook wanneer een hulpverlener tijdens een behandeling
ontdekt dat uitgebreidere maatregelen nodig zijn, bijvoorbeeld tijdens een operatie, mag de
hulpverlener handelen.
Ook een dwanghandeling is toegelaten als die behandeling nodig is om ernstig nadeel voor de
wilsonbekwame patiënt te voorkomen (7:465 BW). In geval dat de patiënt zelf op basis van art. 7:465
BW iemand schriftelijk gemachtigd heeft, blijft de patiënt wilsbekwaam en is de vertegenwoordiging
alleen aan de orde wanneer de behandelaar vaststelt dat de patiënt zelf niet wilsbekwaam is. Ook de
rechter kan een mentor of curator voor iemand benoemen. Een mentor neemt alleen de immateriële
belangen waar, de curator daarnaast ook de materiële. De curator is bedoeld voor mensen die zowel
hun financiële als persoonlijke belangen niet meer kunnen behartigen. De mentor vertegenwoordigd
een patiënt over beslissingen rondom geneeskundige behandeling.
Aansprakelijkheid
Door de centrale aansprakelijkheid (7:462 BW) kan de patiënt de zorginstelling aansprakelijk stellen
voor naleving van patiëntenrechten en schadevergoeding, als het gaat om een instelling op basis van
de WTZi (Wet Toelating Zorginstellingen) Dit zijn de instellingen waar behandelingen gefinancierd
worden uit de zorgverzekeringswet, de WLZ en de Jeugdwet, dus bijvoorbeeld niet privéklinieken. Zo
is het voor de patiënt niet van belang om uit te zoeken welke arts een fout is begaan.
Onderzoek
Wanneer een onderzoeker data uit patiëntendossiers nodig heeft voor onderzoek mag hij deze
geanonimiseerd gebruiken wanneer het vragen van toestemming niet mogelijk is met betrekking tot
de Wet Bevolkingsonderzoek (WBO). Het moet gaan om onderzoek dat een algemeen belang dient,
, niet zonder desbetreffende gegevens kan worden uitgevoerd en waarbij betrokkenen geen
uitdrukkelijk bezwaar heeft gemaakt (7: 458 BW).
Bijzondere wetgeving
Bijzondere wetgeving, zoals de Wet zorg en dwang gaat voor de WGBO. Als de bijzondere wetgeving
over bepaalde aspecten zwijgt, herneemt de WGBO zijn gelding. Zo is een ander voorbeeld dat voor
de Wet Publieke Gezondheidszorg (WPG) de plicht van de arts geld om infectieziekten met de
persoonsgegevens van de patiënt te melden aan de openbare gezondheidsdienst. Het in de WGBO
verankerd beroepsgeheim wordt daarmee gedeeltelijk geschonden.
Kwaliteit van zorg
De kwaliteit van zorg is in verschillende wetten geregeld. De WKKGZ (Wet Kwaliteit, Klachten en
Geschillen Zorg) is bedoeld voor de kwaliteit van zorg en hierin is geformuleerd dat zorg van goede
kwaliteit moet worden aangeboden met doelmatige inzet van goede medewerkers en deugdelijk
materiaal en voorzieningen. De Wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) richt zich op
de kwaliteit van de individuele zorgverlener.
Relevante wetten
8 EVRM = recht op lichamelijke onaantastbaarheid
1 GW = recht op gelijke behandeling
10 GW = recht op privacy
11 GW = recht op onaantastbaarheid van het lichaam (lichamelijke integriteit)
15 GW = verbod om iemand zijn vrijheid te ontnemen
22 GW = de overheid treft maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid
40 BIG = beroepsbeoefenaar verlicht tot deugdelijke beroepsbeoefening
6:95 BW = de bepaling over schade
6:98 BW = de bepaling over de causaliteit
7:446 BW = de behandelingsovereenkomst
7:448 BW = het informatierecht
7:449 BW = het recht van de patiënt op het niet weten
7:450 BW = leeftijdsgrenzen
7:453 BW = de verplichting om als goed hulpverlener te werken
7:454 BW = patiëntendossier
7:457 BW = informatie mag niet aan anderen verstrekt worden
7:458 BW = onderzoek in de gezondheidszorg
7:459 BW = er mogen geen buitenstaanders toegelaten worden tijdens de behandeling
7:462 BW = centrale aansprakelijkheid
7:464 BW = de patiënt heeft recht om als eerste over de uitslag te beschikken
7:465 BW = dwanghandeling om ernstig nadeel te voorkomen mag, arts al goed vertegenwoordiger
7:466 BW = de schade van de patiënt moet zo veel mogelijk beperkt worden
7:468 BW = van de bepalingen van de WGBO kan niet worden afgeweken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Michiko. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
