100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting pedagogiek van de voorschoolse voorzieningen €10,66   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting pedagogiek van de voorschoolse voorzieningen

 4 keer bekeken  0 keer verkocht
  • Vak
  • Instelling

Samenvatting pedagogiek van de voorschoolse voorzieningen

Voorbeeld 4 van de 105  pagina's

  • 2 oktober 2024
  • 105
  • 2023/2024
  • Samenvatting
avatar-seller
Pedagogiek van de voorschoolse
voorzieningen
Les 1. De organisatie van de voorschoolse voorzieningen

= alle instanties die zorg en educatie opnemen van 0 tot de start van het leerplichtonderwijs.
• Kinderopvang is voor 0 tot 3 jaar (groepsopvang en gezinsopvang)
• Kleuteronderwijs is voor 2,5 tot 5 à 6 jaar (basisonderwijs)

De voorschoolse voorzieningen worden gezien als een basis voor leren en ontwikkelen (: de
kwaliteit).
 In het engels wordt dit ook wel Early childhood education and care (ECEC of ECCE)
genoemd

Het is een plaats waar het meest private en het meest publieke samen komen. Het zijn ook
plekken van beleid en dus van politiek. Het gaat om beleid inzake preventie, gelijke kansen
voor mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt, levenslang leren,…



In splitsystemen hebben we voorzieningen voor zowel de jongere kinderen als oudere
kinderen. Dit met een (institutionele) split rond 3 jaar.
 In België is dit zo

In geïntegreerde systemen is er één groep voor de hele groep kinderen van 0 tot 6 jaar. Dit
met een aandacht voor zorg en educatie.
 Je ziet dat er veel landen zijn die een splitsysteem hebben maar er zijn ook landen die
beide doen (afhankelijk van de regio dan bv.)

1. Split systeem




De wachtlijsten in de kinderopvang zorgen ervoor dat de ouders soms geen plaats vinden en
ze dus tijdelijk een ander alternatief zullen moeten vinden.

Met de 1/9 ratio wordt bedoeld dat per 9 leerlingen, ze 1 begeleider nodig hebben. Vanaf meer
dan 9 hebben ze een tweede begeleider nodig. Bij de kleuterscholen is dat juist niet zo, daar
bestaat zo geen ratio’s.

2. Geïntegreerd systeem
Integratie is mogelijk op verschillende vlakken. Je kan integratie hebben op bv. curriculum,
administratie, toegankelijkheid, financiële,…


1

, Beide voorzieningen kennen een andere geschiedenis, andere regels en andere
organisatievormen
 Personeel is anders opgeleid, groepsgrootte is anders, andere ouderbijdrage, het gebruik
is anders, de beschikbaarheid is anders, de pedagogiek is anders,…
 De overgang rond 2,5 à 3 jaar kan zorgen voor een grote overgang die moeilijk kan zijn
voor zoveel het kind als de ouders
 Lage kwalificaties
o Slechte werkomstandigheden
o Weinig doorgroeimogelijkheden

Ze zetten van tegenwoordig wel meer in op hogere kwalificatie van medewerkers. Dit doen ze
bv. door hogere diploma’s te vereisen alvorens je daarvoor kan werken.

 De split systemen maken dat er een aparte zorg en educatie focus is obv de leeftijd van
de kinderen
o Zorg lijkt voorbehouden voor de jongste kinderen en uitgevoerd door minder
gekwalificeerde professionals
 Hierbij kunnen en moeten we ons vragen stellen
o Het idee heerst ook dat vanaf ze naar school gaan, het ‘echte’ leren pas begint
 Ook zorgt dit allemaal ervoor dat er een verschoolsing kan zijn van het kleuteronderwijs
wat wil zeggen dat er in de kleuterscholen een grote nadruk moet gelegd worden op
schoolse vaardigheden
o Hierdoor zouden we andere zaken minder aandacht geven

In veel landen willen ze het split systeem weg maar in België, Vlaanderen blijft het bestaan.

1. Gevolgen voor peuters
Emotionele ondersteuning gaat over ondersteunen bij verdriet en dergelijke.
Educatieve ondersteuning gaat over taal stimuleren, faciliteren van leren,….

We zien wel dat er goed voor de kinderen wordt gezorgd maar dat er onvoldoende wordt
ingezet, onvoldoende mogelijkheden zijn tot leren.

2. Gevolgen voor kleuters
 We weten dat betekenisvolle interacties (bv. taal horen), belangrijk zijn maar we zien uit
onderzoek dat kwaliteit en kwantiteit net zeer laag is
o De kinderen worden niet sterk aangemoedigd om zelf taal te gebruiken
 Kinderen die bv. al verbaal sterk zijn, sterk genoeg zijn om de taal ook te gaan op eisen
maar hierdoor gaan kinderen die net niet verbaal sterk zijn wat op de achtergrond blijven



We kunnen zeggen dat er in de kinderopvang dus een beperkte focus is op leren en dat er
in de kleuterschool een tekort is aan emotionele en fysieke zorg. Maar we zien wel dat dit
niet altijd zo is.
 Bv. niet elk kind is op 2,5 jaar zindelijk of kan zijn jas nog niet aan doen dus het
onderscheid tussen zorg en leren is afhankelijk van de leeftijd
Kinderen tussen 0 en 3 jaar, daarbij zien we snel dat ze gezien worden als kwetsbaar, nood
aan minding en zorg, afhankelijk,… en bij kinderen tussen 3 en 6 jaar eerder als volwassen in
wording die worden voorbereid op het latere leven.


2

,We zien zelf dat er een hiërarchie is tussen de verhouding van zorg en leren. Zelf zo dat de
zorg het leren in de weg lijkt te staan (bv. de discussie over zindelijkheid, ja maar ik moet ze
dingen aanleren en ze niet zindelijk maken).
 We zouden kunnen zeggen dat zorg en leren niet lijken samen te kunnen bestaan (wat
zeker geen waar is)

We zien uit onderzoek dat ouders het belang van leren erkennen maar ook dat ze eerder zorg
gerelateerde vragen hebben zoals ‘hoe verloopt een toilet moment?’ of ‘wie troost mijn kind
als hij/zij dat nodig heeft?’.

Professionals zien die zorgnoden ook zeker maar zij zien dat als iets dat de ‘echte taak’ in de
weg staat.



Schoolfication = kleuteronderwijs met voorbereidende functie, zonder eigen identiteit en
finaliteit.

In de jaren 60 zien we dat de discussie over de leerplichtverlaging begon op te komen
waardoor zittenblijven in het eerder jaar begon op te komen, om zo cognitieve achterstand
weg te werken.
 De rode draad is dus echt het wegwerken van de cognitieve achterstand en het
verkleinen van de onderwijskloof waardoor de deelname aan het kleuteronderwijs een
plicht werd

Vandaag is het idee nog altijd dat het kleuteronderwijs nog altijd een voorbereiding is op later
(: een prep school). Dat de focus nog altijd sterk ligt op cognitieve ontwikkeling in curricula
en minder aandacht voor fysieke node, emoties en relaties.

Prophetic pedagogy = verschoolsing, zorg voor jonge kinderen wordt ‘enger’ gemaakt, het
wordt geminimaliseerd.

Sterk belangrijk hierbij is die radicalisering van de ouderlijke verantwoordelijkheid; ‘stuur je
kinderen naar school’.



 We zien dus dat de eerste of zelfs tweede transitie op de leeftijd van 2,5 jaar gebeuren
o We zien dat die overgang gaat naar instapklassen, onthaalklasse, graadklassen,…
 Er zijn daarbij drastische veranderingen van relaties, manieren van omgaan,
dagschema’s,…

We zien dus dat transitie een proces is want de transitie is een periode die begint voordat
kinderen starten en eindigt wanneer kinderen en ouders betrokken zijn bij de school.

Heb hier aandacht voor want je weet dat het niet op dag één begint en eindigt op dag twee

De eerste transities hebben invloed op latere transities en op de ontwikkeling, het leren en het
welbevinden van kinderen. Dus dit is zowel voor de kinderen als de ouders een periode van
kwetsbaarheid, ze ervaren beide moeilijkheden. Hierdoor wordt dit vaak een survival of the
fittest genoemd.



3

,  Zeker voor gezinnen in een kwetsbare situatie is dit moeilijk, zij starten al van
verschillende startposities

Bv. een gezin in armoede gebruikt minder vaak de kinderopvang waardoor die al van een
andere startpositie starten.

3 populaire denklogica’s:
1. Kind op voorhand klaarmaken
a. Zoals jasje aandoen enzo
2. Kinderen nog even thuishouden
a. Scholen mogen kinderen niet weigeren op school maar ze horen wel vaak ‘ik zou
je kind nog even thuis houden, hij/zij is er nog niet klaar voor’ hierdoor kan die
sociale ongelijkheid wel vergoot worden
3. Learn it the hard way
a. Ze gaan uit van het idee dat kinderen en ouders zich zo snel mogelijk moeten
aanpassen

Schoolrijp of kindrijp?
Is de school wel aangepast aan de diverse groep kinderen en ouders? Ipv zijn kinderen
schoolrijp, vragen we ons af ‘zijn scholen wel kindrijp?’.



Men wil dus naar een consensus over de brede holistische visie, waar zorg en leren niet los
staan (: geïntegreerde systemen). Een holistische visie valt onder de educare. Hierbij is er
zowel plaats voor zorg, leren, spelen en opvoeden. Er is dus aandacht voor het sociale,
emotionele, cognitieve en fysieke.

1. Educare
Educare wordt gezien als basis voor kwaliteit. Care in education, education in care:
Zorgtaken zijn ook pedagogisch en leeractiviteiten vragen ook een zorg aspect. Educare is
dus echt een pedagogiek voor de jongste kinderen.



Inzetten op warme en inclusieve transities kunnen bijdragen aan die positieve transities. Hierin
zien we dat een kind als een kind en niet als een toekomstige leerling gezien worden, dat er
gelijkwaardige aandacht is voor zorg en leren, dat er een wederkerige relatie is tussen school
en ouders en dat het een kindrijpe school is.

Hierbij is dus de continuïteit, integratie en samenwerking tussen professionals en families
belangrijk.


Tegenvoorbeeld voor het wennen van de kinderen in de kleuterklas: hier zien we dat de
transitie een gedeeld moment is. Zowel de persoon uit het kinderdagverblijf, als de
kleuterleerkracht, als de ouders en het kind komen samen om te wennen. Ze verwachten niet
dat de ouders weg gaan zo dat de kinderen ‘sneller’ wennen maar ze pakken dit samen en
trager aan.




4

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nainpoppe1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 81849 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€10,66
  • (0)
  Kopen