Adviseren 1
Hoofdstuk 1 Basiskennis:
Sinds 1865 door de wet mogelijk dat ook anderen dan apothekers, geneesmiddelen kunnen leveren.
Mag alleen verkocht worden als je hiervoor ook bevoegd bent. Alleen assistent-drogisten en
Drogisten mogen adviseren over zelfzorggeneesmiddelen.
Geneesmiddel: een middel of product die helpt om te genezen van ziektes.
Warenwet: producten die geen medische claim hebben.
Geneesmiddel: wanneer een warenwetartikel een medische claim heeft (genezing of verhelpen)
wordt het automatisch een geneesmiddel en moet het ook geregistreerd worden als een
geneesmiddel. Het valt dan onder de Geneesmiddelenwet.
Registratie geneesmiddelen:
Geneesmiddelen mogen alleen verkocht worden als deze vermeld zijn in de registers van het College
ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Zijn dan geregistreerde geneesmiddelen. Deze krijgen op
de verpakking de letters RVG (Register Verpakte Geneesmiddelen) en een nummer van 5 cijfers.
Sinds 2002 verplicht om ook homeopathische geneesmiddelen re registreren. Deze wordt
aangegeven met RVH (Registratie Voor Homeopathische geneesmiddelen).
Geneesmidddelenwet(2007): Worden 4 categorieën geneesmiddelen genoemd.
UR-geneesmiddel: mag uitsluitend op recept worden voorgeschreven door (huis)arts
UA-geneesmiddel: mag zonder recept en uitsluitend in een apotheek verkocht worden
UAD-geneesmiddel: mag zonder recept, maar uitsluitend in een apotheek of een verkooppunt met
toezicht van een Drogist verkocht worden(meer dan 70% zelfzorggeneesmiddelen valt in deze
categorie)
AV-geneesmiddel: mag zonder recept ook buiten een apotheek of een verkooppunt met toezicht van
een Drogist, verkocht worden
Voor het bepalen van de categorie kijkt het CBG naar het mogelijke risico van het geneesmiddel. Ze
brengen de volgende dingen in kaart:
Giftigheid
Wisselwerkingen
Bijwerkingen
Maskeren van onderliggende ziektes
Noodzaak van een diagnose door een huisarts
Gevolgen van onjuist gebruik
Hoe groot het risico is dat het op grote schaal onjuist zal worden gebruikt
De praktijkervaring met het middel
Hoe het middel moet worden toegediend
,Bij ieder product wordt gekeken of het de status UA of AV moet krijgen, Als dat niet het geval is
krijgt het automatisch de UAD status.
Voor AV-geneesmiddel kijkt het CBG naar de volgende punten:
Is het middel in de Europese Unie of Noord-Amerika al minstens 5 ervaring opgedaan in de
zonder recept verkrijgbaarheid?
Is het risico op schade bij gebruik van het middel verwaarloosbaar?
Zijn er geen aanwijzingen voor abnormaal gebruik?
Is het aantal per verpakking klein?
Bevatten verpakking en bijsluiter een extra waarschuwing voor risicosituaties?
Is het advies van een Drogist of apotheker niet noodzakelijk?
Wanneer er minder werkzame stof inzit of het product minder eenheden bevat AV-status.
Homeopathische geneesmiddelen: worden niet getoetst op werkzaamheid maar alleen op kwaliteit
en veiligheid. Werking is vaak niet aangetoond en kan daarom niet worden getoetst. Sinds 1 juli 2021
mag er geen indicatie of claim op de verpakking of bijsluiter staan.
TKG: Bij een Traditioneel Kruiden Geneesmiddel met een RVG-registratie wordt er wel een indicatie
vermeld. Gebruik is gebaseerd op traditioneel gebruik en niet op klinisch bewijs.
Kruidengeneesmiddelen: Bevatten als werkzame bestanddelen 1 of meer kruidensubstanties en/of
kruidenpreparaten
Kruidensubstanties: hele, gebroken, of gesneden planten, delen van planten, algen, fungi en
korstmossen.
Kruidenpreparaat: preparaat dat verkregen wordt door het bewerken van kruidensubstanties, bijv
door het uitpersen of destilleren van kruidensubstanties.
Wanneer een kruidengeneesmiddel 30 jaar in de medische praktijk is gebruikt waarvan 15 jaar in de
Europese Unie dan kan het geneesmiddel worden toegelaten. Mag alleen gebruikt worden bij
zelfzorgklachten.
Sinds 2007 worden de eerste kruidengeneesmiddelen door het CBG als RVG ingeschreven. Bij de
indicatie staat altijd vermeld: "De toepassing is uitsluitend gebaseerd op langdurige
gebruikservaring”.
Zelfzorggeneesmiddelen zijn werkzaam en veilig als ze volgens de bijsluiter worden gebruikt.
Problemen kunnen ontstaan:
Bij verkeerd gebruik
Bij misbruik
In combinatie met andere middelen
Doel van voorlichting: de klant zo goed mogelijk informeren over het veilig gebruik ervan. Het
bevorderen van de gezondheid en bestrijden van de klacht of kwaal staat daarbij centraal.
,Verantwoorde zorg: houdt in dat een klant het meest geschikte UAD-geneesmiddel krijgt
geadviseerd. Daarbij moet de klant op de hoogte zijn van het juiste gebruik, relevante bijwerkingen,
gezondheidswaarschuwingen en begeleidende maatregelen van het geneesmiddel. Met als doel de
klacht zo snel en effectief mogelijk te genezen.
In de Geneesmiddelenwet staat dat de terhandstelling van UAD-geneesmiddelen onder toezicht van
de Drogist dient te gebeuren. Dat betekent dat het presenteren, reclame maken, aanbieden van het
geneesmiddel, adviseren, afrekenen en overhandigen allemaal onder toezicht van een Drogist moet
gebeuren.
(Assistent-)Drogist heeft 2 belangrijke taken waarbij men bijdraagt aan het bieden van
verantwoorde zorg:
- Het verkopen van het juiste zelfzorggeneesmiddel aan de klant
- Voorlichting geven over het gebruik van deze geneesmiddelen
Verboden om zelfzorggeneesmiddelen te verkopen en overhandigen aan kinderen jonger dan 16
jaar tenzij:
- Duidelijk is dat dit gebeurt op verzoek van een volwassene
- Het gaat om een middel waarvan het gebruik geen enkel gezondheidsrisico met zich mee kan
brengen (bij normaal gebruik en verkeerd gebruik)
Geneesmiddelenwet artikel 62:
1. Onverminderd hetgeen elders in deze wet is bepaald, is het eenieder verboden UAD-
geneesmiddelen te koop aan te bieden, te verkopen of ter hand te stellen, met uitzondering van:
a. Apothekers die hun beroep in een apotheek uitoefenen;
b. Huisartsen als bedoeld in artikel 61, eerste lid, onder b;
c. De krachtens artikel 61, eerste lid, onder c, aangewezen personen of instanties;
d. Drogisten die in een drogisterij of in een ander verkooppunt van UAD-geneesmiddelen hun
beroep uitoefenen.
2. Degene die in de uitoefening van een bedrijf verkoopactiviteiten verricht en in dat kader door de
in het eerste lid, onder d, bedoelde personen UAD-geneesmiddelen ter hand laat stellen, dient
verantwoorde zorg aan te bieden. Onder het aanbieden van verantwoorde zorg wordt in ieder geval
verstaan dat:
a. De terhandstelling geschiedt onder verantwoordelijkheid en onder toezicht van een Drogist;
b. Degene aan wie een UAD-geneesmiddel ter hand wordt gesteld, op duidelijke wijze wordt
ingelicht over hetgeen hij redelijkerwijze moet weten over de aard en het doel van het geneesmiddel
en de te verwachten gevolgen en risico's daarvan voor zijn gezondheid, tenzij hij te kennen heeft
gegeven daar geen behoefte aan te hebben;
c. Uitsluitend een Drogist of een Assistent-Drogist de in onderdeel b bedoelde voorlichting mag
geven, en
d. In het verkooppunt voldoende Drogisten en Assistent-Drogisten aanwezig zijn die klanten deze
voorlichting kunnen geven.
3. Onverminderd hetgeen elders in deze wet is bepaald, is het eenieder verboden AV-
geneesmiddelen te koop aan te bieden, te verkopen of ter hand te stellen, met uitzondering van de
in het eerste lid, onder a, b, c en d bedoelde personen of instanties, alsmede met uitzondering van
degenen die in de uitoefening van een bedrijf verkoopactiviteiten verrichten en daartoe zijn
, ingeschreven in het handelsregister, bedoeld in artikel 2 van de Handelsregisterwet 2007.
Met het terhandstellen van een UAD-geneesmiddel wordt bedoeld:
het aanbieden van geneesmiddelen zodat de klant een weloverwogen keuze kan maken;
het geven van voorlichting over het geneesmiddel (tenzij de klant dat niet wenst);
het afrekenen en het overhandigen van het UAD-geneesmiddel;
het verlenen van nazorg door een terugkerende klant te adviseren.
Reclame voor zelfzorggeneesmiddelen is aan strenge regels verbonden. Deze wettelijke
reclameregels zijn uitgewerkt door de Keuringsraad Openlijke Aanprijzing Geneesmiddelen
(KOAG) in de Code voor de 'Publieksreclame voor Geneesmiddelen'.
Het is van belang dat reclame-uitingen over geneesmiddelen worden getoetst aan de SmPC -
tekst (de officiële bijsluitertekst van het product)
In de Nederlandse Drogistennorm worden acht aspecten genoemd van terhandstelling/aanbieden
van zelfzorggeneesmiddelen (in 2013 door CBD opgesteld):
Algemene eisen bij toezicht.
Voorkomen van risico’s.
Advies en communicatie.
Reclame voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten.
Personeel.
Winkelinrichting.
Controle en klachtenbehandeling.
Administratie.
Als (Assistent-)Drogist is het van belang dat je weet welk zelfzorggeneesmiddel in welke situatie
wel of niet gebruikt mag worden. Er wordt van je verwacht dat je:
Op de hoogte bent van de belangrijkste eigenschappen van de geneesmiddelen die je
verkoopt;
Je de informatie op een begrijpelijke manier aan de klant kunt uitleggen;
Zo min mogelijk vaktaal en moeilijke medische termen gebruikt tijdens het adviesgesprek.
Zelfzorgproducten:
Alle producten die door de consument op eigen initiatief en voor eigen rekening kunnen worden
aangeschaft om gezondheidsklachten vast te stellen, te bestrijden en te voorkomen. Het gaat hierbij
niet alleen om zelfzorggeneesmiddelen maar over alle producten die op een of andere manier een
bijdrage leveren aan onze gezondheid.
Zelfzorgproducten:
Reguliere zelfzorggeneesmiddelen;
Homeopathische zelfzorggeneesmiddelen;
Fytotherapeutische zelfzorggeneesmiddelen;
Diagnostica;
Anticonceptiemiddelen;
Producten voor lichaamshygiëne;
Pleisters en verbandmiddelen;
Gezondheidsproducten;
Vitamines en mineralen.