In deze samenvatting krijg je de lessen van literatuur in 9 pagina's. Zodat je een goed overzichtelijk beeld hebt van de lessen en inhoud. Ideaal voor als je snel nog moet nakijken of de hele samenvatting net iets te veel voor is.
Inhoud: Middeleeuwen (), Rederijkers, reformatie, renaissance (), Ee...
Middeleeuwen (1100-1450)
Prille begin:
Nl standaardtaal in 17de eeuw Nieuw-Nederlands 1500-Nu
Oud Nederlands ca 500-1500 Lex salica: wettekst
Middel-Nederlands ca 1500 Probatio-Pennae: West-Vlaamse monnik
Middeleeuwse literatuur:
1. Epiek:
a. Ridderepiek:
Karelromans: Toeschrijven van heldendaad aan bep. Figuren. Daden eigenlijk door iemand anders verricht. BV Karel en de
Elegast. Voorhoofs Mondeling overgedragen
Arthurromans: Britse of Keltische. BV Ferguut (ontwikkelingsroman). Eerste Arthurroman uit de letterkunde. Hoofse Roman
geschreven literatuur.
Structuurschema
Proloog
Situering
Elementen van boven/buiten
Queeste
Klassieke romans: Eneasroman = eerste hoofse roman
Hendrik van Veldeke: eerste bij naam bekende auteur die schreef in zijn moedertaal.
Vergilius Aenais: aansluiting bij de hoofse cultuur en literatuur. 1 ste hoofse roman in de Nederlandse letterkunde
Oosterse romans: Floris en de Blancefloor:
Geen origineel verhaal, geschreven en gelezen onder de invloed van kruistochten.
b. Religieuze epiek: uitgesproken religieuze inhoud. Doel: aansporen christelijk leven leiden.
Marialegende
Heiligenlevens
c. Dierenepiek: Epes VS Fabel:
BV Van den Vos Reynaerde
Acrostichon: BI WILLEM
Vertaal van Nederlands naar Latijn
Averechts-parallelisme
3 delige structuur: aanklacht, dagvaarding, aan het hof
Dubbel niveau: Parodie, Satire
2. Lyriek:
a. Soort:
Volkslied
Kunstlied
b. Vorm en inhoud
Ballade (klaaglied)
Lang
Herhalingen
Strofe
Rijm
Epische lyrische
Eenvoudige taal
Sprongsgewijze verteltrant
Ronddeel (ode)
Kort
2 rijmklanken
Bepaalde verzen die terugkeren
Refrein: hinde-religieuze ode
c. Wereldlijke lyriek
BV lied van heer Halewijn
BV Twee coningskinderen
BV Egidiuslied
d. Geestelijke lyriek
!Hadewych dichteres van de hemelse minne (kunstlyriek)
3. Dramatiek:
a. Handeling staat centraal:
Oorsprong van middeleeuws toneel
Kerkplein
Beroepsgezelschappen: Abele spelen, cluten
Rederijkerstoneel
4. Didactiek: Jacob van Maerland:
a. Wetenschappelijk: de naturen bloeme. Eerste natuurencyclopedie
b. Kennis toegankelijk in volkstaal, waarheidsgetrouw, kritische naar bronnen
, Rederijkers, Reformatie, Renaissance (1450-1600)
Rederijkers
1. Organisatie:
Gezelschap (mannen) burgers
Gilden: ambachtslieden. Hasselt: de rode roos (hitte verwelt)
Feesten, optochten, refreinfeesten, toneelwedstrijden
Teveel spelen met vorm. Belangrijke sociale functie
2. Poëtica:
Functie: verwijzen werkelijkheid, overtuigen
Belangrijke gebeurtenissen uitdiepen en aantonen
Ingewikkeld: gaat verloren voor gewone volk.
3. Vormen:
Acrostichon: Naamdicht BV Anna Bijns
Retrograde/ kreeftdicht: Achterstevoren lezen. Van links naar rechts en andersom. BV Anthonis de Roovere
Aldicht: alle woorden rijmen. Bv Matthijs de Castelein
Schaakbordgedicht: BV Mathijs de Castelijn
Ketendicht: ketend verzen aan elkaar. BV Matthijs de Castelein
Rondeel: Rijmschema max. 2 rijmklanken a+b. BV Anthonis de Roovere
Refrein:
4 of meer strofen
8-24 verzen
Stokregel (kern gedicht)
Princestrofe
Vorm: Lyrische:
Int vroede: ernstige (wereldlijke of geestelijke)
Int amoureuze: liefde (ernstig en verheven)
Int sotte: (komische en erotische)
BV Anna Bijns – Ongebonden beest, weeldig man zonder wijf – int sotte
BV Anthonis de Roovere: Sotte Amoureusheyt: Strak rijmschema, Enjabement
Ballade: Bv Anthonis de Roovere
Kenmerken:
Willekeurig aantal strofe
7-9 strofe per versregel
Rijmschema
Gn stokregels, gn princestrofe
Sentenieuze regel (spreuk / wijsheid)
4. Belangrijke namen: Anthonis de Roovere, Mathijns de Castelein, Anna Bijns
5. Dramatiek: Soorten
Mysteriespelen BV de bliscappen van Maria
!!Mirakelspelen BV Marieke van Niemeghen
!!Moraliteiten BV Elckerlijc = allegorie
Kluchtige tafelspelen en esbattementen
Hervorming en opstand
1. Reformatie: Opstand tegen de kerk. Philip van Marnix
2. Contrareformatie: Reactie kath. Kerk tegen hervorming. Anna Bijns
3. Literatuur:
a. Pamfletten: kath. + hervormingsgezinde Bv Gentse onze vader
b. Martelaarsliederen: kath. + hervormingsgezinde
c. Geuzenliederen Opstand tegen ALVA (reformatie) BV Wilhelmus
d. Bewerking van de Psalmen: Reformatie dichter bij de mensen brengen
e. Bijbelvertalingen Reformatie dichter bij de mensen brengen
Humanisme en renaissance
Antropocentrisme (mens staat centraal) BV lijken opensnijden door wetenschapper
Humanitas: mensheidsideaal uit de klassieke oudheid (beschaaft, zelf nadenken)
Carpe diem
Teruggrijpen op 3 manieren: Tanslatio, imitatie, Aamulatie (verbeteren-overtreffen)
Nieuwe dichtersvorm: sonnet:
o Retorische vragen, parodoxen
2 x kwatrijn = octaaf: volta inhoudelijke wending
2 x terzine: sextet aanspreking liefde, ziekte, omschrijving
Elke vers rustpunt (komma, vraagteken)
2 ledige vorm (tegenstelling)
o Eerste renaissanceschrijver Jan van der noot
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EllekeV. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
