Samenvatting
Biologie samenvatting vwo hoofdstuk 2 nectar
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Biologie samenvatting nectar vwo hoofdstuk 2
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTINGEN BIOLOGIE: Hoofdstuk 2: Cel en leven2.1: Cellen leven samen
Suiker cellen in je lichaam
De suiker glucose = brandstof die je gebruikt voor alle activiteiten in je lichaam.
om glucose op te nemen in je lichaam, heb je insuline nodig wordt gemaakt door alvleesklier
Moleculen: kleinste deeltjes van een stof met nog alle eigenschappen.
Cellen: Basiseenheden van je lichaam die elk organisme heeft.
Organisatieniveaus: Begrensde biologische structuren, met een duidelijke samenhang tussen de
onderdelen, waarbij elk niveau voortbouwt op de onderliggende niveaus. (klein-groot)
Van molecuul naar systeem aarde
De verschillende organisatie niveaus:
1. Molecuul: kleinste deeltje van stof met alle eigenschappen
2. Organel: onderdeel van de cel met bepaalde functie
3. Cel: functionele basiseenheid van elk organisme
4. Weefsel: groep cellen met dezelfde bouw en functie
5. Orgaan: verschillende weefsels die samenwerken aan een taak
6. Orgaanstelsel: diverse organen die samen een taak hebben
7. Organisme: levend wezen
8. Populatie: een groep organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied, die samen
vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
9. Levensgemeenschap: alle organismen in een bepaald gebied
10. Ecosysteem: begrensd gebied waarin organismen met elkaar en met de levenloze natuur
relaties hebben
11. Systeem aarde: dynamisch systeem gevormd door alle fysische, chemische en biologische
processen op aarde en hun onderlinge interacties.
Op elk organisatieniveau is er samenwerking tussen de onderdelen.
Door interactie van organisatieniveaus kan er een nieuwe eigenschap ontstaan op hoger
niveau= emergente eigenschap
Levenskenmerken: kenmerken die typisch zijn voor het leven, die op een bepaald moment
zichtbaar zijn
Leven met diabetes
Diabetes type 1: bepaalde cellen in alvleesklier zijn beschadigd deze cellen bevinden zich in kleine
groepjes: eilandjes van Langerhans
Problemen die ontstaan op celniveau zorgen voor veel klachten:
Hoog glucosegehalte (hyper) veel plassen, dorst, vermoeidheid
Laag glucosegehalte (hypo) zweten, trillen, duizeligheid, honger (eten van suiker helpt)
Oplossingen:
1. Insulinepen lost probleem alleen niet op
2. Transplantatie van alvleesklier of eilandjes van Langerhans
, 3. Gebruik van stamcellen kunnen zich blijven delen en kunnen differentiëren in
gespecialiseerde celtypen artsen kunnen weefsel maken.
Actieve cellen in weefsels
Eén bevruchte eicel gaat delen dochtercellen ook embryo ontstaat er ontstaan cellen met
verschillende vorm/grootte en functie = cel differentiatie -
> onderscheiden zich door verschillende eiwitten die ze maken.
Eiwitten: organische stoffen, opgebouwd uit aminozuren zijn betrokken bij alle levensprocessen.
Bv: eilandjes van Langerhans maken het eiwit insuline en spiercellen makken spiereiwitten
Voor hun activiteiten hebben de cellen energie nodig hoe groter inhoud, hoe groter energiebehoefte
vraagt om zuurstof en brandstoffen
De verhouding oppervlak/inhoud
Beperkt de max. grootte die en cel kan hebben
Kleine cellen hebben relatief gezien groot oppervlak en kleine inhoud kunnen wel sneller
stoffen opnemen/ afstaan
Grote cellen hebben tekort aan oppervlak om dit snel te doen
Om de cellen is veel ruimte die gevuld is met weefselvloeistof, hieruit nemen cellen de
voedingstoffen en zuurstof op
, 2.2: Cellen
Menselijke en dierlijke cellen
Elke cel is omgeven door een celmembraan hiertussen zit het cytoplasma (bestaat uit grondplasma =
waterige inhoud van de cel en uit organellen)
Menselijke en dierlijke cellen zijn heterotroof ze leven van organische stoffen, koolstofverbindingen
afkomstig van andere organismen of de resten daarvan
Al je cellen maken eiwitten zijn opgebouwd uit 20 aminozuren
Organellen en onderen dierlijke cellen:
Celkern: is omgeven door een kernmembraan en bevat DNA-moleculen met instructies om
eiwitten te maken. Cellen met celkern zijn eukaryoot.
Ribosoom: bestaat uit eiwitten en rRNA. Zijn organellen die aminozuren aan elkaar koppelen
tot eiwitten, liggen los in grondplasma.
Endoplasmatisch reticulum (ER): netwerk van membranen
2 typen: ruw ER (met ribosomen) bewerkt en transporteert eiwitten
glad ER (zonder ribosomen) maakt vetachtige stoffen en giftige stoffen onschadelijk.
Transportblaasje: blaasje met membraan, vervoeren eiwitten van het ene naar het andere
organel en naar het celmembraan.
Golgi-systeem : bestaat uit platte membraanzakken. Bewerkt stoffen (eiwitten en vetachtige
stoffen uit het ER), sorteert en verpakt ze in transpoortblaasjes.
Mitochondrium : bestaat uit buitenmembraan en gepooid binnen membraan. Het breekt
glucose af met behulp van O2 levert energie voor de cel
Lysosoom: blaasje met verteringsenzymen breken versleten organellen en stoffen in een cel
af.
Celskelet: bestaat uit netwerk van eiwitdraden, geeft stevigheid/vorm
Centrosoom: bestaat uit twee loodrecht op elkaar staande buisjes eiwitten= centriolen,
hieraan hechten zich eiwitdraden die nodig zijn voor de splitsing van DNA-molecuul bij een
celdeling
Plantencellen
Bevat zelfde organellen als dierlijke cel alleen centrosoom ontbreekt.
Plantencel is omgeven door een celwand.
Hebben een grote centrale vacuole gevuld met water en opgeloste (kleur)stoffen.
Cellen in groene delen hebben chloroplasten in het grondplasma hier vindt fotosynthese plaats.
Planten zijn autotrofe organismen: ze leven van energieke stoffen, zoals glucose.
Plastiden: chloroplasten, chromoplasten en amyloplasten
Chloroplasten: bladgroenkorrels
Amyloplasten: kleurloze plastiden
Chromoplasten: kleurstofkorrels in het grondplasma, geven kleur aan onderdelen van
planten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nmajait. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,47. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen