Stationstoets MSAe blok 3A/C
MSAe Onderste extremiteit
Heup
1. Heup-Artrose/ Cox-atrose
o Kenmerken
Leeftijd >45
Ochtendstijfheid <60 min
Pijn bij endorotatie heup
Startpijn en pijn bij langdurige belasting
Pijn neemt toe gedurende de dag
In gevorderd stadium ook nachtelijke pijn
Startstijfheid (enkele minuten) DUS altijd warming-up
Zwelling
Crepitaties
Ontstekingsverschijnselen (rubor, tumor, dolor, calor, functiolaesa)
Bewegingsbeperkingen
Standsveranderingen
Problemen ADL
Zitten geen verergering van pijn
Pijn in lies/dijeen, soms in bil of lage rug
Pijnklachten >3 maanden
o Onderzoek:
Inspectie: waar pijn, waar zwelling, kleurverandering, standsveranderingen, spieratrofie,
e.v.t. wondherstel.
Palpatie: Pijn bij palpatie lig. Inguinale, gewrichtsspleet, toename tonus extensoren lumbaal
of adductoren.
ROM onderzoek actief & passief
Endorotatie <15 graden
Flexie heup <115 graden
Exo en extensie mogelijk ook
Benig/hard eindgevoel & crepitaties
Krachttesten met MRC-schaal (mogelijk krachtverlies heupabductoren)
o Behandeling
Voorlichting
Gezonde levensstijl (e.v.t afvallen)
Bewegen binnen de pijngrenzen, fietsen, zwemmen, lopen, roeien, crosstrainer.
Oefentherapie FITT-factoren (frequentie, intensiteit, type, tijdsduur)
Spierkrachttraining
- Grote spiergroepen rondom heup (m.n. abductoren), beide benen.
- 60-80% 1RM / Borg 14-17
- 50-60% 1RM / Borg 12-13 (als iemand niet gewend is aan krachttraining)
- 2-4 sets
- 8-15 herhalingen
- 30 – 60 sec rust tussen sets
- 2x per week, liever dagelijks
Aerobe training
- >60% HFmax / Borg 12-13
- 40-60% HFmax/ Borg 12-13 (als iemand niet gewend is aan cardio)
, - 30 minuten
- 5x per week
Functioneel trainen
2. Mobiliteitsbeperking heup
o AROM: anteflexie, retroflexie, adductie, abductie, endorotatie en exorotatie
o PROM: anteflexie, retroflexie, adductie, abductie, endorotatie en exorotatie
o E.v.t. Hold-relax
Anteflexie 120
Retroflexie 10-24
Abductie 40
Adductie 25
Exorotatie 45-50
Endorotatie 40-45
o Behandeling
Mobilisaties
Mobiliserende oefentherapie
3. Labrumletsel
o De anterieure pijnklachten van de heup worden veroorzaakt door een labrum letsel van de heup. Bij
dit letsel kunnen kliksensaties worden ervaren. Kenmerkend voor labrum letsel zijn: blokkeren,
instabiliteit, giving way en/of bewegingsstijfheid.
o Mogelijk trauma voorafgaand aan klachten. 903% van traumatische heupklachten betref labrum
letsel.
o Onderzoek: Scour test, Posterior heup labrum test en de Faber test
Scour test: bij herkenbare pijn of afweerspanning tijdens de test is deze positief.
Posterior heup labrum test: bij herkenbare klachten is de test positief.
Faber test: indien er pijn wordt gevoel wordt deze beoordeeld, specifiek de locatie en het
type pijn wordt uitgevraagd. Wanneer deze pijn anterieur of lateraal van de heup wordt
gelokaliseerd is deze positief.
4. FAI (femoral acetabulum impingement)
o Onderzoek: Hip Quadrant test
5. Internal snapping hip
o Onderzoek: Internal snapping hip manoeuvre
6. Externa snapping hip
o De tractus iliotbialis snapt over de trochanter major of de femur. Het gaat om een
voelbaar/hoorbaar extra-articulaire ‘’snappen’’ tidens het bewegen van de heup. Hardlopers hebben
een verhoogd risico op het ontwikkelen van een pijnlijke snapping hip. Bij external snapping hip
wordt de piin aan de buitenziide van de heup gevoeld.
o Onderzoek: External snapping hip manoeuvre. Je verwacht de herkenbare klachten en/of bij
endorotate of exorotate verwacht ie dat het snappen zichtbaar wordt.
7. Adductor gerelateerde liesklachten
o Onderzoek: Diagnostische criteria voor adductor-gerelateerde pijn volgens Hölmich: palpatoire pijn
bii de spier origo op het os pubis en pijn bii adducte tegen weerstand.
Performance/loopanalyse
Squeeze test: Sensiviteit is laag: 40% Specifiteit is goed: 88%
, Single adductor test Sensiviteit is laag: 30% Specifiteit is goed: 90%
Bilateral adductor test Sensiviteit is laag: 55% Specifiteit is goed: 95% ‘
Bij alle testen geldt dat deze positief zijn wanneer de herkenbare pijn aangegeven wordt in
de liesregio
Palpatie tonus
o Behandeling
Bij hoge tonus: rekken. 3x 15 seconden 3x per dag
Belastbaarheid verhogen: krachttraining
Looppatroon verbeteren (indien nodig)
8. Iliopsoas gerelateerde pijn
o Onderzoek
Palpatie abdomen, boven heup, distaal lig. Inguinale.
Thomas Test (Gaelens, afhangend been), adductie gerelateerde liesklachten.
o Behandeling
Rekken (buiklig, borst van de man op gestrekte armen/ lunge/thomas)
3x 15 seconde 3x per dag
Belastbaarheid verhogen (oefening dyna, ruglig 1 voet naar je toe)
9. Piriformis
o Onderzoek
Piriformis rek test
Palpatie tonus
Loopanalyse/houding
o Behandeling
Rekken
Rollen met tennisbal
Massage
Houding/loopadviezen
Belastbaarheid verhogen: krachttraining.
Spier-peesletsels
1. Ruptuur kuitspier totaal/partieel / Zweepslag
o Onderzoek:
Inspectie: positieverschil voeten (totale) / verdikking op de pees (partiele)
Palpatie: pees is pijnlijk / kuiltje te voelen (zweepslag)
Actieve Plantairflexie: (amper mogelijk = totaal, pijn zodra het tegen weerstand gaat =
partiele)
Thompson/Simmonds test (totale ruptuur)
o Contra-indicaties
Totaalruptuur van de spier: “Delle” palpabel & “bulging” spierbuik. Discontinuïteit van origo
en insertie .
Compartiment syndroom: door haematoomvorming/ intramusculaire bloeding: Kenmerkt
zich door extreme pijnklachten. Bewegingsonmacht van de spieren die gelegen zijn in het
betreffende compartiment alsmede klinische vasculaire en neurogene tekenen passend bij
de vaatzenuwstreng in het betreffende compartiment.
Acute veneuze trombose: Afsluiting van een bloedvat met bijkomende ischemie van de
verzorgingsgebieden van het betreffende bloedvat
o Behandeling:
Isometrisch Excentrisch trainen
Bewegen binnen pijngrens
2. Hamstringklachten (ruptuur/overbelasting)