Dit is hoofdstuk 11 uit het geschiedenis boek MEMO. Dit hoofdstuk heet leven in een massasamenleving. Alle 4 pararafen zijn samengevat. Er zit ook nog een begrippenlijst bij.
Geschiedenis
Hoofdstuk 11 Leven in een massasamenleving
§11.1 Een moderne wereld
3 ontwikkelingen sinds 1900:
1. Bev. groei: nieuwe inzichten in bestrijding van ziekten.
2. Sneller transport: Nieuwe vervoersmiddelen: auto, metro, tram, later vliegtuig. Ook veel
geld geïnvesteerd in spoorwegen en aantal km rails nam toe enorme besparing tijd
en brandstof.
3. Nieuwe communicatiemiddelen: cultuur, kennis en informatie op snellere manier in groot
publiek. Radio snellere en eenvoudigere verspreiding van cultuur. Bioscoop grote
groepen mensen in aanraking met nieuwe kennis en informatie.
Door deze ontwikkelingen werden steden steeds groter. Ook eenvoudiger om kennis te
verspreiden en over grote afstanden te communiceren moderne samenleving, ook
massasamenleving.
Tweede industriële revolutie: rond 1875 vooral technologische ontwikkeling in stroomversnelling.
Voordelen tweede industriële revolutie: (optimisme)
1. Onderscheidde zich door gebruik van elektriciteit, staal en verbrandingsmotoren.
2. Het was mogelijk sneller en goedkoper te produceren (introductie lopende band).
3. Handige en interessante producten in huishouden, betere communicatiemiddelen en door
snellere vervoermiddelen zagen mensen meer dan alleen eigen dorp of stad.
Nadelen tweede industriële revolutie: (pessimisme)
Cultuurpessimisme: sommigen zagen ontstaan van massasamenlevingen met zorg aan.
Rol van de overheid:
- Probeerden door wetgeving op verschillende gebieden welzijn van burgers te verbeteren.
1. Woningbouw: 1901: wonen in kelders en krotten verboden jaren 20:
stadsvernieuwingsprojecten.
2. Volksgezondheid: instanties opgericht om toezicht te houden en regeringen te
adviseren over gezondheidszorg.
3. Onderwijs: voor grotere groepen toegankelijk maken. GB: Education Acts zorgden
ervoor dat ieder kind recht had op onderwijs in aantal stappen werd leerplichtwet
verhoogd naar 14 jaar.
- Overheden waren minder bewust van andere problemen.
1. Nieuwe technieken in industrie speelden ook rol in rivaliteit tussen landen, bijv.
wapenwedloop.
2. Loop van 20e eeuw: keerzijden van radio en bioscoop. Politieke partijen en regeringen
konden die ook misbruiken propaganda.
§11.2 De Eerste Wereldoorlog
Zomer 1914: oorlog tussen Centralen (DL en OR-HO) en Geallieerden (FR, GB en RL) NL
neutraal wereldoorlog.
Nieuw:
- Inzet van enorme hoeveelheden moderne wapens: mitrailleur, tank, vliegtuig, gifgas.
, - Verdedigende partij altijd in voordeel door kanonnen achter loopgraven en wapens.
- September 1916: Britten gebruikten als eerste tank.
Oud:
- Legerleiding van beide partijen hield tijdens oorlog vast aan tactiek van voortdurende
aanvallen op loopgraven van vijand.
- Technische ontwikkelingen situatie drastisch veranderd, drong niet door tot legerleiding.
Burgers getroffen
- Als soldaat (focus, shellshock).
- Dorpen en steden aan front ernstig beschadigd.
- Vrouwen nemen mannentaken aan front over (propagandistisch karakter).
Oorlog op wereldschaal
- Soldaten tijdens WO I kwamen ook uit koloniën in Afrika en Azië.
- 1917: VS vocht mee aan kant van geallieerden.
- 11 november 1918: wapenstilstand. DL kon niet meer op tegen geallieerde overmacht.
Oorzaken van Eerste Wereldoorlog:
1. Modern imperialisme en industrialisatie: veranderende machtsverhoudingen
2. Nationalisme: FR hekel aan DL door verloren Frans-Duitse oorlog van 1870-1871.
3. Militarisme: oorlog was normaal, plannen lagen al klaar.
4. Bondgenootschappen:
Ontstaan Triple Alliantie (o.l.v. DL) en Triple Entente (o.l.v. FR).
1914: bestaan van deze bondgenootschappen rampzalig effect.
Balkan: conflict tussen enkele landen bondgenoten stonden bondgenoten bij klein
conflict groeit uit tot grote oorlog.
Aanleiding:
- Moord door Gravilo Princip, Bosnische nationalist die woonde in Servië, op Frans
Ferdinand, kroonprins van OR-HO en zijn vrouw Sophie.
- OR-HO stelt Servië verantwoordelijk RL helpt Servië.
- 28 juli 1914: OR-HO (DL) verklaarde oorlog aan Servië (RL).
Nederland neutraal
- Strikte neutraliteitspolitiek NL neutraal.
- NL kreeg wel te maken met vluchtelingen.
Duitse nederlaag
- 1917: Amerikanen grepen in.
- Duitse legerleiding zag in dat oorlog niet meer te winnen was keizer stelde voor nieuwe
burgerregering samen te stellen zou vredesonderhandelingen met VS president Wilson
kunnen beginnen.
Dreigde communistische revolutie. 9 november: keizer werd afgezet + republiek
uitgeroepen.
11 november 1918: wapenstilstand einde WO I
Verdrag van Versailles
- 28 juli 1919: Verdrag van Versailles met DL, hoofdschuldige van oorlog.
- Herstelbetalingen, gebieden afstaan, ontwapenen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floorvanalten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
