Samenvatting van aardrijkskunde globalisering. Hoofdstuk 2: de wereld indelen. Aan bod komt het centrum-periferiemodel en het indelen van de gebieden en landen in: economische, politieke en demografische dimensie. Ook de culturele globalisering en de invloed op de samenleving.
Aardrijkskunde Summaries
2.1 Economische dimensie: wie vaart er wel
De wereld indelen
HERHALING: Met het centrum-periferiemodel helpt om het wereldsysteem te analyseren.
Hiermee deel je de wereld in groepen landen met gemeenschappelijke kenmerken in:
centrumgebieden, semiperifere gebieden en perifere gebieden, op basis van economische
en politieke kenmerken.
● Paragraaf 2.1: de economische dimensie
● Paragraaf 2.2: de politieke dimensie
● Paragraaf 2.3: de demografische dimensie
● Paragraaf 2.4: de culturele of sociaal-culturele dimensie
Hierdoor krijg je een completer beeld van de wereld van nu vanuit meerdere invalshoeken.
Kenmerken en indicatoren
Voor het beschrijven, analyseren en indelen van de wereld in gebieden bepaalde kenmerken
nodig hebt: economische, politieke, demografische en culturele kenmerken.
→ Deze kenmerken kun je echter niet direct meten. → Daarom gebruik je indicatoren om
een beeld te krijgen van bijvoorbeeld de welvaart in een land.
Een veelgebruikte indicator voor het meten van welvaart is het bruto binnenlands product
(BBP). Goede indicatoren zijn gegevens die:
● Beschikbaar zijn voor bijna alle landen of gebieden
● Over een lange periode verzameld worden (langjarig gemeten)
● Betrouwbaar zijn
Welvaart en ongelijkheid
De economische kenmerken, welvaart en ongelijkheid onderzoeken met verschillende
indicatoren.
Veelgebruikte indicatoren voor de welvaart:
1. Bruto Binnenlands Product (BBP):
○ Dit is de waarde van alle goederen en diensten die binnen de grenzen van
een land in een jaar worden geproduceerd. Het BBP geeft aan hoe groot de
economie van een land is. Als het BBP toeneemt, betekent dit economische
groei.
2. Bruto Regionaal Product (BRP):
○ Wanneer je het BBP voor een kleinere regio (zoals een provincie of stad)
bekijkt, spreek je van BRP. Dit laat de economische prestaties van specifieke
gebieden zien.
, 3. Bruto Nationaal Product (BNP):
○ Dit is de waarde van alle goederen en diensten die door de bevolking van een
land in een jaar worden geproduceerd, ongeacht of dit binnen of buiten het
land gebeurt.
→ BBP, BRP en BNP per hoofd van de bevolking:
● Het BBP, BRP en BNP kunnen ook per inwoner worden berekend om een
nauwkeuriger beeld te krijgen van de welvaart per persoon.
- Bedragen in koopkrachtpariteit: een manier om de koopkracht van huishoudens in
landen met elkaar te kunnen vergelijken → gecorrigeerd voor de prijsverschillen.
→ Buitenlanders in NL werken en geld verdienen tellen niet mee voor het bnp: Dit gaat
alleen over mensen met een Nederlandse nationaliteit.
→ Buitenlanders tellen wel mee met het bbp; dat gaat over iedereen die in Nederland werkt.
4. Inkomen per hoofd:
● Dit is het gemiddelde inkomen per persoon, inclusief opbrengsten uit arbeid,
onderneming of vermogen (zoals loon, winst of rente).
→ Het netto-inkomen, oftewel het bedrag dat overblijft na belastingen en premies, is van
belang.
5. Gini-coëfficiënt (Gini-index):
● Deze indicatoren voor de mate van ongelijkheid in inkomen of vermogen.
- Getal tussen de 0 en 100: 0= volkomen gelijkheid en 100= volkomen
ongelijkheid (één persoon heeft al het inkomen en de rest geen).
Kanttekeningen bij bbp, brp en bnp
Kanttekeningen (nadelen) bij deze indicatoren te plaatsen:
1. De betrouwbaarheid is niet altijd even groot → cijfers niet altijd op dezelfde manier
verzameld en berekend worden ( → in sommige landen ontbreken onafhankelijke
statische organisaties)
2. Sommige gegevens moeilijk te verzamelen → zoals bij de informele sector (niet
geregistreerde banen) worden deze inkomens dus niet meegenomen in de cijfers.
3. Bij het bbp en bnp, zijn het landelijke gemiddelden → laten dus niet de regionale
ongelijkheden zien
4. Bij brp, kan op regionaal niveau ook welvaartsverschillen en ongelijkheid voorkomen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelteeuwen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
