Samenvatting
Samenvatting Sportpsychologie - Hoofdstuk 6
- Vak
- Sportpsychologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Resterende hoofdstukken (1 t/m 12) staan ook op stuvia. Met uitzondering van hoofdstuk 7.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: antjepostma • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Sportpsychologie – Hoofdstuk 6: Persoonlijkheid en Sport6.1. Persoonlijkheid en persoonlijkheidstrekken
Persoonlijkheid heeft betrekking op relatief stabiele eigenschappen waarin mensen onderling
verschillen.
Persoonlijkheid volgens Guilford (1959): “Iemands persoonlijkheid is zijn unieke patroon van
persoonlijkheidseigenschappen.” En persoonlijkheidseigenschappen zijn volgens Guilford (1959):
“Iedere te onderscheiden betrekkelijk stabiele wijze waarop iemand zich van andere
onderscheidt.”
Guilford (1959) onderscheidt verschillende klassen (of modaliteiten) van
persoonlijkheidseigenschappen die verschillende kanten van de persoonlijkheid
vertegenwoordigen: attitudes (betrekking op motivatie), persoonlijkheidstrekken
(gedragsdisposities), aptitudes (aangeboren of aangeleerde vermogens om bepaalde taken uit te
voeren), morfologische eigenschappen (bouw van het menselijk lichaam), fysiologische
eigenschappen (lichamelijke functies), behoeften (betrekking op motivatie) en interessen
(betrekking op motivatie).
Persoonlijkheidstrekken zijn niet observeerbaar, maar worden afgeleid uit gedrag dat mensen
vertonen.
Bepaalde gedragingen leiden tot de veronderstelling dat er sprake is van een
persoonlijkheidstrek. Guilford (1959) noemt die gedragingen trait indicators. Een
persoonlijkheidstrek kan door een breed scala van indicatoren worden gerepresenteerd. In dat
geval is de trek algemeen, dat wil zeggen dat deze in veel gedragingen van iemand tot uiting
komt. Een trek kan ook specifiek zijn: betrekking hebben op slechts een beperkt aantal
gedragingen en/of zich slechts in bepaalde situaties of omstandigheden manifesteren in het
gedrag.
Naarmate de persoonlijkheidstrek specifieker wordt, zal de voorspelling van het gedrag op basis
van die trek nauwkeuriger worden. De keerzijde is echter dat naarmate de trek specifieker
wordt deze ook meer gaat lijken op een beschrijving van het gedrag en niet eer dan dat. Als
(meer) specifieke persoonlijkheidstrekken worden voorgesteld, moet het gedrag waarop een
trek betrekking heeft tot uiting komen in situaties die samen een zinvolle categorie vormen (vb.
sportsituaties).
In de loop van de geschiedenis zijn verschillende ordeningssystemen ontwikkeld om
persoonlijkheidstrekken in kaart te brengen. De laatste twee decennia neemt het zogeheten Big
Five Personality Factor-model een dominerende plaats in. Uit factoranalyses zijn 5 factoren
gekomen die worden gezien als overkoepelende persoonlijkheidsdimensies waarin vrijwel alle
persoonlijkheidstrekken zijn onder te brengen:
1. Neurotisicme vs. emotionele stabiliteit.
2. Extraversie vs. introversie.
3. Openheid voor nieuwe ervaringen vs. conventioneel/behoudend.
4. Inschikkelijk/meegaand vs. wantrouwend/achterdochtig.
5. Consciëntieus/zorgvuldig vs. slordig/laks.
Persoonlijkheidsdimensie Kenmerkende trekken
- Stressgevoelig vs. stressbestendig.
Neurotisicme vs. emotionele stabiliteit. - Zorgelijk vs. kalm.
- Kwetsbaar vs. gehard.
1
, - Betrokken op buitenwereld vs. introvert.
- Sociaal vs. teruggetrokken.
Extraversie vs. introversie. - Op zoek naar prikkels vs. behoefte aan
rustige omgeving.
- Actiegeoriënteerd vs. rustig.
- Origineel vs. conventioneel.
Openheid voor nieuwe ervaringen vs.
conventioneel/behoudend. - Creatief vs. niet-creatief.
- Vernieuwend vs. behoudend.
- Goed overweg kunnen met anderen en dat
ook willen vs. weinig betrokken op anderen.
Inschikkelijk/meegaand vs.
wantrouwend/achterdochtig. - Geloof in goedheid van anderen vs.
achterdochtig.
- Onbaatzuchtig vs. zelfzuchtig.
- Voorzichtig vs. roekeloos.
Consciëntieus/zorgvuldig vs. slordig/laks. - Nauwgezet vs. slordig.
- Groot plichtsbesef vs. gemakzuchtig.
De vijf dimensies zijn brede, overkoepelende eigenschapen en dat impliceert dat zij gedrag in de
regel minder precies zullen voorspellen dan meer specifieke trekken.
Hieronder zie je een tabel met betrekking tot belangrijke onderscheidingen die gemaakt kunnen
worden ij het begrip persoonlijkheidstrek:
Aspecten waarop persoonlijkheidstrekken Onderscheiden die bij elk aspect worden
van elkaar kunnen verschillen gemaakt
- Biologische processen.
Verklaringen voor het gedrag dat met de trek
wordt betschreven (processen). - Leerprocessen.
- Informatieverwerkingsprocessen.
Aantal studies waarin de trek tot uiting komt - Veel situaties.
in het gedrag. - Weinig situaties (situatiespecifiek).
- Brede, overkoepelende trekken (ook wel
dimensies genoemd, factoren van de tweede
Aantal gedragingen afgedekt door de trek. orde).
- Trekken die naar (meer) specifieke
gedragingen verwijzen.
6.2. Verschil in persoonlijkheid tussen sporters en niet-sporters
Zijn er voor het beoefenen van sport (op een bepaald niveau) bepaalde
persoonlijkheidseigenschappen noodzakelijk of gewenst? En: Bieden bepaalde
persoonlijkheidseigenschappen voordelen bij het beoefen van bepaalde takken van sport?
Twee tegengestelde standpunten: het sceptische (sceptical) standpunt en het goedgelovige
(credulous) standpunt (Morgan, 1978).
- Volgens het sceptische standpunt voorspellen persoonlijkheidstrekken nauwelijks het
sportgedrag en bieden ze geen verklaring voor verschillen tussen sporters op uiteenlopend
niveau of tussen beoefenaren van verschillende takken van sport. De praktische betekenis
van persoonlijkheidstrekken is daarmee marginaal.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Maxime12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,24. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51683 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen