Samenvatting voor het geschiedenisonderdeel van The Dutch Golden Age. Boek waarover de samenvatting gaat is The Cambridge Companion to the Dutch Golden Age.
Chapter 5: The Cult and Memory of War and Violence
Unie van Utrecht 1579 na Vrede van Westfalen 1648 -> op deze manier verder samenwerken.
Tijdens Twaalfjarig Bestand 1609-1621 -> angst over vrede, zou ruimte geven voor
meningsverschillen en ineenstorting. Veel mensen afhankelijk van de oorlogsvoering, oorlog grote rol
in zelfbeeld van Nederlanders in de Gouden Eeuw. Na 1648 discussie of geld in de zeemacht of
landmacht besteed moest worden. Stadhouders namen positie van landmacht in.
Belastingen hoog om oorlog te bekostigen -> publiek werd aan de noodzaak van oorlog herinnerd.
Victimhood
Vaak nadruk op kleine karakter van de staat en onwerkelijkheid van overleven tegenover grote staat.
Gebrek aan andere legitimaties -> geen traditie en historische continuïteit, dus nadruk leggen op
gevecht tegen tirannie. 1581 Plakkaat van Verlatinghe. Vanaf 1588 als republiek verder van
soevereine provincies verder. Om dit te rechtvaardigen werden door sommige mensen vergelijkingen
getrokken met Bijbelse bannelingen, noodzaak om eigen staat uit te roepen. Maar ook steun nodig
van katholieken, dus niet te veel aan de calvinistische zaak binden. Willem van Oranje probeerde
oorlog als Nederlandse patriotten tegen buitenlanders te laten lijken, Nederlanders slachtoffers van
Spaanse tirannie in plaats van katholieke onderdrukking.
Pogingen om vrede te sluiten -> oppositie van Vlaamse en Brabantse bannelingen die graag terug
wilden keren en hoopten dat Vlaanderen en Brabant onderdeel zouden worden van de noordelijke
provincies. Daarnaast genoot Zeeland van de blokkade van Antwerpen. Om vrede tegen te gaan werd
er steeds meer teruggegrepen op de jaren 1560 en 1570, Spaanse beloftes zouden niet te
vertrouwen zijn.
Vredesoverleg rondom Twaalfjarig Bestand hadden tot vrede kunnen leiden. Johan van
Oldenbarnevelt werd door contraremonstranten neergezet als hulpje van de Spanjaarden,
remonstranten zouden cryptokatholieken zijn. Maurits van Oranje liet Van Oldenbarnevelt
onthoofden. Huis Oranje-Nassau werd als verlosser neergezet.
Nederlanders begonnen het als hun taak te zien andere volken ook van Spaanse onderdrukking te
verlossen -> WIC trekt naar Amerika om de Indianen te bevrijden. Jaren 1620 nieuwe boeken over
onderdrukking door Spanjaarden.
Door steeds terugkijken op het conflict werd de oorlogslust doorgezet en werden
vredesonderhandelingen onmogelijk gemaakt. Ook in latere conflicten (Engeland en Frankrijk) werd
steeds teruggeblikt op de Opstand.
Glory
Geuzenliedboek -> liederen over de Opstand verzameld. Vanaf jaren 1570 veel geld in herdenking
van oorlog gestoken. Burgers die zich inzetten tijdens de oorlog werden als lokale helden gezien.
Nadruk op de betrokkenheid van burgers in het conflict. Frans Hogenberg drukte veel over de
Nederlandse Opstand. Kranten en nieuwsverspreiding groeide in de late periode van de Opstand.
Staten-Generaal en stadhouder Frederik Hendrik stimuleerden verspreiding van nieuws over
gewonnen slagen. Opvolger was Willem II -> wilde geen vrede sluiten omdat dit hem de mogelijkheid
zou kosten een reputatie op te bouwen zoals zijn vader.
Normale mensen waren vooral geïnteresseerd in de economische gevolgen van de oorlogsvoeringen.
Zeeslagen werden inspiratie voor kunst, ook voor bij mensen in huis.
Acts of oblivion
Pacificatie van Gent 1576 -> clausule waarin bepaald werd dat de gebeurtenissen van de
voorafgaande jaren vergeten werden, bedoeld om triggers te deactiveren voor nieuw geweld. In dit
geval betekende het dat katholieken niet meer vervolgd konden worden voor het niet steunen van
de Opstand.
, Conclusion
Deel van de oorlog werd verborgen gehouden voor het publiek. Vroege periode van de Opstand
werd gezien als een verhaal van slachtofferschap en burgerlijke dapperheid tegen buitenlandse
vijand.
Chapter 6: The Body Politic
William Temple; de Nederlandse Republiek was ‘the envy of some, the fear of others, and the
wonder of all their neighbors’.
Juist het gedecentraliseerde karakter maakte de Republiek een effectieve staat.
Historical Background
Republiek vaak als gedecentraliseerde staat gezien die per ongeluk grote overwinningen boekte in de
zestiende eeuw. Meer nuances aangebracht; centrale krachten reduceerden het gedecentraliseerde
karakter. Daarnaast was een koninkrijk zoals Frankrijk (vaak als gecentraliseerd en absolutistisch
gezien) juist gelaagd in politiek. Republiek was dus niet echt uniek, elke staat was uniek omdat er
geen norm was.
In 1588 nam de Raad van State officieel de uitvoerende macht over. Unie van Utrecht en Acte van
Verlatinghe dienden als cluster van fundamentele documenten die later de wetten zouden
voortbrengen. In buitenland politiek werkten de provincies als één maar daarnaast hielden de
provincies hun soevereiniteit.
A Bottom-Up State
Stadsraden bestonden uit burgers en poorters (recht om binnen de stadsmuren te wonen). In oosten
stadsraad minder actieve rol dan in het westen. Afgevaardigden Staten Generaal moesten eerst met
provincie overleggen voordat er ingestemd werd -> provinciale soevereiniteit overstemde soms
nationale eenheid. Raadspensionaris -> de facto Eerste Minister. Stadhouders waren in het nieuwe
systeem dienaars van de provinciale staten. Prinsen van Oranje waren meestal de stadhouders van
alle provincies behalve Friesland en Groningen (graaf van Nassau). Stadhouders waren ook hoofd van
het leger -> quasi-monarchale figuren. Prinsen van Oranje ook monarchen van prinsdom Orange in
Frankrijk.
Holland kon in z’n eentje tegen de andere provincies op. De andere 6 provincies werkten soms
samen om tegen Holland op te kunnen.
Political Process
De jurisdictie van bepaalde ambten was nooit helemaal helder door gebrek aan duidelijke grondwet
en het netwerk van informele autoriteit. Stadhouder en Raadspensionaris werden leidende figuren
door de formele en informele macht die zij bezaten. Informele macht aan raden die adviseerden over
complexe punten.
Glorious Revolution 1688 -> Willem III was stadhouder, kapitein-generaal en admiraal-generaal
tegelijk, kon de invasie grotendeels zelf regelen en overzien. Eerst werden onofficiële coalities
gesloten voordat het officieel aan de Staten-Generaal werd voorgelegd.
Regenten heersten grotendeels de Republiek -> sociale klasse uit hogere economische lagen. Sociale
mobiliteit stagneerde rond het midden van de zeventiende eeuw -> regentenklasse sloot.
Political Communication
Republiek had vormen van protodemocratie. Burgers konden aanvragen indienen. Ook ontstaan
belangengroepen die lobbyen bij politiek. Lokale milities konden druk uitvoeren op stadsbesturen.
Via plakkaten werd er gecommuniceerd met het volk om nieuwe wetten te introduceren. Pamfletten
als reacties -> niet ‘mening van het volk’ te noemen. Origine van democratie ontstaan in zeventiende
eeuw waar publieke opinie wel meer naar voren komt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
