Chapter 1: Making and marketing pictures in the Dutch Republic
Tijdens Twaalfjarig Bestand -> Adriaen van de Venne; De Zielenvisserij strijd voor zielen tussen
katholieken en gereformeerden. Protestanten succesvoller; met de Bijbel en Geloof, Hoop en
Liefdadigheid mensen ‘vangen’. Geen weergave van de verschillen binnen het protestantse kamp.
Leo Belgicus Claes Janszoon Visscher -> alle Nederlandse provincies in leeuwvorm, maar belangrijkste
steden aan de zijkanten zijn onderscheiden in noord en zuid.
Republiek zeer lokaal ingedeeld op economisch en politiek aspect.
Vooral de stedelijke middenklasse steunde Maurits, de hogere middenklasse van intellectuelen en
patriciërs steunden vrede.
Productie beschermd en verbeterd door gilden -> hoge kwaliteitseisen.
Tolerantie van andere religies hoogstwaarschijnlijk meer gedreven door handelsgeest dan door
Verlichte ideologie.
- Training Artists, Making Pictures
In meeste steden productie van kunst door Sint Lucas (beschermheer van de kunst) Gilde
gecontroleerd. Onder invloed van ontwikkelingen Renaissance Italië ook aparte gilden voor
kunstenaars opgericht in Republiek. Specialisatie van producties en zelfbewustzijn van kunstenaars.
Oprichting Academies -> kunstenaarsgenootschappen, eerste in Haarlem 1583. Bestonden naast
gilden om nieuwe mogelijkheden voor tekenen en discussies tussen kunstenaars te verzorgen.
Leerlingen hielpen hun mentor soms bij kunstwerken die later onder de mentors naam werden
verkocht. Leerlingen sloten stage af met meesterproef, konden daarna als ze genoeg geld hadden
eigen studio openen en zelf mentor worden.
Vrouwen ook (amateur)schilders. Sommigen ook meesterschilder -> Judith Leyster. Intellectuelen
zagen tekenen en schilderen als vrijetijdsbesteding en kunst.
In meeste Nederlandse kunstwerken -> vanaf links belichten. Meeste schilders werkten vanaf een
schets en dan vanaf de achtergrond naar de voorgrond. Pentimento worden zichtbaar door de tijd
heen -> overgeschilderde dingen.
- Marketing, Buying and Collecting Art
Door welvaart kunstmarkt grote groei in zeventiende eeuw. Absentie van kerkelijke patronage;
calvinisme stond representatie van God en Christus niet toe. Wel toegestaan Bijbelverhalen
verbeelden, maar meer voor seculiere gebouwen bedoeld dan kerken.
Meeste schilderijen gekocht door burgers (middenklasse). Na 1648 grotere huizen gebouwd en
gekocht om grotere schilderijen op te hangen -> toename in productie grote schilderijen. Aan de top
van de verzamelaars -> patronage; schilderijen bestellen bij kunstenaars. Stadhouders; schilderijen
gebruiken om gebeurtenissen te beschrijven, stadhouders prijzen.
Jacob Jordaens; verheerlijking van Frederik Hendrik, vergezeld door opvolger Willem II. Neergezet als
ontwerper en beschermheer van de vrede en welvaart. Producten van de WIC en VOC gedragen alsof
het oorlogsbuiten van Romeinse overwinningen zijn. Ongebruikelijke kunst voor Republiek; autoriteit
stadhouder afhankelijk van Staten Generaal. Oranjezaal laat politieke en culturele ambities Van
Oranjes zien.
Verzamelaars vaak overeenkomsten met schilders om als eerste mogelijkheid te hebben om
schilderij te kopen. Schilderijen via handelaren en markten verkocht. Markten enige optie voor niet
leden van gilden om te verkopen.
Steeds meer specialisatie op kunstgebied door meer vraag. Genre painting; alledaagse leven. Alle
soorten klanten kochten portretten. Nieuwe Testament schilderijen vaak gekocht voor private
katholieke kerken. Calvinistische verzamelaars kochten vaan Oude Testament schilderijen. In jaren
1620 en 1630 aristocraten kochten ‘pastorale’ liefdesscène. Schilderijen ook vaak gekocht om meer
te leren over de wereld (flora en fauna, cultuur, geografie). Marketing mechanismes invloed op
, technieken van schilders; schilders met vaste patronage deden langer over schilderijen dan
gemiddeld. Landschapsspecialisten schilderden vaak voor de open markt; versimpelde technieken
om sneller te schilderen en lagere prijzen te vragen.
Rembrandt van Rijn -> leerde veel van Pieter Lastman in opzicht van vertellen en recreatie van
historische gebeurtenissen. Constantijn Huygens hielp Rembrandt met opdrachten krijgen.
Rembrandt zeer populair in Amsterdam -> had veel leerlingen die hem hielpen de grote vraag aan te
kunnen.
Chapter 2: Texts and Images
- Iconoclasm and the Privileged Word
Katholieken -> heiligen grote rol, stimuleren van verbeelding heiligen in beeldjes en schilderijen.
Protestanten tegen verbeelding van religieuze figuren -> iconoclasme Beeldenstorm 1566.
In protestantse Nederlanden afname van beeldhouwwerken. Vooral beeldhouwwerken waren
schadelijk; 3D-effect gaf idee dat de heiligen echt waren.
Interieurschilderijen wel toegestaan -> werden nieuwe decoratievormen van protestanten.
Rembrandt schilderde veel Bijbelsscènes, werden als leerzaam gezien dus toegestaan.
Honderdguldenprent soort samenvatting van zijn werk.
Productie van Statenbijbel -> vaker mensen afgebeeld terwijl ze de Bijbel vasthouden of lezen.
geletterdheid redelijk hoog.
- Words into Pictures
Ook veel prenten gedrukt en verspreid -> graveren in koperen platen en drukken. Teksten vaak ook
in schilderijen. Zeventiende eeuw nieuwe ontwikkeling om schilderijen te ondertekenen in
Nederlanden. Handtekening groot effect op schilderijen; aandacht voor het maken van het schilderij
en illusie van schilderij als simpele weergave van realiteit weg. Pieter Saenredam; handtekening in
het schilderij verwerken (graffiti op een zuil in een kerk). Soms ook informatie over de scène
bijvoegen -> gaf kijker besef dat schilderkunst de realiteit kan bewaren.
Geletterdheid en schrijven -> Europees zelfbewustzijn, schrijven teken van Europese beschaving.
Werd als verklaring gebruikt voor kolonisatiereizen.
- Painters and the Genres of Literature and Art
Karel van Mander -> Schilder-Boeck handleiding voor schilders. Metamorphoses van Ovidius vertaald
en uitgelegd -> inspiratie voor schilders. Schilders en kunstenaars vaak lid van de Rederijkerskamers.
In zeventiende eeuw werd schrijven van toneel en drama’s geprofessionaliseerd, Rederijkerskamers
verdwijnen langzamerhand.
Genre schilderijen veel gemeen met literaire genre van huiselijke boeken, schreven over christelijke
leven en huwelijk.
Stilleven minste aanzien als schilderijen. Portretten ook als weinig fantasierijk gezien. Maar juist de
laagste rangen van schilderijen maakten wel schilders zeer populair en bekend.
Geschiedenis schilderijen meestal groter dan gemiddeld. Genre scènes vaak meer ambigue,
beschrijven meer situaties dan gebeurtenissen. Pastorale schilderijen vaak in een idyllische setting
Chapter 3: Virtual Realities
- Realist Strategies
Schilderijen van steden en uitzichten vaak binnen gemaakt. Buiten schets maken. Jan van Goyen ->
veel schetsen overgebleven, waren ook populair. Ook veel schilderijen ‘uit de geest’ geschilderd.
Pieter Saenredam -> interieur schilderen alsof iemand er middenin staat.
Meeste landschappen van (onmogelijke) hoogtes geschilder, vaak vogelzicht op de situatie. Kaarten
hadden andere functie dan schilderijen, maar werden ook voor de sier opgehangen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.