in deze samenvatting staat alles van h2 duidelijk uitgelegd. ik heb moeilijke worden opgezocht, en het anders hierin opgeschreven waardoor het een makkelijke en fijne tekst is om te lezen
Mondialisering of globalisering is het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen toeneemt. Dat zie je aan de toename van de afstand waarover: goederen, mensen en
kapitaal zich verplaatsen. Ook kan je het zien aan hoe het leven wordt beïnvloed door gebeurtenissen
ver weg. Denk bijv. aan een misoogst of vastgelopen containerschip. Het proces van globalisering
heeft ook op allerlei manieren invloed op de inrichting en functie van gebieden en het gedrag van
mensen.
Veranderende ligging
De toenemende vervlechting (afstand wordt kleiner) van gebieden wordt mogelijk gemaakt door
innovaties en transport. Reizen en vervoer kosten steeds minder geld en tijd, waardoor de relatieve
afstand afneemt. We spreken van tijd-ruimtecompressie. Elke plaats heeft een unieke ligging, die je
kunt uitdrukken in coördinaten. Deze absolute ligging verandert niet. De relatieve ligging wel, dat is
de ligging van een plek t.o.v. andere gebieden. Door de aanleg van de Nieuwe Zijde route van China
naar Europa is de relatieve ligging van plaatsen aan de spoorlijn verbeterd. In korte tijd kan een
gebied/stad in vervallen of juist opbloeien. Beslissend hierover zijn:
• De positie van een gebied t.o.v. belangrijke economische centra
• De ligging t.o.v. een belangrijke vervoeras (denkbeeldige lijn). Vervoersassen zijn aantrekkelijk
wanneer ze belangrijke economische gebieden met elkaar bevinden. Het liefst aan het begin
of eind van een mainport (haven of airport) voor verder transport.
Krimpende afstand
Vervoer wordt goedkoper en gaat steeds sneller, dus de relatieve afstand daalt. Dat is de afstand
uitgedrukt in: tijd, geld en moeite die het kost. Toch gaat de klassieke regel van afstandsverval nog
steeds op: de interactie tussen gebieden neemt af, naarmate de afstand toeneemt. Zo neemt de
omvang van de forensenstroom (proces heen en weer reizen tussen woon- en werkgemeente) af,
naarmate de absolute afstand tot de stad toeneemt. De remmende factor zijn de vervoerskosten. Het
is goedkoper om te exporteren naar Duitsland dan naar bijv. Griekenland.
2.2 Transport en informatie
Transport ‘verandert’ de afstand
Een van de belangrijkste motoren achter het proces van globalisering is de ontwikkeling van
transporttechnologie. Het goederentransport heeft 3 ontwikkelingen doorgemaakt.
1. De reis- en vervoerstijden zijn in de 20e eeuw erg gedaald.
2. Het transport is goedkoper geworden door de groei van de capaciteit van schepen en
vliegtuigen.
3. De infrastructuur rond transsport is enorm verbeterd.
, Of goederen van het ene gebied naar het andere te vervoeren zijn, kan veranderen door:
• Het verbeteren van de infrastructuur van een gebied. (Bereikbaarheid neemt toe)
• Het verdwijnen van politieke en economische barrières tussen gebieden
• Innovaties op transportgebied, denk aan introductie container.
Mainports zijn met elkaar verbonden door transportroutes en vormen belangrijke knooppunten in
het transportnetwerk voor goederen.
ICT
De ontwikkeling van informatie- en communicatietechnologie (ICT) – alle technieken die het mogelijk
maken om informatie te verspreiden – gaat razendsnel. Het verbindt wereldwijd miljarden: mensen,
bedrijven, organisaties en overheden die zo mondiale netwerken of transnationale netwerken
vormen. Welke factoren beïnvloeden de richting en intensiteit van de internationale communicatie?
• Economische factoren, internationale informatie-uitwisseling vindt nu nog vooral plaats in de
centrumlanden. Globaal lopen de handels- en informatiestromen op aarde parallel.
• Geografische factoren, naarmate de afstand tussen landen toeneemt, daalt het contact. Dit
geldt niet als er een (grote) groep migranten in een land gaan wonen. Dan neemt de
communicatie tussen het voormalige moederland en de vroegere kolonie toe.
• Culturele factoren, tussen landen die sterk verschillen in cultuur en taal is de informatie-
uitwisseling veel minder tussen landen die tot hetzelfde taal- en cultuurgebied behoren.
Interactietheorie
Volgens de interactietheorie moet aan 3 basisvoorwaarden worden voldaan, voordat er uitwisseling
van goederen tussen gebieden tot stand komt, namelijk:
1. Complementariteit: het ene gebied moet iets kunnen leveren waar in het andere gebied
vraag naar is.
2. Transporteerbaarheid: de goederen moeten tegen een redelijke prijs en binnen een redelijke
tijd van het ene gebied naar het andere vervoerd kunnen worden. Bedrijven maken een
afweging tussen de snelheid en de kosten van transport t.o.v. de waarde.
3. Geen tussenliggende mogelijkheden: wanneer er tussen 2 gebieden een nieuwe
mogelijkheid ontstaat (bijv. een nieuw olieveld), dan verlegt de vervoersstroom zich.
2.3 Globalisering tot 1980
Verschuivende machtscentra in Europa
Vanaf de grote ontdekkingsreizen in de 16e eeuw krijgen continenten en landen steeds meer met elkaar
te maken. Op tal van plaatsen werden langs de kusten in: Afrika, Azië en Amerika handelsposten
gesticht, die de entree vormen van de Europese koloniale machten in een nieuwe wereld. Een land dat
gedurende een bepaalde periode grote delen van de wereld domineert op: economisch, militair,
financieel en cultuurgebied, noem je een hegemoniale staat. Dit was als eerst Portugal.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pucklolaluneburg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.
