Deze samenvatting bevat alles wat u zou moeten kennen voor het vak Arts en maatschappij 2 Daarnaast worden alle gedeelten grondig en duidelijk uitgelegd ! Behaald resultaat: 16/20
,ETHIEK
(MEDISCHE) ETHIEK
Ethiek = tak van filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen
- Stelt criteria om
o Te beoordelen of een handeling goed of fout is
o Motieven en consequenties van de handeling te kunnen evalueren
- Onderverdeeld in een theoretische en een praktische ethiek
Medische ethiek = vakgebied binnen filosofie en geneeskunde waarin wordt nagedacht over een zo goed mogelijke uitvoering
van de geneeskunde waarbij ethische vragen worden gesteld
- = toegepaste ethiek, aan de hand van medisch ethische problemen
- Artsen moeten hun handelingen kunnen uitleggen en verdedigen
- Gaat meestal over begin en einde van het leven
- Voorbeelden van medisch ethische dilemma’s
o Pt in het eindstadium van COPD nog beademen?
o Pt met terminale kanker nog reanimeren?
- = basis om te kunnen redeneren en advies te geven wanneer men geconfronteerd wordt met individuele casuïstiek
Deontologie = ethische stroming die uitgaat van absolute gedragsregels, gesteld als normen
- = plichtenleer
- Gaat uit van regels die niet wettelijk afdwingbaar zijn, maar waaraan je u wel verplicht door collegialiteit
o Bv: iemand aanspreken als je ziet dat die iets fout doet
Eed van Hippocrates
- Hippocrates heeft geneeskunde veranderd van iets religieus naar iets wetenschappelijk
o Niet al het religieuze is uit de geneeskunde: mensen die ziek zijn kunnen teruggrijpen naar religieus getinte
vragen als ‘wat is de betekenis van het lijden?’ en ‘waarom ben ik ziek?’
- Hij heeft de deskundigheid en de wetenschappelijke benadering verbonden met ethische opvattingen rond
verantwoord handelen in de Eed van Hippocrates
o Professioneel en wetenschappelijk onderbouwd
o Medisch geheim
o Grenzen van arts-patiënt relatie
o Weldoen tov de patiënt = kern van de eed
HOE MEDISCHE ETHIEK DOCEREN
Er zijn verschillende benaderingen ivm medische ethiek op basis van de inhoud
- Principilisme
- Professionalisme
- Humanisme
Er zijn verschillende methodes om medische ethiek te doceren
- Louter theoretisch
- Via casuïstiek (studeren van artikels van code van plichtenleer)
- Voorbeelden van op de werkvloer
,(*)PRINCIPILISME
Medische ethiek is gefundeerd op 4 belangrijke principes
- Goed doen: welzijn bevorderen (dit drijft de arts)
- Geen kwaad doen
- Autonomie
o Geeft mensen vrijheid om zelf over hun gezondheidszorg te beslissen
o Arts heeft plicht inzicht te verschaffen, te informeren, maar ook om persoonlijke opvattingen te erkennen, ook
al wijken ze af van de professionele medische norm
- Rechtvaardigheid
o Arts heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid
o Het belang van zowel de eigen patiënt als van anderen moeten in ogenschouw worden genomen
o Morele acties moeten gelijkwaardig, onbevooroordeeld en principieel zijn
Hoe benaderen we een medisch ethisch probleem?
1. Feiten noteren → wat is het probleem?
2. Wat zijn de actoren die zich bewegen in deze situatie? → dokter, familie, patiënt, …
3. 4 principes gebruiken om een oplossing te zoeken
PROFESSIONALISME
= theorie gebaseerd op maatschappelijk kader waarin de arts wordt gevormd en zijn beroep uitoefent
- Overheid reguleert het beroep, het is onderworpen aan een specifieke inschrijving bij een overheidsinstantie en een
Orde die optreedt als tuchtcollege
- → strenge regels die professioneel gedrag bepalen
- Arts geniet een hoog maatschappelijk aanzien
- Arts heeft belangrijke professionele vrijheid van handelen = therapeutische vrijheid
ð Verantwoording, altruisme, eelrijkheid, mededogen, integriteit
Professionalisme definitie in de 18e eeuw:
“professionalism requires physicians to make commitments to scientifically and clinically competent patient care, to the
protection and promotion of the patient’s health-related interests, and to keeping individual and group self-interest
systematically secondary”
BELANGRIJKE PROFESSIONELE WAARDEN/VERANTWOORDELIJKHEDEN IN DE GENEESKUNDE
Engagement (iets voor een pt willen betekenen) Vertrouwelijkheid
Zorg Zorg voor individu
Bekwaamheid Zorg voor gemeenschap
Integriteit (eerlijk en oprecht) Onderwijs en training
Teamwork Wetenschappelijke bijdragen
Transparantie
Een groot begrip in het professionalisme is verantwoordingsplicht ‘accountability’. Dit houdt in dat je ten allen tijde moet
kunnen uitleggen waarom je beslissingen maakt
- Documentatieplicht
- Omgekeerde bewijslast: vroeger moesten de patiënten bewijzen dat een arts iets had fout gedaan, nu moet de arts
bewijzen dat die niets fout heeft gedaan
Andere aspecten van professionalisme: altruïsme, eerlijkheid tov patiënt, mededogen en integriteit
, PROFESSIONALISME IN HET GEDRANG?
- Verminderde arbeidsduur, soms heel strikt toegepast
o Bv: chirurg die wordt afgelost voor die aan de operatie begint, terwijl die graag de operatie nog wou doen voor
die stopte met werken voor de dag
- Verhoogde supervisie
o Verminder engagement
- Toenemende regelgeving
o Verminderde autonomie, je moet je houden aan de regels en hebt bijna geen controle meer over uw
arbeidsomstandigheden
o ‘arts is doorgeefluik van attesten’:
▪ Medische attesten zijn overal voor nodig (denk aan plaspas)
▪ Er is heel veel vraag naar attesten, ook al is het om een niet-medische
reden
- Proces gedreven benadering
o Je moet je verantwoorden voor alles dat een beetje afwijkt van dé norm
- è er zijn maatschappelijke veranderingen die ervoor zorgen dat het professionalisme in het gedrang komt
- een leven buiten de geneeskunde => veekracht
HUMANISME
= levensbeschouwing die zich beroept op het vermogen van de mens om zelf zijn leven zin te geven, zich baserend op volgende
waarden:
Bij humanisme staat de mens centraal en wordt uitgegaan van de waarde van de mens
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mathias12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
