Moleculaire Biologie
GUY VAN CAMP
FEMKE VAN NIMMEN
, 0. EXAMEN
Schriftelijk
Theoretische vragen en oefeningen (8-tal vragen)
1. DNA, CHROMOSOMEN EN CELLEN
1.1 STRUCTUUR EN FUNCTIE VAN NUCLEINEZUREN (ZS 1 & 2)
DNA vs. RNA
DNA RNA
Deoxyribose Ribose
3’-5’C (met daartussen een fosfaat). Base zit op 3’-5’C
de suiker = nucleotide
- Adenine - Adenine
- Guanine - Guanine
- Cytosine - Cytosine
- Thymine - Uracil
3-kant: DNA groeit aan deze kant (NOOIT aan 5-
kant)
DNA zit in de kern onder de vorm van
chromosomen:
- 22 autosomen
- 2 geslachtschromosomen (X &Y)
DNA-replicatie: ZS 1&2
Met transcriptie en translatie
Transcriptie: DNA-> RNA -> Translatie: RNA -> eiwitten!!!
1.2 STRUCTUUR EN FUNCTIE CHROMOSOMEN
Moleculaire structuur van eukaryoten chromosomen
- Typisch eukaryoot chromosoom kan honderden miljoenen bp lang zijn
o 1 meter lang indien uitgestrekt
o Moet passen in de cel 10-100um, in de kern van 2-4um
- Chromosomen bestaan uit chromatine
o DNA-proteïne complex
o Chromosomen zijn dynamische structuren die alterneren tussen dichte
en losse opvouwing
- 3 niveaus ’s van opvouwing voor euchromatine (normaal DNA)
o Opvouwing rond histonen: 7 keer korter
o 30nm fiber: 7 keer korter
o Chromatine lussen: variabel
- Heterochromatine: supercompact DNA, nog meer dan de 3
niveaus veelal genetisch inactief
Chromosoom functie
Gespecialiseerde sequenties die nodig zijn voor chromosoom functie:
- Centromeren: regio waar een groot proteinecomplex, het kinetochoor zal binden bij celdeling
2
, - Origings van replication
- Telomeren:
o Gespecialiseerde structuren aan einden van chromosomen
o Nodig voor behoud van integriteit van het chromosoom
o 6N repeats
Herhaling van een korte sequentie en wordt enkele duizenden keren herhaal op het
einde van een chromosoom en enkel strengig enkele 10-tallen keren. DNA-molecule
eindigt met een overhangend stukje aan de 3’ kant = 3 prime. Het wordt in een lus
opgevouwen = T-loop: je hebt die telomeer sequenties die in de grote lus zitten en enkel
strengig stukje gaat hybridiseren met die repetitieve sequentie. Probleem telomeren:
laatste base ontsnappen van de DNA replicatie: dus bij elke celdeling worden de
chromosomen een stukje korter => telomeren wil je langer maken (telomerase)
Werking telomeren/ telomerase:
o Lichaamscellen hebben een vooraf bepaalde levensduur
o Cellen delen een beperkt aantal keer
o Bv. Huidbiopt om fibroblasten te kweken:
Kind: cellen delen 80-tal keer
Volwassen: cellen delen 10 tot 20 keer
o Cellen die niet meer delen worden senescent genoemd
o Progressieve verkorting van telomeren met celdelingen
o Relaties niet goed begrepen
o Telomerase is aanwezig
In kiemlijncellen
In snel delende somatische cellen
o Telomerase functie vermindert met de leeftijd
o Inductie van telomerase kan cellijn ‘immortaliseren’
o Telomerase geactiveerd in 90% van alle menselijke kankers
Verschillen in DNA-copy number
- Ploïdie: het aantal koppies van de basis chromosomen set
- Meeste cellen bij de mens zijn diploïd (2C)
- Spermacellen en eicellen zijn haploïd (1C)
- Sommige gespecialiseerde cellen zijn nulploid (0C): erythrocyten, bloedplaatjes
- Sommige zijn polyploid: 2 mechanisme
o Replicatie zonder celdeling
o Celfusie
- Copy number verandert tijdens de celcyclus
Mitochondrieel materiaal: alleen van de moeder
1.3 DNA EN CHROMOSOMEN IN CELDELING EN CELCYCLUS
Mitochondriën
- Cytoplasmatische organellen
- Energieproductie d.m.v. oxidatieve fosforylatie: maken ATP
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkevannimmen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,56. Je zit daarna nergens aan vast.