Dit is een samenvatting voor het vak Ethiek & Recht (onderdeel van Individu en Maatschappij (I&M)) voor jaar 1.
Voor deze samenvatting zijn de boeken Gezondheidsrecht begrepen (Janssen, 2016) en Verpleegethiek (Tenwolde, 2009) gebruikt. Verder zijn mijn aantekeningen van de hoorcolleges in de samen...
I&M samenvatting Ethiek & Recht
Hoofdstuk 1
Het belangrijkste doel van het recht: ordenen van de samenleving en het geven van
regels om conflicten op te lossen zodat de orde kan terugkeren.
Recht: het geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent.
Verschillende rechtsbronnen (= plaatvinden van het recht)
Wet: algemeen geldende regels afkomstig van een overheidsorgaan. (Wet
geneeskundige behandelingsovereenkomsten, Wet op individuele
gezondheidszorg, Zorgverzekeringswet ect.)
Jurisprudentie: verzameling van rechtelijke uitspraken.
Voor zorgverleners de rechtspraak van de medische tuchtcolleges die
uitspraken doen n.a.v. klachten over het handelen van de medische
professionals.
Tuchtcollege: speciale instantie binnen beroepsgroep die bindende uitspraken
doet over de zorg die een zorgverlener heeft geboden.
Internationaal verdrag: hebben invloed op het nationale (landelijke) recht.
Gewoonte: (niet in wet vast gelegd) vaststaand en erkend door bepaalde
sector gebruik die wordt ervaren als ‘recht’
Verschillende rechtsgebieden (= deelgebied van het recht)
Burgerlijk recht: rechtsgebied dat de regels beschrijft voor de
rechtsverhoudingen tussen burgers en tussen burgers en bedrijven.
Typerend: geen opsporingsdienst om regels te controleren
Rechten en plichten van burgers vastgelegd in Burgerlijk Wetboek (BW)
omvat ook Wet op geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO)
(hierin rechten en plichten tussen zorgverleners en patiënten)
Bestuursrecht: rechtsgebied dat de regels beschrijft voor de ordenende taak
van de overheid
Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (incl. tuchtrecht)
(WBIG), Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (WKKGZ) en Wet
bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen.
Staatsrecht: rechtsgebied dat regels beschrijft voor de democratische
organisatie van de overheid voor de verhouding tussen burger en overheid.
Strafrecht: rechtsgebied waarin bepaalde gedragingen strafbaar worden
gesteld en waarin regels worden gegeven voor opsporing, vervolging en
berechting.
Wetboek van Strafrecht staat o.a. schenden van het beroepsgeheim. Officier
van justitie (behoort tot OM) legt zaak voor de rechter: vervolging
Ook Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (WBIG) bevat
strafbepalingen.
Internationaal recht: rechtsgebied met de regels voor de rechtsverhouding
tussen staten. VB: Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de
mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Moeten worden opgenomen in
eigen nationale wetgeving.
,Gezondheidsrecht (= alle regels uit de verschillende rechtsgebieden die de
gezondheid(szorg) betreffen)
Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG)
Regels voor handelingen op gebied van individuele gezondheidszorg
Alle activiteiten in de die worden verricht in verband met de
gezondheid van één individuele persoon vallen hieronder.
Gericht op kwaliteit van de individuele beroepsbeoefenaar in de
gezondheidszorg
Hoofdstuk 2
Wet kwaliteit, klachten en geschillenzorg (WKKgz)
Stelt eisen aan de zorg die zorgaanbieders bieden
Geeft regeling voor de afhandeling van klachten
Hoofdstuk 3
Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO)
Geeft regels voor hulpverleningsrelatie tussen individuele patiënt en
zorgverlener (in wet: hulpverlener)
Beroepsgeheim (hoofdstuk 4)
Behandelingsovereenkomst (hoofdstuk 5)
Het dossier en het inzage recht (hoofdstuk 6)
Informatieplicht en toestemming voor behandeling (hoofdstuk 5 & 8)
Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekhuizen (Wet Bopz)
Regels voor een gedwongen opname
Regels voor de positie van de gedwongen opname patiënt
Overheidstaak
Hoofdstuk 9
Belang van recht voor gezondheidszorg
Geeft rechten aan patiënten en zorg voor kwaliteit van zorg
Rechtsbeginselen en mensenrechten als basis voor het gezondheidsrecht
Rechtsbeginselen: norm waarvan rechtsregels zijn afgeleid. Werken door
internationale verdragen en Grondwet.
3 belangrijke aspecten:
1. Zelfbeschikking: de vrijheid die iedere mens heeft om zoveel mogelijk zelf
te beslissen
2. Bescherming: verantwoordelijkheid moet worden genomen voor mensen
die (dringen) hulp en zorg behoeven.
3. Gelijkheid en verbod op discriminatie: iedereen in gelijke omstandigheden
behoort aanspraak te kunnen doen op goede zorg
,Hoofdstuk 2
Titelbescherming door registratie (BIG)
Stelsel waarin een titel pas gevoerd mag worden na inschrijving van een
register
Registers bijgehouden door CIBG (vanuit de VWS)
Registers zijn openbaar. Laat ook eventuele beperkingen zien van
ingeschrevene
Geld voor: (tand)artsen, apothekers, gezondheiszorgpsychologen,
psychotherapeuten, fysiotherapeuten, verloskundigen en verpleegkundigen.
Specialismen
Deze beroepen mogen door registratie onder bepaalde voorwaarden
zelf specialismen regelen binnen de beroepsgroep
Registratie van beschermde specialisme is 5 jaar geldig, daarna:
herregistratie n.a.v. toetsen/proeves ect.
Periodieke registratie
Registratie 5 jaar geldig. Als een geregistreerde aan geen van beide
eisen (werkervaring of scholing) voldoet, wordt zijn naam uit het register
geschrapt.
Gevolg: mag beroepstitel niet meer uitvoeren
Opleidingseisen en deskundigheidsbeschrijving
Wet BIG beschrijft welke opleidingseisen en gelden en geeft een
omschrijving van het deskundigheidsterrein.
Titelbescherming door opleiding
Stelsel waarin een titel mag worden gevoerd na het succesvol afronden van
de vereiste opleiding
Een algemene maatregel van bestuur beschrijft de deskundigheidsgebieden
en opleidingseisen van het beroep.
Voorbehouden handelingen
Medische handeling die uitsluitend door een bevoegde en bekwame
beroepsbeoefenaar mag worden uitgevoerd.
Uitsluitend beroepsmatig handelen
Het systeem van voorbehouden handelingen geldt allen voor het
beroepsmatig handelen
Zelfstandig
De zorgverlener de bezit de bevoegdheid om de indicatie voor de
handelingen te stellen én ook de bevoegdheid heeft om de handeling uit
te voeren
Bekwaam
De hulpverlener beschikt over de juiste combinatie van kennis en
vaardigheden om de handeling goed uit te voeren
Noodsituaties
Bij noodsituaties geld het verbod op voorbehouden handelingen er niet
, Voorschrijven van medicijnen door verpleegkundigen
Wet BIG geeft mogelijkheid om bepaalde groepen verpleegkundigen
voorschrijfbevoegdheid toe te kennen voor medicijnen die uitsluitend op
recept verkrijgbaar zijn.
- VPK diabetes mellitus
- VPK astma COPD
- VPK oncologie
Voorwaardes: arts eerst diagnose stellen. Handeling moet via
protocol/richtlijn/standaard gevolg worden. BEPERKT AANTAL
MEDICIJNEN
Verpleegkundige specialisten hebben binnen eigen
deskundigheidsgebied de zelfstandige bevoegdheid om medicijnen voor
te schrijven
Nieuwe beroepen in de gezondheidszorg en zelfstandige bevoegdheid
- Verpleegkundig specialist
- Bachelor medisch hulpverlener
2 manier om anderen voorbehouden handelingen uit te laten voeren:
1. Opdracht
Een wel bevoegde zorgverlener (opdrachtgever) de diagnose stelt en
vervolgens een niet-bevoegde zorgverlener (opdrachtnemer) de
opdracht geeft om een voorbehouden handeling uit te voeren.
Voorwaardes:
- Opdrachtnemer is bekwaam
Dit is de verantwoordelijkheid van beide partijen
- Opdrachtgever geeft zo nodig aanwijzingen
- Opdrachtnemer volgt deze aanwijzingen
- Opdrachtgever oefent indien nodig toezicht uit en kan ingrijpen
Bekwaamheidsverklaringen: geven aan voor welke voorbehouden
handelingen bepaalde beroepskrachten bekwaam zijn. Dit is geen
wettelijke vereiste
De manier waarop opdracht wordt verstrekt is vrij. Liefst vastgelegd
- De opdracht kan een reeks van handelingen betreffen
- Een opdracht mag ook aan leerlingen ect. Gegeven worden’
‘Zo nodig’-opdrachten bevat in welke situatie de voorbehouden
handeling moet worden verricht
Doorgeven van opdrachten mag
2. Functionele zelfstandigheid
Bevoegdheid van een niet-bevoegde beroepsbeoefenaar om in
opdracht van een bevoegde beroepsbeoefenaar, met een grote mate
van zelfstandigheid, bepaalde voorbehouden handelingen te verrichten
Voorwaardes:
- De voorbehouden handeling mag niet op eigen initiatief worden
verricht maar alleen in opdracht van een bevoegde zorgverlener
- Zorgverlener moet bekwaam zijn om de handeling uit te voeren
en de aanwijzingen van de bevoegde zorgverlener op opvolgen
Geen toezicht (en ingrijpen) nodig!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper oosterloolinda. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
