,BMD.CO.1. Lymfestelsel
Voor de oncologie is het lymfestelsel een belangrijk systeem. Het is één van de wegen waarlangs een tumor kan
metastaseren. Met als gevolg dat het lymfestelsel niet meer goed doorgankelijk is en er problemen ontstaan met de
lymfeafvloed. Ook worden bij operaties van een tumor vaak lymfknopen (lymfkliertoilet) weggehaald. Door de
verminderde afvoer van de lymfe ontstaat lymfoedeem. Met manuele lymfedrainage wordt geprobeerd het oedeem
te verminderen, omdat langdurig lymfoedeem leidt tot veranderingen in het weefsel die invaliderend zijn voor de
patiënt. Kennis van de bouw en werking van het lymfestelsel is nodig om als fysiotherapeut op verantwoorde wijze
patiënten met kanker te kunnen behandelen.
Literatuur
Burgerhout, W.G., Mook, G.A., Morree, J.J. de en Zijlstra, W.G. (2006 of later), Fysiologie, Leerboek voor
paramedische opleidingen (4e , 5e of 6e druk), Maarssen: Elsevier 10.4.5 Microcirculatie
Microcirculatie: bloedstroom door de capillairen inclusief aanvoerende arteriolen en afvoerende venulen.
In het capillairbed vind uitwisseling plaats tussen bloed en weefsel.
Door de diffusiesnelheid kan de wet van Fick gebruikt worden:
Basisstructuur (capillairbed verschilt per orgaan)
- Arteriolen → Meta-arteriolen (voorkeursvaten) → capillairen (met precapillaire sfincter aan begin) →
venulen (groter volume arteriolen).
o Contractietoestand sfincter bepaald de mate van doorstroming voor de capillair.
▪ Afhankelijk activiteit weefsel & zuurstofbehoefte (symp & para)
- Ook: arterioveneuze anastomosen = directe verbinding arteriolen & venulen.
o Dikke vaatwant
o Kunnen bijna helemaal worden afgesloten.
Diffusie (transport door de capillairmembraan)
- Ook filtratie
- Vetoplosbare stoffen (O2 & CO2)
o diffunderen door endotheelcellen
- Water & Wateroplosbare stoffen
o 3 wegen
▪ Poriën tussen cellen
• Diffusie van water en opgeloste stoffen (natrium, glucose, ureum)
• Verschillen in concentratie snel weer gebalanceerd (mitst bloedstroom goed)
▪ Openingen in de endotheelcellen
▪ Endocytose-exocytose
• Diffusie O2 en CO2
• Gehele opp. capillairwand.
• Verschillen in concentratie snel weer gebalanceerd
,Watertransport door filtratie (gebeurd ook door diffusie)
- Afhankelijk van
o Filtratiedruk & Filtratieoppervlak.
▪ Bepaald d/oor twee tegenovergesteld werkende mechanismen:
• Hydrostatische bloeddruk
o Hoog aan begin capillair → perst vocht uit bloedvat
▪ Druk begin capillair: 35 mmHg
▪ Druk begin interstitium: 1 mmHg
▪ Drukverschil begin: 34 mmHG (4,5kPa)
▪ Druk eind capillair: 15 mmHg
▪ Drukverschil eind: 14 mmHg
• Colloïd-osmotische druk
o Aantal eiwitten in het bloed
o Druk hoog capillair → aanzuigende werking → vocht terug in bloedvat
▪ Druk capillair: 25 mmHg
▪ Druk interstitium: 8 mmHg
▪ Drukverschil: 17 mmHg (2,3 kPa)
• Netto:
o Op het eind wint de COD het van de FD.
o Filtratie druk begin capillair (34-17= 17)
o Filtratie druk eind capillair (14-17= -3)
▪ Minder negatieve druk maar door groot resorptie-opp komt toch
het meeste weer terug.
▪ 20 Liter filtratie per dag → 17 geresorbeerd & 3 via lymfe
, Lymfe
Relatief eiwitrijk 20-30 g/L (wel minder dan bloedplasma 70 g/L)
- Albumine (uit capillairen)
o Via lymfe is z.g.a. de enige weg.
Belangrijk voor instant houden vochtbalans interstitium & bloed.
Oedeem
Meer uittreed dan teruggeresorbeerd of via lymfe wordt afgevoerd dan hoopt vocht op in het weefsel.
- Oorzaken
o Verhoogde capillaire druk voor veneuze stuwing (trombose & hartfalen)
o Verhoogde capillaire doorlaatbaarheid (ontstekingen)
o Verlaagde colloïd-osmotische druk (laag plasma-eiwitgehalte, nierziekten & eiwittekort)
o Verminderde afvoer via lymfevaten (operaties kanker, filariasis)
Compensatiemechanismen
- Oedeem ontstaat wanneer deze falen.
- Meer vocht in interstitium → hydrostatische druk interstitium neemt toe → minder filtratie
- Lymfestroom kan toenemen bij veel vocht in het interstitium.
- Eiwitten in interstitium weggespoeld door veel vocht → verlagen osmotische waarde.
-
Bijlage lymfestelsel (SharePoint bij literatuur)
https://onderwijsteams.sharepoint.hu.nl/fg/FysioOnderwijs/Lists/
Literatuurlijst2/Attachments/714/Bijlage%20Lymfestelsel.pdf
Meestal bekleed met 1 laag endotheel.
Hoge druksysteem & Lage druksysteem
- Hoge druk
o Arteriën en arteriolen, linkerventrikel tijdens systole.
o 15% van het bloed
- Lage druk
o Venen en venulen, rechterharthelft, longcirculatie, linker
atrium, linker ventrikel tijdens diastole.
o En lymfe
▪ parallel aan bloedsomloop.
▪ lymfevaten & lymfeknopen
▪ 10% weefselvocht terug naar veneuze deel
bloedsomloop.
o 85% van het bloed
▪ 25% interthoracaal
▪ 60% extrathoracaal
Macro circulatie & microcirculatie
- Micro
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Yaravandenbrink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.