Doelen:
- is op de hoogte van de organisatie van GGZ zorg in Nederland.
- kent belangrijke wet en regelgevingen binnen de GGZ in Nederland.
- weet hoe een doorverwijzing naar de GGZ tot stand komt.
- kent verschillende behandelopties binnen de GGZ van milde tot zeer ernstige
psychiatrische problematiek.
Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) is de zorg voor mensen met psychische problemen. Het kan om
heel uiteenlopende problemen gaan. Bijvoorbeeld somberheidsklachten, stress of burn-outklachten,
een relatieprobleem, ADHD of Autisme. Maar ook verslaving, eetstoornis of ernstige depressie.
1 op de 4 Nederlanders krijgt in zijn leven psychische problemen waar behandeling voor nodig is. Dat
betekent dat veel mensen gebruikmaken van de geestelijke gezondheidszorg.
Geestelijke gezondheidszorg kan bestaan uit:
Behandelen en genezen van psychische problemen;
Voorkomen van psychische problemen;
Hulp bieden aan mensen die verward of verslaafd zijn en uit zichzelf geen hulp zoeken etc.
Vanwege de hervorming van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) per 1 januari 2015,
valt een groot deel van Geestelijke Gezondheidszorg onder de Zorgverzekeringswet (Zvw).
In het onderstaande diagram zie je hoe de huidige GGZ voor volwassenen is opgebouwd.
,Omschrijving/verklaring bovenstaande diagram:
Huisartsenzorg, de POH GGZ, Basis GGZ en gespecialiseerde GGZ vallen onder de basis
zorgverzekering van de Zorgverzekering wet. Na drie jaar behandeling met of zonder verblijf zal er
overgegaan worden naar de langdurige GGZ die valt onder de Wet langdurige zorg.
Huisartsenzorg en POH GGZ
Bij problemen met een psychische aard is de huisarts het eerste aanspreekpunt. Hij/zij zal met je in
gesprek gaan over je vorm en ernst van je klachten. Vervolgens kan de huisarts in samenwerking met
de Praktijkondersteuner Huisarts GGZ (POH GGZ) hulp bieden bij lichtere psychische problemen.
Daarnaast kan de arts zelfzorgmodules, medicijnen, psycho-educatie en eHealth
(internetbehandelingen) voorschrijven. Als dit niet voldoende is/blijkt kan de huisarts
doorverwijzen naar de Basis of gespecialiseerde GGZ. Bij deze doorverwijzing zijn een aantal
objectieve criteria belangrijk: DSM stoornis; Ernst problematiek; Risico; Complexiteit; en Beloop
klachten. Basisverzekering, geen eigen risico; geen eigen bijdrage.
Basis GGZ
De Basis GGZ is bedoeld voor mildere, niet-complexe psychische problemen en aandoeningen. De
zorgvraag en wens van de patiënt is bij de Basis GGZ erg belangrijk. Het behouden van de ’eigen
regie’ speelt een belangrijke rol. Via de Basis GGZ zijn er verschillende behandeltrajecten mogelijk:
Kort: kort traject met eHealth en behandeling.
Middel: middellang traject met eHealth en behandeling.
Intensief: intensief traject met consulten en behandeling bij een psycholoog/psychiater en
eHealth.
Chronisch: langdurig traject met consulten en behandeling bij een psycholoog/psychiater en
eHealth.
Basisverzekering, wel eigen risico; geen eigen bijdrage.
Specialistische GGZ
Als de psychische problemen na behandeling in de Basis GGZ nog niet zijn opgelost of de problemen
van complexere of ernstigere aard zijn, kan de huisarts doorverwijzen naar de gespecialiseerde
(specialistische) GGZ. Vaak is er sprake van een zware en/of ingewikkelde psychische aandoening
waarbij intensieve behandeling nodig is. Ook begeleiding van een gespecialiseerde verpleegkundige
(ambulante zorg) is een veelvoorkomend onderdeel van de specialistische GGZ.
Ook vrijgevestigde psychotherapeuten kunnen patiënten in de specialistische GGZ behandelen.
Basisverzekering, wel eigen risico; geen eigen bijdrage.
Langdurige GGZ Wet langdurige zorg, geen eigen risico; inkomstafhankelijke eigen bijdrage.
Iemand komt in de langdurige GGZ terecht als hij/zij langer dan drie jaar in behandeling en/of verblijf
is bij een GGZ-instelling. Hij/zij krijgt dan te maken met de regels uit de Wlz waarvoor een indicatie
via het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) vereist is.
Hulp en ondersteuning
De gemeente kan in sommige gevallen ook de nodige hulp en ondersteuning bieden voor GGZ-
cliënten. Denk aan het bevorderen van de leefbaarheid en sociale samenhang en het regelen van
passende ondersteuning voor participatie in de samenleving (bijvoorbeeld dagbesteding en
beschermd wonen). Deze taken heeft de gemeente in 2015 overgenomen van de AWBZ. Men kan
hiervoor bij terecht bij een sociaal wijkteam of het Wmo-loket van de gemeente.
,GGZ kinderen tot 18 jaar
Voor kinderen tot 18 jaar geldt: eerst de huisarts en daarna komen ze in aanmerking met de
jeugd-GGZ.
Wet BOPZ
In de Wet Bopz staan de rechten van cliënten tijdens een onvrijwillige opname in een psychiatrische
instelling, een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking of een verpleeghuis voor
dementerende ouderen. De Bopz geldt tot 1 januari 2020.
De Wet Bopz geldt voor:
- Gedwongen opnamen en behandelingen in de psychiatrie;
- De zorg voor mensen met een verstandelijke beperking;
- De psychogeriatrie (ouderenzorg voor mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals
dementie).
Op 1 januari 2020 wordt de Wet Bopz vervangen door twee nieuwe wetten:
- De Wet verplichte GGZ voor mensen met psychiatrische aandoeningen.
- De Wet zorg en dwang voor mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een
psychogeriatrische aandoening, zoals dementie.
Wet verplichte GGZ
De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) geldt naar verwachting vanaf 1 januari 2020.
Deze wet regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg in de ggz. Een
belangrijke verandering is dat verplichte zorg straks ook buiten een ggz-instelling verleend kan
worden.
Wet zorg en dwang
Op dit moment vallen gedwongen opnames en gedwongen zorg voor mensen met dementie of met
een verstandelijke beperking onder de Wet Bopz. Die wet is primair gericht op psychiatrische
behandelingen in een psychiatrisch ziekenhuis.
De nieuwe Wet zorg en dwang sluit beter aan bij de zorg voor mensen met dementie of een
verstandelijke beperking, waardoor mensen die hun wil niet meer kunnen uiten beter beschermd
worden.
De kern van de Wet zorg en dwang is 'Nee, tenzij'. De zorg voor ouderen met dementie en mensen
met een beperking moet zoveel mogelijk op vrijwillige basis plaatsvinden. Soms kunnen mensen met
dementie of een verstandelijke beperking niet (meer) zelf inschatten wat goed voor hen is.
Zorgverleners helpen ze dan bij die keuzes. Het uitgangspunt van de Wet zorg en dwang is dat
onvrijwillige zorg daarbij niet wordt toegepast, tenzij het niet anders kan.
,Week 9; Lesdag 1 (pijnmedicatie intraveneus toedienen)
Doelen:
- kan: rekensommen met betrekking tot intraveneus medicatie toedienen maken
- intraveneuze medicatie klaarmaken;
- spuitenpomp van school aanzetten;
- medicatie middels een spuitenpomp toedienen;
- medicatie bolus geven;
- medicatie binnen een bepaald opgegeven tijd geven.
Tot amputatie wordt overgegaan indien ten gevolge van een trauma in het aangedane weefsel geen
herstel meer kan optreden. Ten gevolge van vaatproblemen (bij diabetes) kan ook ernstige
weefselschade optreden. De kans op een voortschrijdende infectie is hierbij erg groot. Een amputatie
kan dan de enige kans zijn om het leven te behouden. Hoewel minder voorkomend kan ook
ondraaglijke pijnklachten, veroorzaakt door een ernstige zenuw- of vaatschade, aanleiding zijn om
een aangedaan lichaamsdeel te amputeren. De zorg bij amputatie bestaat uit wondzorg,
pijnbestrijding en uit het ondersteunen van de cliënt bij de verwerking van de amputatie.
, Week 9; Lesdag 2 (angst en paniek)
Doelen:
- Is bekend met het begrip angst en de angststoornissen, de verklaringsmodellen,
epidemiologie en de behandelmogelijkheden.
- Kent de paniekcirkel en begrijpt hoe hiermee een paniekaanval te verklaren is.
- Kan het concept ‘catastrofale misinterpretatie’ of ‘denkfout’ aan de patiënt
uitleggen en daarmee de patiënt handvatten geven om in de toekomst
paniekaanvallen zelf te herkennen en beter onder controle te hebben.
- Heeft inzicht in de verpleegkundig begeleiding bij paniek.
Binnen het werkveld van de GGZ komen we een breed scala aan psychiatrische diagnosen tegen.
Angst is een gezond overlevingsmechanisme dat je beschermt tegen gevaar. Soms neemt angst de
overhand en kan het je leven in negatieve zin gaan bepalen. In dat geval kan er sprake zijn van een
angststoornis. Eén van de angststoornissen zoals die in de DSM-5 beschreven staan is de
paniekstoornis. Er zijn verschillende interventies helpend bij een paniekstoornis zoals onder andere
het 5G schema en cognitieve gedragstherapie. De basis om goed aan te sluiten bij een paniekaanval,
is dat je begrijpt wat er aan de hand is. Het is van belang om lichamelijke sensaties te herkennen bij
een paniekaanval om contact te kunnen maken met iemand met een paniekstoornis.
Angst en Angststoornissen
Angst is een normale reactie op een angstwekkende prikkel. Angst is een van onze emoties, net zoals
boosheid, blijdschap en verdriet. Wanneer na een angstprikkel een ongewoon heftige of langdurige
angst ontstaat of wanneer angst aanwezig is, zonder angstprikkel. Wordt er gesproken van
pathologische angst.
Angststoornissen zijn psychiatrische aandoeningen waarbij pathologische angst het belangrijkste
symptoom is. In principe is dit nog niet een heel erg probleem.
Het wordt pas een probleem zodra het anticipatieangst of vermijdingsgedrag wordt.
Agorafobie: vermijdingsgedrag waarbij situaties waarin een paniekaanval zou kunnen optreden,
worden vermeden. Dit zijn vaak situaties waarbij vluchten moeilijk is en wordt vertaald als
“pleinvrees”.
Epidemiologische gegevens
Lifetime prevalentie is het aantal mensen die de aandoening op een bepaald moment in hun leven
hebben meegemaakt. Bij angststoornissen is dit 15%. Morbiditeit, ook wel ziektecijfer is 30%.
Mensen met een angststoornis hebben een slechtere kwaliteit van leven.
In 2010 is er onderzoek geweest hoeveel mensen er een angststoornis hebben. Het absolute aantal
personen tussen 18 en 65 jaar werd geschat op 1.062.200. - 77 per 1000 mannelijke inwoners.
- 124 per 1000 vrouwelijke inwoners.
Angststoornissen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Vandaar dat de incidentie voor het
aantal nieuwe gevallen in 2011 geschat werd op. - 9,9 per 1000 mannen.
- 26 per 1000 vrouwen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chantalkooij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.