Leerdoelen taak 3
1. Wat zijn interne prikkels omtrent eetgedrag? (even kort) b.v. hongergevoel
Om juiste voeding inname te stimuleren is het menselijk lichaam uitgerust met een systeem
dat zorgt voor verschillende interne signalen (eetlust controle systeem), de signalen zorgen
voor honger en een onverzadigd gevoel.
Het systeem heeft gezorgd voor overleving in perioden van onstabiele
voedingsomgevingen waar tekorten afwisselende met overschotten.
Doordat mensen zich genetisch hebben aangepast aan deze omgeving zijn we heel gevoelig
geworden voor externe voedsel prikkels. In onze huidige maatschappij zorgt deze aanpassing
voor uitdagingen voor onze voeding regulatie.
De twee processen verzading en een onverzadigd gevoel zijn dus belangrijk voor de
voedselinname. Twee verzadigingsvormen:
- Satiation: (binnen-maaltijd verzadiging) de processen die een periode van eten tot een
eind brengt, het heeft hierdoor invloed op de grootte van de maaltijd of snack.
- Satiety: (tussen-maaltijden verzadiging) Houdt de remming van het hongergevoel in, dit
is een consequentie van vertering. Het zorgt voor een signaal door het moment en de
portiegrootte van de volgende consumptie. Satiety is het meer strategische proces,
omdat de beslissingen over consumptie anticiperend worden genomen. Er wordt dus
ingeschat wanneer wat gegeten wordt zonder dat er op dat moment een energietekort
ontstaat en verleidingen lastiger worden om te weerstaan.
De SATIETY- cascade:
Combinatie van sensorische, cognitieve, post-verteerde en post-absorberende invloeden.
Combinatie van interne hongersignalen en cognitieve factoren persoonlijke gedachten
over voedingskwaliteit, belangrijke rol bij verzadiging consumptie voeding bereikt
, maag, post-vertering en post-absorberen processen nemen het over, kwantiteit is belangrijk.
de rek in de maag wordt doorgegeven aan de hersenen die gastro-intestinale hormonen
vrijgeven stimuleert verzadiging (samen met perceptie voedingskwaliteit). voeding
wordt geabsorbeerd in de darmen signalen in de vorm van neuronen in de hersenen
komen vrij vrijkomen hormonen.
Bilman, E., van Kleef, E., and van Trijp, H. (2017). External cues challenging the internal appetite
control system—Overview and practical implications. Critical reviews in food science and nutrition,
57, 2825-2834.
De expressie van eetlust ontstaat doordat karakteristieken van voeding worden gemonitord.
Deze houden in smaak, volume en gewicht, energie dichtheid, osmolariteit en de
aanwezigheid van verschillende soorten macronutriënten. De biologische monitors zijn orale
zenuwstimulatie, welke verteringsenzymen zijn getriggerd en plasmaprofielen van
metabolische producten. Ze dragen bij aan verschillende satiety signalen.
Blundell, J. E. and Halford, J.C.G. (1994). Regulation of nutrient supply: the brain and appetite control.
Proceedings of the Nutrition Society, 53, 407-418
2. Wat zijn externe prikkels omtrent eetgedrag?
Externe prikkels zijn de basis van de interne prikkels, de externe prikkels beïnvloeden
bijvoorbeeld de eetlust. Voorbeelden zijn verpakkingen, portie grootte en labelen deze
prikkels zijn sterk, stil maar wel heel verleidelijk.
Vaak zijn externe prikkels groter dan de interne prikkels, ondanks het verdwijnen van de
eetlust blijft men dooreten, overconsumptie.
Voorbeelden van externe prikkels:
- Sociale interactie
- Toegankelijkheid en afhankelijkheid van voeding in de omgeving
- De manier waarop voeding wordt gepresenteerd (verpakking, structuur, aroma etc.)
Consumptie wordt vaak gezien als een rationeel proces waarin weloverwogen beslissingen
worden genomen over wat en hoeveel we consumeren, in de realiteit is dit vaak niet het
geval en nemen we veel vaker impulsieve beslissingen.
Er zijn twee systemen
- Systeem 1: handelt compleet automatisch en is heel impulsief, affectieve reacties en
aangeleerde associaties spelen een grote rol.
- Systeem 2: is reflectief en kan impulsief gedrag van systeem 1 monitoren
Fases van consumptie worden beïnvloed door externe factoren:
- Maaltijdinitiatief
De eerste mentale stappen worden genomen. Het hongergevoel is een heel belangrijk
signaal in deze fase, maar soms zijn het ook externe factoren die deze fase aanzetten:
Eetgewoontes (b.v. eten bij de klok) ontstaan uit bewuste keuzes en is
geautomatiseerd, hierdoor kan je de cognitieve capaciteit aan andere zaken
besteden. Na verloop van tijd is er een balans gevonden tussen interne signalen