H13 Effector mechanismen van de humorale afweer
Eigenschappen van antilichamen zijn neutralisatie en eliminatie van infecterende microbe
en microbiële toxinen. Ze worden geproduceerd door plasmacellen in perifere (secundaire)
lymfoïde organen, geïnfecteerd weefsel en in het beenmerg (langlevende plasmacellen). Ze
hebben dus effector functies op andere plaatsen dan waar ze geproduceerd zijn.
Antilichamen worden ook door de placenta getransporteerd, in de circulatie van de
ontwikkelende foetus.
In een staat van ziekte worden antilichamen ook in perifere non-lymfoïde organen
geproduceerd, op plaatsen van infectie of chronische inflammatie tertiaire
lymfoïde organen.
Veel effector functies van antilichamen worden gemedieerd door de Fc gebieden op het Ig-
molecuul. Verschillende Ig zware keten isotypen hebben verschillende effector functies.
Effector functies van antilichamen:
Neutralisatie
Opsonisatie (voor fagocytose)
Gevoelig maken voor antilichaamafhankelijke cellulaire cytotoxiciteit
Activatie van complement systeem zorgt voor:
o Fagocytose van met complement geopsoniseerde microbe
o Inflammatie
o Lysis van de microbe
De humorale afweer is zo gespecialiseerd dat verschillende microben of antigeen, B-cellen
kunnen stimuleren om van Ig isotype te veranderen. Zo kunnen de microben het best
worden aangepakt. Stimuli voor isotype switching zijn cytokinen samen met CD40 ligand die
door geactiveerde helper T-cellen tot expressie worden gebracht. Voor neutralisatie is geen
veranderende Ig nodig.
De effector functies van antilichamen die worden gemedieerd door de Fc gebieden, worden
getriggerd door de binding van antigeen aan de variabele gebieden.
Binding van een multivalent antigeen (polysacharide) zorgt voor clustering van
antilichamen. Dit leidt tot complement activatie en zorgt ervoor dat de antilichamen
kunnen binden aan Fc-receptoren op fagocyten, en ze kunnen activeren.
Neutralisatie komt tot stand doordat antilichamen de binden van microben en toxinen aan
cellulaire receptoren blokkeren. De gebonden antilichamen blokkeren de mogelijkheid van
de microben om een interactie aan te gaan met de cellulaire receptoren d.m.v. sterische
hinder infectiepreventie.
Neutralisatie kan ook op andere manieren dan sterische hinder:
- Aggregatie of agglutinatie van microben door IgA microben worden
gevangen in mucus en weggeleid met de peristaltiek
, - Antilichamen binden aan antigeen en veranderen de oppervlakte
moleculen van dit antigeen zodat geen binding meer mogelijk is
allosterisch effect
Een mechanisme die microben hebben ontwikkeld om de afweer te ontwijken is het
muteren van genen die coderen voor oppervlakte antigenen die het doel zijn van
neutraliserende antilichamen.
IgG antilichamen opsoniseren microben en bevorderen hun fagocytose door te binden aan
de Fc receptoren op fagocyten. Hierdoor wordt de microbe opgenomen.
Leukocyten hebben ook Fc receptoren. Deze binden aan het constante deel van een
antilichaam waardoor fagocytose van Ig-geopsoniseerde partikels gestimuleerd wordt. De
binding zorgt ervoor dat de Fc receptoren signalen sturen die de activiteit van de leukocyten
reguleren. Andere Fc receptoren mediëren het transport van antilichamen naar
verschillende gebieden.
Belangrijkste Fc receptoren zijn de receptoren voor de zware ketens van IgG
antilichamen. Dit worden Fcy receptoren genoemd. Er zijn 3 Fcy groepen, gebaseerd
op affiniteit voor de zware ketens van verschillende IgG subklassen:
FcyRI: op macrofagen en neutrofielen bindt met hoge affiniteit aan
IgG1 en IgG3
FcyRII: bindt IgG1 en IgG3 met lage affiniteit
FcyRIII: lage affiniteit receptor voor IgG
Als Fc receptoren op fagocyten binden aan met antilichaam-geopsoniseerde antigenen, dan
slokken ze deze antigenen op. IgG1 en IgG3 zijn de meest efficiënte opsoninen. FcyRI is de
Fcy receptor (hoge affiniteit) op fagocyten.
De FcyRIIB receptor is een inhiberende receptor die zorgt voor antilichaam feedback. Het
komt tot expressie op B-cellen?, DCs, neutrofielen, macrofagen, mast cellen en spelen een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CarmenHorenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.