Samenvatting van het vak inleiding in het recht van het Saxion. In de samenvatting kan je een uitleg vinden van de behandelde onderwerpen tijdens de hoorcollege's en stof uit het lesboek. Dit inclusief bronnenlijst
Week 1 inleiding in het recht
Wat is recht? Het geheel van alle op dit moment geldende rechtsregels in
Nederland.
Waarom recht?
4 Functies;
1. Normatieve functie; gedragsregels waarvan in brede lagen van de
bevolking wordt gevonden, dat zij moeten worden nageleefd
Strafrecht (zoals doodslag)
Privaatrecht (zoals verdeling van aansprakelijkheid)
2. Geschil oplossende functie; rechterlijke macht oordeelt bij uitsluiting
of iemand moet worden ‘’gestraft’’, en zo ja op welke wijze en langs
welke procedure
3. Additionele functie; het recht biedt partijen een regel als zij op een
bepaald punt vergeten zijn afspraken te maken. ‘’Mag je de
eigendom van een historisch pand overdragen aan iemand anders?’’
4. Instrumentele functie; zo gaan we het doen en niet anders!
Hoe kun je het recht indelen?
1. Publiekrecht (overheid) – privaatrecht (burger tot burger)
2. Formeel recht – materiaalrecht
3. Objectief recht – subjectief recht
4. Dwingend recht – aanvullend recht
Privaatrecht
Kenmerken privaatrecht:
1. Horizontale verhouding
2. Rechtssubjecten - natuurlijke personen en rechtspersonen
3. Handelingsvrijheid – contractsvrijheid je mag afspreken wat je
wilt binnen de grenzen van de wet
4. Geen behartiging van publieke belang dingen die met de
overheid te maken hebben
,Publiekrecht
Kenmerken publiekrecht: iets wat de gemeenschap aangaat
1. Verticale verhouding overheid en overheidsorganen zijn
machtiger dan de burger
2. Overheid is partij (overheid – burger)
3. Behartiging van het publieke belang gemeenschapsgeld voor
een bestaansminimum
4. Dwang mogelijk er is sprake van een beschikking bijv. een
dakkapel als het niet gebeurt dan wordt het door de gemeente
weggehaald op jouw eigen kosten met daarbij een bestuurlijke
boete
Recht een introductie; hoofdstuk 1 recht algemeen
1.2.1 privaat en publiekrecht
Het nationale recht van Nederland wordt onderverdeeld in twee
categorieën; het privaat en publiek recht.
Privaatrecht
In het privaatrecht sta je als burger tegenover een andere burger. Met
deze relatie heeft de overheid in principe niets te maken. Onder burgers
vallen natuurlijke personen (mensen van vlees en bloed) en
rechtspersonen (organisatorische eenheden die aan het rechtsverkeer
kunnen deelnemen). Op vermogensrechtelijk terrein hebben ze dezelfde
mogelijkheden als een natuurlijke persoon. Zowel rechtspersonen als
natuurlijke personen zijn rechtssubjecten.
Het burgerlijk wetboek
Het privaatrecht (burgerlijk recht, verhouding overheid - burger) geeft
regels voor rechtsbetrekkingen die burgers onderling verhouden. Deze
rechtsbetrekkingen zijn te vinden in het Burgerlijke wetboek (BW).
Het BW bevat de belangrijkste regels van het privaatrecht.
1. Boek 1 behandelt het personen- en familierecht. In dit
rechtsgebied gaat het om rechten en plichten die op een individu
betrekking hebben (persoonsrecht).
2. Boek 2 bevat bepalingen over het rechtspersonenrecht. In boek 2
worden de organisatie- ondernemingsvormen beschreven, die
evenals personen kunnen deelnemen aan het rechtsverkeer.
Verenigingen, stichtingen, naamloze vennootschappen (nv’s), en
besloten vennootschappen (bv’s) kunnen ook overeenkomsten
sluiten, grond kopen, huizen en kantoren bezitten, leningen
afsluiten etc.
3. Boek 3 bevat algemene regels die gelden voor zowel
goederenrecht als het verbintenissenrecht. In boek 3 is
, bijvoorbeeld geregeld hoe een geldige rechtshandeling zoals de
overeenkomst of wat een volmacht is.
4. Boek 4 gaat ook over het vermogensrecht. In boek 4 wordt ook
het erfrecht beschreven.
5. Boek 5 gaat over de rechten die iemand heeft op een zaak
6. Boek 6 geeft algemene regels over verbintenissen.
7. Boek 7 bevat allerlei bijzondere regels over diverse
overeenkomsten, onder meer de arbeidsovereenkomst, en
koopovereenkomst.
8. Boek 8 gaat over verkeermiddelen en vervoer
9. Boek 10 gaat over het internationaal privaatrecht
Het feit dat het BW is verdeeld over negen boeken heeft ook gevolgen
voor de wijze waarop de wetsartikelen uit het BW geciteerd moeten
worden. De negen boeken van het BW beginnen telkens met artikel 1. Het
is daarom noodzakelijk bij het citeren van artikelen uit het BW ook het
nummer van het betreffende boek te vermelden. Dit doe je zo: artikel 1:2
BW; dit betekent artikel 2 uit boek 1 van het BW.
Publiekrecht
Het publiekrecht gaat over de rechtsbetrekkingen tussen de burgers en de
overheid. Wat je in het publiekrecht ziet, is dat de overheid eenzijdig
beslissingen kan nemen waar jij als burger aan gebonden bent.
1.2.2 materieel en formeel recht
Tip; Wanneer je een (rechts)vraag van jouw client wilt beantwoorden, kijk
je eerst of die vraag onder het privaatrecht valt of onder het publiekrecht.
Vervolgens ga je kijken of het om materieel recht of om formeel recht
gaat.
DIT IS IETS ANDERS DAN WET IN FORMELE ZIN EN MATERIELE ZIN
een voorbeeld van een wet in formele en tevens materiele zin is de Wet
op de inkomstenbelasting
Materieel recht
De regels waarin het recht personen bepaalde gedragingen voorschrijft of
verbiedt, worden materiele regels genoemd. Het materiele recht bevat dus
de inhoud van het recht. In het materiele recht kun je bijvoorbeeld vinden
wat jouw rechten en plichten zijn, wat je wel of niet mag doen, en wat er
, gebeurt wanneer je bepaalde plichten niet nakomt of wanneer je rechten
van andere schendt.
Formeel recht
Het formele recht heeft ten aanzien van het materiele recht de betekenis
van ‘hulprecht’: het helpt, zo veel mogelijk, de naleving van het materiele
recht te verzekeren.
Het formele recht is van toepassing als jouw recht is geschonden of als je
jouw verplichting niet nakomt. Het formele recht geeft antwoord op vragen
als bijvoorbeeld;
Wat kun je doen als de wederpartij (tegenpartij) zich niet houdt
aan de inhoudelijke (materiele) regels?
Met welke procedure, met welk optreden van politie en justitie,
krijgt een verdachte te maken?
Wat kun je doen als een overheidsorgaan een besluit neemt
waar je het niet mee eens bent?
.
1.2.3 objectief en subjectief recht
Objectief recht
Onder het objectieve recht wordt verstaan: het geheel van rechtsregels
die in Nederland gelden. Denk bijvoorbeeld aan het strafrecht, waarin
regels over het strafrecht zijn opgenomen.
Subjectief recht
Subjectieve rechten zijn de juridische bevoegdheden die een persoon kan
hebben op basis van het objectieve recht (specifiek geval). Het subjectieve
recht is de bevoegdheid die je hebt om aanspraak te maken op het
objectieve recht.
1.2.4 aanvullend recht en dwingend recht
Van aanvullend recht spreken we wanneer het wetsartikel slechts geld
voor zover er niet door een eigen regeling van partijen van afgeweken is.
De partijautonomie wordt beperkt door regels van dwingend recht.
Afwijken van de rechtsregel is NIET mogelijk huurrecht, arbeidsrecht
1.3 rechtsbronnen
1. De wet (geschreven wetregels)
Verschillende wetgevers zoals regering + staten generaal, Provincie
(provinciale staten), gemeente (gemeenteraad)
Wet in formele zin = gemaakt door de regering en door de
staten generaal door het woordje wet is er sprake van een wet
in de formele zin
Wet in materiele zin = een wet voor iedereen
Hiërarchie in wetgeving: hogere wet gaat voor lagere wet,
latere wet gaat voor eerdere, bijzondere wet gaat voor
algemene
2. De gewoonte
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annickheinen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,44. Je zit daarna nergens aan vast.
