Maag, darm, lever werkcolleges
Inhoud
Werkcollege 1 Dieetleer Mond, keel, slokdarm.....................................................................................1
Werkcollege 2 Pathologie Operatieverslag en tekenen maagoperaties................................................5
Werkcollege 2 Dieetleer Maag..............................................................................................................8
Werkcollege 3 Dieetleer Dunne darm..................................................................................................12
Werkcollege 3 Pathologie Film vrouw met Crohn................................................................................16
Werkcollege 4 Pathologie Dunne darm...............................................................................................17
Werkcollege 4 Dieetleer Dunne darm..................................................................................................18
Werkcollege 5 Pathologie Dikke darm.................................................................................................20
Werkcollege 6 Pathologie Lever..........................................................................................................23
Werkcollege 6 Dieetleer Lever.............................................................................................................24
Werkcollege 7 Dieetleer Pancreas.......................................................................................................30
Werkcollege 1 Dieetleer Mond, keel, slokdarm
Opdracht 1:
In het ziekenhuis wordt je door de artsen in consult gevraagd. Een 43-jarige man is opgenomen na
een val met zijn wielrenfiets. Hij heeft een kaakfractuur opgelopen en 2 gebroken ribben. Zijn kaak is
operatief gefixeerd en dhr. zal minimaal 6 weken niet normaal kunnen eten. Hij kan alleen een dun
vloeibare consistentie tot zich nemen. De arts vraagt je om een dieetbehandelplan voor dhr. op te
stellen. Dhr. is 1m 85 lang en weegt 67 kilo. Zijn behoefte is: 100 gram eiwit (1,5 g / kg) en 2100 kcal
(WHO+30%)
Vraag 1:
Welke hoofd- en subdoelen kun je opstellen voor de behandeling van dhr.?
Hoofddoel:
De energiebehoefte van meneer (2100 kcal) kunnen bereiken door het eten van normale voeding
binnen 4 maanden.
Voorkomen verslechtering voedingstoestand tijdens kaakfixatie.
Subdoel:
De energiebehoefte van meneer bereiken door het toevoegen van gepaste drinkvoeding aan de
eetmomenten binnen 1 week.
Meneer weet hoe hij maaltijden moet maken van dunvloeibare consistentie binnen 2 weken.
Optimaliseren van de eiwitsynthese binnen 4 weken.
Vraag 2:
Welke adviezen kun je dhr. geven t.a.v. aanpassing van zijn broodmaaltijden, tussendoortjes en
warme maaltijd?
Pagina 1 van 37
,Stap 1:
Schaaltje yoghurt.
Geconcentreerde drinkvoeding met vezels.
Smoothie met fruit en verdunnen met melk tot dunvloeibare consistentie.
Groentesappen
Soep met aardappels gepureerd.
Pap voor de vezels.
Zakjes vezels. Psilium vezels
Geen drinkvoeding bruistablet met multivitaminen.
Stap 2:
Brood zonder korst eten met zacht beleg zoals smeerkaas of hummus. (ook bronnen van eiwit).
Opdracht 2:
Je bent werkzaam als diëtist op de polikliniek van een algemeen ziekenhuis. De maag-darm-lever
arts heeft een patiënt (dame van 56 jaar) verwezen die moeite heeft met eten en al ruim 7 kilo is
afgevallen. Op de verwijsbrief staat: voeding zakt onvoldoende, diagnose nog onbekend. Lengte: 1m
65, gewicht: 51 kg.
Vraag 1:
Wat kan er aan de hand zijn? Stel initiële hypotheses op en verwerk deze als mind-map op een flap-
over.
Ondervoeding als gevolg van obstructie in de slokdarm
Ondervoeding als gevolg van slechte speekselproductie
Ondervoeding als gevolg van dysfagie
Ondervoeding als gevolg van neurologische aandoeningen
Ondervoeding als gevolg van barret aandoening
Ondervoeding als gevolg van kauwproblemen
Ondervoeding als gevolg Achalasie
Ondervoeding als gevolg van vertraagde maagontleding
Ondervoeding als gevolg van darmobstructie
Vraag 2:
Welke gegevens heb je nog nodig om tot een goed behandelplan te komen, ondanks dat je de
diagnose nog niet weet?
Eetdagboek
Beweging
Medicatiegebruik
Klachten, ontstaan en ontwikkeling
Medische geschiedenis
Familiaire ziekten
Gewichtsverloop
Huidige intake (hebben voeding al aangepast door klachten)
Ontlastingspatroon
Pagina 2 van 37
,Labwaarden CRP, albumine, glucose, vit D, A en E, B12, B1, B6. Kalium, natrium, magnesium,
fosfaat, calcium.
Aanvullende informatie:
Na 1 week belt mw. op, de diagnose is gesteld en mw. heeft slokdarmkanker. Inmiddels passeert er
vrijwel geen voeding meer en heeft de arts besloten een sonde te plaatsen. Naast de sondevoeding
heeft mw. dan een NPO(geen orale voeding) beleid. Mw. heeft een curatief behandelplan gekregen,
het plan is om mw. 40 keer te bestralen en er zal een operatie uitgevoerd worden waarbij een buis-
maag wordt aangelegd.
Vraag 3:
Bereken de energie- en eiwitbehoefte van mw.
Energiebehoefte: 51 kilo 1,65 m 2,7225 BMI van 18,7 kg/m2
WHO= 1267 = 50% want ze gaat een behandelingstraject in van 40 bestralingen en heeft al
ondergewicht en hoge metabole stress = totaal 1901 kcal
Eiwitbehoefte = 1,65 x 1,65 x 20 = 55 kilo
55 x 1,5 = 82,5 g eiwit
Vraag 4:
Welke soort (locatie) sonde zou je adviseren aan de arts, rekening houdend met mw. haar klachten
en haar behandeling?
Neus duodenum omdat voeding via de orale weg niet meer mogelijk is en de kans op reflux
aanwezig is en in aanraking kan komen met de tumor wat ernstige pijn kan geven.
Continue toediening via een pomp.
Pagina 3 van 37
, Vraag 5:
In het ziekenhuis zijn de volgende sondevoedingen aanwezig, welke soort en hoeveelheid
sondevoeding adviseer je mw.?
Schema sondevoedingen Nutricia
Soort sondevoeding Energie per 100 ml Eiwit per 100 ml
Nutrison standaard 100 kcal 4g
Nutrison standaard Multifibre 103 kcal 4g
Nutrison ProteinPlus 125 kcal 6,3 g
Nutrison ProteinPlus Multifibre 128 kcal 6,3 g
Nutrison Energy 150 kcal 6g
Nutrison Energy Multifibre 153 kcal 1,2 liter 6 g 1,1 liter
Nutrison Low Energy Multifibre 78 kcal 3g
Energiebehoefte = 1901 kcal
Eiwitbehoefte = 82,5 g
Nutrison Energy Multifibre met halve liter extra vocht toedienen.
Kan ook conbineren.
Vraag 6:
Stel een opbouwschema op voor de sondevoeding.
Stap 1: 50% van de behoefte met kans op refeeding dus
10 kcal/kg lichaamsgewicht
10 x 51 = 510 kcal 500 ml/24 uur = 2- ml/u
Stap 2: verhogen met 10 kcal extra per dag per kg/lichaamsgewicht
20 x 51 = 1020 kcal
30 x 51 = 1530 kcal
40 x 51 = 2040 kcal
Pagina 4 van 37
