NLT – IJs en Klimaat
Hoofdstuk 1
1.1
Albedo-effect: terugkaatsing van zonnestralen op ijs
-IJs vooral op polen een hooggebergten
Cryosfeer: al het ijs op aarde
Jaarlijkse gang: opbouw, afbraak en verplaatsing van sneeuw elk jaar)
Permafrost: IJs dat nooit ontdooit.
1.2
-Water kent drie fasen (vloeibaar, gasvormig, vast),
-Standaard temp is op luchtdruk op zeeniveau, hoe lager de luchtdruk, hoe hoger
het smeltpunt en hoe veel lager het kookpunt
Atmosferische druk: standaard luchtdruk op zeeniveau
-Water zet in vaste fase uit, de dichtheid word dus lager als het ijs is.
1.3
-IJskristallen vormen zich in wolken, als ze door warmere luchtlagen vallen klonteren
ze vaak samen tot sneeuwvlokken. Afhankelijk van de temperatuur van de
luchtlagen daaronder vallen er of regendruppels of sneeuwvlokken op de aarde.
Inklinken: ijs valt op elkaar en drukt elkaar aan waardoor de dichtheid toeneemt.
-Sneeuw/ijs reflecteert 70-90% van het zonlicht
Sublimeren: sneeuw gaat direct van vast naar gas fase, ontstaat bij droge lucht of
koude temperaturen
Sneeuwdrift: als sneeuw door wind woord ongewerveld. Kan zorgen voor sterke
sublimatie
Rijpvorming: water gaat van gas direct naar sneeuw. Lijkt op dauw.
, 1.4
Zee-ijs: word gevormd door bevroren zout zeewater, het zout verdwijnt uit het
water tijdens bevriezing. De hoeveelheid ijs heeft du effect op het zoutgehalte van
het zeewater.
Thermohaliene circulatie (THC): circulatie door dichtheidsverschillen (oorzaak
daarvan is temperatuur verschil en zoutgehalte)
Stages van zee-ijs:
Grease ice: mengsel van ijskristallen en zeewater
Pancake ice: kleine ronde ijsschotsen drijven op water
Pack ice: grote stukken ijsschotsen met leads ertussen
Drift ice: ontstaat als pack ice door wind en stroming uit elkaar word gedreven
Fast ice: ijs vastgevroren aan land of ijsplaten
Meerjarige zee-ijs: kern van bijvoorbeeld noordpool dat niet smelt
-de jaarlijkse gang(1.1) van de noordpool heeft een andere fase en amplitude dan
die van de zuidpool, het fase verschil komt omdat de seizoen omgedraaid zijn en het
amplitudeverschil komt door het de verschillende land- en zee-ijs verdeling. Op
zuidpool kan het zee-ijs zich door meer ruimte makkelijker uitbreiden. Zuidpool is
ook kouder.
Wet van Archimedes: als dichtheid object kleiner is dan water, blijft het drijven.
Rhovoorwerp x Volumevoorwerp = Rhoijs x Volumeijs
Firn: sneeuw dat de winter overleeft en meerjarig sneeuw word en nog geen ijs is
Accumulatie: als er elk jaar meer firn is
Settling: door de druk van het ijs neemt de dichtheid toe hoe dieper het is licht
Deformatie: door zwaartekracht kan ijs niet oneindig doorgroeien.
Sliding: gletsjer glijd weg onder rotsbodem door gewicht
Valleigletsjer
IJsplaten: gletsjers die de zee ingegleden zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melijnstegeman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.