Jurisprudentielijst klapper Strafprocesrecht Rechtsmiddelen
Kromabach/Frankrijk - Casus: een Duitse arts beroofd zijn Franse stiefdochter van het leven. In
Heb je recht op een Duitsland wordt geen vervolging gestart, maar in Frankrijk wel. De
rechtsmiddel? Het laten Duitse verdachte verschijnt niet. Dat betekent in Frankrijk dat je afstand
spreken van raadslieden en doet van je recht om het woord te voeren. Uiteindelijk volgt een
het recht tot cassatie na een veroordeling en gaat meneer in cassatie. In cassatie wordt geoordeeld
verstekveroordeling zijn dat hij niet kan klagen over de gevolgen van zijn afwezigheid, omdat hij
zulke wezenlijke onderdelen afwezig was. Het Hof van Justitie neemt een schending van artikel 6
van 6 EVRM, dat wanneer dit EVRM en het recht op hoger beroep aan.
niet wordt toegestaan er een
schending van 6 EVRM is. Rechtsregel: het hoger beroep mag worden beperkt, maar als er verdere
beperkingen worden gesteld, moeten die een legitiem doel hebben. De
essentie van het recht mag niet onmogelijk worden gemaakt.
Kremzow/Oostenrijk - Of er Casus: een oud-rechter wordt verdacht van moord. De rechter
sprake is van een schending (Kremzow) wilde zichzelf verdedigen, maar dit werd niet toegelaten.
van 6 EVRM wegens het niet Vervolgens wordt Kremzow veroordeeld. De officier van justitie gaat in
aanwezig mogen zijn in hoger beroep omdat hij meent dat er een motief aanwezig is (wat levenslang
beroep, is afhankelijk van hoe op zou leveren voor Kremzow). Kremzow zelf stelt ook hoger beroep
groot het belang van de in, omdat hij zelf niet het woord mocht voeren en meent dat dit in strijd
verdachte is en hoe cruciaal is met 6 EVRM. Vervolgens mag Kremzow ook niet bij het hoger
het is dat de verdachte zelf beroep aanwezig zijn, omdat hij gedetineerd is. Alleen zijn raadsman
aanwezig is. Indien de mag komen. Is dit in strijd met 6 EVRM?
advocaat zaken af kan • Voor zaken die de advocaat af kan handelen (zoals een
handelen zonder nietigheidsbezwaar) kan geen schending worden aangenomen.
aanwezigheid van de De aanwezigheid van de verdachte is niet cruciaal.
verdachte, kan geen • Voor zaken waarbij aanwezigheid van de verdachte cruciaal is
schending van 6 EVRM (zoals motief van de verdachte) kan wel een schending van 6
worden aangenomen. EVRM worden aangenomen. Het gaat immers over wat
omging in het hoofd van de verdachte en dit kan de advocaat
niet af doen.
Hermi/Italië - Het niet Casus: verdachte wordt aangehouden voor het bezit van heroïne, maar
aanwezig mogen zijn in hoger stelt dat het voor eigen gebruik is. De rechter gelooft dat niet, aangezien
beroep kan onder bepaalde het om 8000 keer de dagelijkse dosis gaat. Dit alles vindt plaats in een
omstandigheden zijn verkorte procedure, omdat er afstand is gedaan van openlijke
toegestaan en dus geen strijd behandeling. Het voordeel van zo’n verkorte procedure is dat het OM in
opleveren met 6 EVRM. Dit hoger beroep niet hoger mag straffen. Daarom is hoger beroep
is bijvoorbeeld aan de orde risicoloos. Indien de verdachte aanwezig wil zijn, moet hij daar dus
bij een verkorte procedure. uitdrukkelijk om verzoeken. De advocaat doet dit voor verdachte, maar
het verzoek wordt afgewezen omdat de verdachte niet zelf kenbaar heeft
gemaakt aanwezig te willen zijn. De verdachte richt zich uiteindelijk tot
het Europese Hof, omdat hij niet aanwezig heeft kunnen zijn. Ook daar
wordt geen schending aangenomen.
• Het belang is klein want het hoger beroep is risicoloos;
• Er is een keuze aan voorafgegaan;
• Aanwezigheid van verdachte was niet cruciaal.
Verzuim griffier - Indien de Casus: er was sprake van een veroordeling wegens een opgevoerde
griffie niet heeft gewezen op brommer. De vader van de verdachte treedt op, maar niet krachtens een
het ontbreken bijzondere bijzonder volmacht zoals vereist in artikel 450 lid 1 sub b Sv. In
,volmacht en de verdachte is cassatie stelt het OM dat de verdachte hierdoor niet-ontvankelijk had
bij het beroep aanwezig moeten zijn in hoger beroep. De visie van het OM wordt niet gevolgd,
geweest en heeft daar wens omdat de griffie de verdachte erop had moeten wijzen dat er een
tot hoger beroep bijzonder schriftelijk volmacht aanwezig had moeten zijn. Het verzuim
uitgesproken, dan kan het was niet aan de verdachte toe te rekenen.
gebrek de verdachte niet
worden tegengeworpen en Daarbij meent de Hoge Raad dat het van belang is dat de verdachte
moet het beroep ontvankelijk ter zitting in appel heeft aangegeven hoger beroep te willen
worden verklaard. instellen. Was de verdachte nou niet aanwezig geweest in hoger beroep,
dan had inderdaad een niet-ontvankelijkheidsverklaring moeten volgen.
Welk rechtsmiddel staat Casus: primair is een misdrijf ter zake van de Wet Milieubeheer ten
open? - Hoger beroep kan laste gelegd en subsidiair de overtredingsvariant. Het verschil is dat
slechts in zijn geheel worden voor de overtreding geen opzet vereist is. De verdachte wordt
ingesteld en dat brengt met vrijgesproken van het primaire feit, maar veroordeeld voor het
zich mee dat ook een subsidiaire feit (de overtreding).
vrijspraak wordt
meegenomen. Rechtsregel: in principe kun je tegen vrijspraak geen hoger beroep
instellen (artikel 404 lid 5 Sv), maar je kunt alleen een hoger beroep in
Indien iemand beroep instelt zijn geheel instellen. Dat houdt in: op basis van de tenlastelegging. Met
bij de verkeerde instantie, al het ten laste gelegde moet rekening worden gehouden en dus ook met
kijkt die instantie naar welke de vrijspraak.
beroepsmogelijkheid wel
openstond en neemt aan dat NB. De verdachte heeft tegen de uitspraak van de politierechter per
de verdachte daar beroep had ongeluk ‘beroep’ ingesteld. De griffie meende dat het ging om een
willen instellen cassatieberoep en stuurde de stukken door naar de Hoge Raad. De Hoge
(conversieleer). Er moet dan Raad gaat er echter van uit dat de verdachte het rechtsmiddel heeft
worden doorgestuurd. willen aanwenden dat volgens de wet openstond en dus neemt de Hoge
Raad aan dat de verdachte hoger beroep had willen instellen
(conversieleer). Daarom stuurt de Hoge Raad de stukken naar het Hof.
Volgens de regelen der Casus: de instelling van een rechtsmiddel werd door de advocaat
kunst I - Advocaat kan per gedaan door middel van een faxbericht aan de griffie. Het is mogelijk
brief hoger beroep instellen voor een ander - niet zijnde de verdachte zelf - om per brief een
bij de griffie in geval van: rechtsmiddel aan te wenden.
- Verklaring dat • 1: Verklaring advocaat dat hij bepaaldelijk is gevolmachtigd tot
advocaat het instellen van hoger beroep;
bepaaldelijk is • 2: Verklaring dat verdachte instemt met betekenis aan de
gemachtigd. griffie;
- Verklaring dat is • 3: Vermelding van adres van verdachte voor toezending
ingestemd met afschrift van de dagvaarding.
betekening aan
griffie. Rechtsregel: een fax voldoet niet aan de bovengenoemde eisen en dus is
- Vermelding adres terecht niet-ontvankelijkheid verklaard. De Hoge Raad formuleerde
voor afschrift deze eisen echter pas achteraf, wat voor veel kritiek heeft gezorgd. De
dagvaarding. Hoge Raad heeft geen overgangsregeling gekozen en eveneens geen
mogelijkheid tot herstel gelaten.
Volgens de regelen der Rechtsregel: indien de advocaat of verdachte niet voldoet aan de eisen
kunst II die worden gesteld aan het instellen van een rechtsmiddel, bestaat er
een herstelmogelijkheid. Dit is mogelijk indien de verdachte of een
gemachtigde raadsman ter terechtzitting is verschenen (i) en aldaar
heeft verklaard dat hoewel de volmacht niet volkomen was, toch een
, wens bestond appel in te stellen (ii). Dat laatste geldt niet indien er een
gebrek is in eis 2 of 3 uit ‘Volgens de regelen der kunst I’. Ten aanzien
van 2 en 3 is verschijning (i) dus voldoende.
Let op! In cassatie geldt geen herstelmogelijkheid, omdat daar geen
zitting is en je dus door verschijnen niet kunt herstellen.
Beperking in akte - Indien er Casus: het Hof heeft vastgesteld dat het namens de verdachte gedane
een fout is gemaakt in de akte verzoek om hoger beroep te beperken tot andere zaken dan de
waarmee een rechtsmiddel tenuitvoerlegging ontoelaatbaar is, omdat het geen gevoegde zaak
wordt aangewend, kan deze betreft.
fout worden hersteld indien
de verdachte of gemachtigde Rechtsregel: wanneer de verdachte of gemachtigde raadsman ter zitting
raadsman ter zitting verschijnt en verklaart het hoger beroep zonder beperking te willen
verschijnt en verklaart dat zij doorzetten, moet de niet-ontvankelijkheidsverklaring van de verdachte
het beroep zonder beperking in hoger beroep achterwege blijven. De akte is leidend, maar het kan
willen doorzetten. zijn dat er een vergissing wordt gemaakt. De Hoge Raad wil daarvoor
een herstelmogelijkheid creëren. Voorwaarde voor herstel:
• De verdachte of raadsman moet ter zitting verschijnen en
verklaren dat zij het hoger beroep zonder beperking willen
doorzetten.
Verontschuldigbare Casus: verdachte is niet op terechtzitting verschenen wegens een
termijnoverschrijding? psychose. Het Hof heeft de termijn strikt gehanteerd en is daarom tot
niet-ontvankelijkheid gekomen. Volgens de Hoge Raad had het Hof
onderzoek moeten doen naar de vraag of en zo ja, gedurende welke
periode het vonnis van de rechtbank de verdachte aan een psychose leed
en aldus niet in staat was om te beoordelen of hoger beroep diende
te worden ingesteld. Een termijnoverschrijding gedurende een
dergelijke periode zou niet aan de verdachte kunnen worden
toegekend. De verdachte kan alsnog ontvankelijk zijn, indien hij na
een dergelijke verhindering alsnog zo spoedig mogelijk hoger
beroep instelt.
Rechtsregel: in beginsel zijn de termijnen regels van openbare orde en
dus kan hier niet van worden afgeweken. Echter zijn er in de
jurisprudentie twee uitzonderingen geformuleerd:
• Vertrouwensbeginsel indien iemand verkeerd is voorgelicht;
• Termijnoverschrijding die verontschuldigbaar is
o Bijvoorbeeld iemand die psychisch ziek is, iemand die
de Nederlandse taal niet machtig is of iemand die
zwakbegaafd is.
Ingetrokken blijft Casus: er is een toezegging van het OM dat er gratie verleend gaat
ingetrokken worden. Naar aanleiding daarvan wordt het hoger beroep ingetrokken.
Vervolgens geeft het OM een negatief gratie-advies. De verdachte wil
het hoger beroep herstellen, nu het OM zich niet aan de afspraak heeft
gehouden. Volgens het Hof is het hoger beroep ontvankelijk omdat de
verdachte bewogen is tot het intrekken van hoger beroep en zou zijn
overrompeld.
Rechtsregel: er is een gesloten stelsel van rechtsmiddelen. De uitspraak
heeft rechtskracht (nu het niet door een cassatieberoep is vernietigd) en
