Inleiding in de psychologie
Gray en Bjorklund (8ste editie)
Open Universiteit.
Hoofdstuk 9 Memory attention and consciousness
Zelfbewust zijn speelt een grote rol bij de mens.
We hebben een geheugen opslag.
- Sensorisch geheugen: zintuigen
- Werkgeheugen: korte termijn – plek waar bewuste gedachten verwerking
plaatsvindt.
- Lange termijn geheugen – opslag van alle kennis
De processen die de verwerking van informatie besturen binnen de verschillende opslagen =
controle processen.
1. Aandacht
Proces dat de instroom van informatie regelt van het werkgeheugen naar het lange termijn
geheugen.
2. Overhoring
Herhalen, checken van informatie.
3. Encodering
Proces die beweging codeert van het werkgeheugen naar het lange termijn geheugen.
4. Retrieval
Kennis uit het lange termijn geheugen opvragen.
Onbewust slaan we voor alle zintuigen kort op wat er aan input binnen is gekomen.
Wanneer je niet goed naar iemand luistert maar wel flarden kan herhalen, komt dit uit je
sensorisch geheugen.
Dual-processing : bij problemen oplossen. – Snelle manier: automatisch en onbewust
Langzame manier: bewust en met zorg
STROOP inferentie effect is het effect waarbij men een woord moet lezen maar niet hardop
uitspreek. De kleur waarin het woord staat geschreven moet genoemd worden.
Bijvoorbeeld het woord rood staat geschreven in de kleur blauw. Men moet dan blauw
hardop zeggen en het lezen (snelle manier) van het woord onderdrukken.
Pre-attentive (onbewuste) verwerking: sensorische input wordt vergeleken met de
informatie die al in het werkgeheugen of in het lange termijn geheugen ligt opgeslagen.
Het vermogen om te luisteren en begrijpen wat een persoon zegt zonder afgeleid te raken
door andere geluiden in de buurt die even sterk of sterker zijn heet het coctail-party
fenomeen.
,Selectief kijken is makkelijker dan selectief luisteren. Geluid kun je niet gemakkelijk zelf
filteren. Het komt tegelijk op een bepaalde sterkte binnen. Wat je wil zien kun je meer op
focussen. Denk maar aan de test met basketballers en verkleedde gorilla in beeld. Menigeen
ziet de gorilla niet omdat ze te druk zijn met de basketballers tellen.
Een goochelaar leidt je af met onbewuste blindheid. Hij laat je bewust dingen niet zien
zonder dat jij het doorhebt. Je wordt afgeleid.
Dit is overigens niet het geval wanneer er bijvoorbeeld een enge spin aanwezig is of
wanneer je en drukke straat moet oversteken.
Echoisch geheugen: sensorisch geheugen
Iconisch geheugen: visueel sensorisch geheugen. Icon = kort pad voor visuele stimulus.
Door het spelen van videogames leer je je aandacht te verdelen.
Priming : de activatie door sensorische input van informatie die al opgeslagen is in het
langetermijn geheugen. Het is als een ketting van gedachten. Vanuit hier kun je onbewust
opgeslagen informatie onbewust reproduceren.
Spatial neglect: Iemand met een beschadiging aan de ene kant van de hersenen kan
objecten aan de andere kant niet zien.
Mensen in het westen denken over tijd na als een tijdslijn.
Bij mensen met een spatial neglect tekenen of ‘denken’ ze de helft.
werkgeheugen
- Fonologische lus
Deel van het geheugen dat zorgt voor het vasthouden van verbale informatie.
- Visueel – spatiele schetspad
Zorgt voor het vasthouden van visuele en spatiele informatie.
- Centrale executieve systeem
Zorg voor het coördineren van de activiteiten van de hersenen en brengen van nieuwe
informatie naar het werkgeheugen vanuit sensorisch en lange termijn opslag.
Het aantal cijfers dat je achter elkaar kunt onthouden is bij de meeste mensen 7. Dit heet:
digit span.
,Of het korte termijn geheugen – span. Dit is het aantal cijfers of woorden die iemand na
korte tijd correct kan reproduceren.
Hardop herhalen van stof helpt met onthouden.
Chinezen zijn goed in digit span omdat hun taal veel korte en snelle woorden bevat.
Executieve functies
- Werkgeheugen updaten
- Flexibel zijn met verschillende taken
- Inhiberen van gedrag en ongewilde informatie stoppen
Mensen met ADHD hebben moeite met executieve functies. Vooral inhibitie.
Je geheugen wordt gedefinieerd vanuit de cognitieve psychologie.
Alle informatie in een persoons gedachten en de capaciteit om op te slaan en de informatie
weer op te vragen.
- Expliciet geheugen:
Geheugen waar men zich van bewust is
- Impliciet geheugen:
Geheugen waar men zich niet van bewust is. (Geheugen wat niet geverbaliseerd kan
worden)
Geheugen
Expliciet Impliciet
(bewust) (onbewust)
Episodisch Semantisc Klassieke Proceduree Priming
Geheugen h conditionerings l geheugen
geheugen - effecten
Ervaringen Woorden Geconditioneerde Motorische Ophalen
Feiten emotionele reacties vaardigheden van kennis
Kennis Gewoontes vanuit het
Tactieken lange
termijn
geheugen
Episodisch geheugen: expliciet geheugen van de ervaringen in het verleden van een
persoon.
Semantisch geheugen: expliciet geheugen dat niet gebonden is aan een bepaalde
gebeurtenis in het verleden. Bijvoorbeeld kennis van woorden. Dat is een geconditioneerde
kennis. = noetic = kennis (knowing)
, Procedureel geheugen: is het impliciete geheugen waarin motorische vaardigheden,
gewoontes en tactieken liggen opgeslagen.
Collins en Lottus toonden aan dat we connecties in ons brein leggen tussen woorden.
We herkennen het woord appel sneller wanneer het na rood en peer komt dan na bus. Dit
heet spreading activation.
Wanneer je geen herinneringen aanmaakt zou je alles en elk moment super bewust
beleven. Alles is steeds weer nieuw.
Wanneer iemand temporale kwam amnesie heeft door een beschadiging van de temporale
kwab in de hersenen dan weet je nog wel de gebeurtenissen van voor de beschadiging. Die
herinneringen heb je nog. Maar er worden geen nieuwe herinneringen aangemaakt. De
patiënt is zich wel degelijk bewust van zijn aandoening.
De patiënt heeft een beschadiging aan de hypocampus.
Toch kunnen er nieuwe vaardigheden worden aangeleerd. Met onthoudt het niet expliciet
maar het brein slaat het toch ergens op zodat er bij oefening verbetering zichtbaar is.
In de eerste vier jaar van je leven hebben kinderen een sterk semantisch geheugen maar
minder sterk episodisch geheugen.
Dat betekent dat ze veel betekenissen en woorden vanuit hun eigen omgeving leren en
onthouden.
Toch kun je je van je vroege jeugd niks herinneren. Dat noemen we infantile amnesie. De
herinneringen zijn ‘bevroren’ in de tijd.
Wanneer onthoud je iets goed? Door te herhalen.
- Behoud herhaling
Informatie wordt in het werkgeheugen behouden voor een bepaalde periode.
- Encoding herhaling
Informatie wordt in het lange termijn geheugen opgeslagen.
Elaboration rehersal – uitweiding: Je koppelt steeds nieuwe informatie aan reeds aanwezige
informatie. Zo onthoud je dingen sneller en gemakkelijker.
Je leert het beste wanneer je betekenis aan het geleerd kan geven.
Leren kan bijvoorbeeld d.m.v. een ezelsbruggetje.
Chunking is het samennemen van enkele items en er op deze manier een item van maken.
Dit kan bijvoorbeeld bij het onthouden van een telefoonnummer in groepjes van 2.
Op deze manier maak je structuren inzichtelijk, zoals bij schaken. Het lange termijn
geheugen speelt hierbij een grote rol.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nienkeengels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.