Boekverslag
Boekverslag - De aanslag - Harry Mulisch
- Vak
- Nederlands
- Niveau
- HAVO
Boekverslag van "De aanslag" geschreven door Harry Mulisch, analyse & informatie over de auteur.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Boekverslag - De Aanslag – Harry Mulisch1. Titel
Harry Mulisch, de aanslag. Uitgeverij De Bezige Bij. Amsterdam 1982 (39 e druk,
2003)
2. Samenvatting van de inhoud
Het verhaal is opgebouwd uit verschillende stukken; als eerste komt de proloog met
daaropvolgend vijf episoden, waarbij er telkens een tijdsprong wordt gemaakt van
een aantal jaren.
De proloog
De familie Steenwijk woont in een kleine villa aan een kade in Haarlem. Er staan drie
soortgelijke villa’s op deze kade, die dicht bij elkaar staan. In het meest links gelegen
huis ‘Welgelegen’ woont de gepensioneerde meneer Beumer met zijn vrouw. Rechts
daarnaast volgt de villa ‘Buitenrust’ waar de familie Steenwijk woont. Daarnaast
woont een stuurman, meneer Korteweg, met zijn dochter, die verpleegster is in de
villa ‘Nooitgedacht’. En in de laatste villa ‘Rustenburg’, woont het echtpaar Aarts. Zij
leven heel afgezonderd van de rest. De vier huizen liggen heel geïsoleerd, alleen
aan de overkant van het water liggen wat boerderijen en huisjes. Anton is in deze
buurt opgegroeid. Hij is ongeveer 7 jaar als de oorlog in 1940 begint.
De eerste episode (1945)
Op een zekere januariavond, in de laatste winter van de oorlog, zit de familie
Steenwijk (vader, moeder, Peter en hoofdpersoon Anton) bij elkaar, voordat ze naar
bed gaan, een spelletje mens-erger-je-niet te spelen. Het is bijna acht uur, spertijd,
en buiten is het stil.
In die stilte vallen er ineens zes schoten, eerst één, dan twee snel achter elkaar en
na een paar seconden een vierde en een vijfde. Even later na een korte schreeuw
nog een zesde. In het huis ‘Buitenrust kijkt iedereen elkaar stijf aan, niemand zegt
iets. Peter is de eerste die iets onderneemt. Hij gaat kijken en komt met de
mededeling dat de NSB’er Fake Ploeg is neergeschoten. Wanneer Anton gaat kijken
ziet hij voor het huis van Korteweg een bewegingloze man liggen naast een fiets.
Een paar minuten later na de schoten ziet Anton dat het lijk van Ploeg, door meneer
Korteweg en Karin, voor hun huis wordt gelegd. Peter vreest voor represailles (wraak
door de Duitsers omdat er iemand is neergeschoten) en wil het lijk terugleggen of bij
Beumer voor de deur neerleggen. Het lukt moeder niet hem tegen te houden. Hij rent
naar buiten en probeert het lijk alleen te verslepen, maar hij wordt gestoord door een
gewapende patrouille. Met het pistool van Ploeg vlucht hij achter het huis van
Korteweg. Hij komt niet terug en ze durven hem niet te gaan zoeken. Vooral vader is
verlamd van angst. Omdat het lijk voor hun huis ligt, is de familie Steenwijk de dupe
van de aanslag.
Ze worden door de Duitsers naar buiten gevoerd. Hier worden Anton en zijn ouders
gescheiden. Hij moet wachten in een auto. Hij ziet hoe de Duitsers hun huis
vernielen en het ten slotte met handgranaten en een vlammenwerper in brand
steken. Anton wordt naar het politiebureau van Heemstede gebracht. Een brigadier
sluit hem op in de cel, waarin al iemand zit. In de cel is het aardedonker. Hij merkt
dus pas dat diegene een vrouw is, als die vraagt wat er gebeurd is. Hij begint te
, huilen en ze troost hem, maar overtuigt hem er ook van dat de Duitsers de schuld
zijn van zijn ellende. Anton vertelt haar dat hij het slachtoffer en zijn zoon kent, Fake
ploeg zit namelijk bij hem in de klas. Ze wil hem uitleggen dat die man wel vermoord
moest worden, om alles wat hij gedaan had, maar dan barst zij in snikken uit.
Wanneer ze weer rustig is, vertellen ze elkaar over een angstige belevenis in het
duister.
De volgende dag wordt Anton uit zijn cel gehaald en per motorfiets naar de
plaatselijke bevelhebber gebracht. Na een gesprek wordt Anton, wordt besloten dat
hij naar zijn oom en tante moet. De vrachtwagen die hem wegbrengt, wordt
onderweg getroffen door een luchtaanval, maar Anton komt toch veilig in Amsterdam
aan.
Tweede episode (1952)
Kort na de bevrijding krijgt Peter te horen dat zijn ouders en broer op de avond van
de aanslag vermoord zijn. Op twintig jarige leeftijd gaat Anton medicijnen studeren.
Hij wordt in deze tijd niet meer herinnert aan de oorlog. Pas in 1952 gaat hij weer
naar Haarlem, als hij een uitnodiging krijgt voor een feestje van een medestudent.
Maar door een paar flauwe opmerkingen van zijn medestudenten wordt hij herinnerd
aan wat hij in de oorlog meegemaakt heeft. Hij loopt weg bij het feestje en gaat naar
de kade. Wanneer hij voor de lege plek staat waar zijn huis heeft gestaan, roept
mevrouw Beumer hem binnen.
Meneer Beumer is een demente, oude man geworden. Mevrouw Beumer vertelt dat
er wel eens een onbekende man heeft staan kijken naar de plek waar ‘Buitenrust’
heeft gestaan. De Kortewegs zijn vlak na de bevrijding vertrokken, zonder iets te
zeggen.
Mevrouw Beumer kent de rol van de Kortewegs in het drama niet, maar weet wel dat
Antons ouders zijn neergeschoten als beesten. Voordat ze er meer over kan
vertellen, gaat Anton weg. Hij loopt langs het monument aan de overkant, opgericht
voor de slachtoffers van de januariavond, waarvan hij het bestaan niet kende. Hij
leest de namen van zijn ouders, niet die van Peter. Dan gaat hij terug naar
Amsterdam. Zijn oom zegt hem dat hij hem wel verteld heeft van het monument,
maar dat Anton de onthulling niet wilde bijwonen. Anton herinnert zich dat niet meer
en voor het eerst voelt hij iets van angst voor dat afgesloten verleden.
Derde episode (1956)
Anton woont, sinds zijn kandidaatsexamen in 1953, in een appartement in het
centrum van Amsterdam. Tijdens zijn studie besluit hij zich te gaan specialiseren op
anesthesie. Hij woont vlak bij het hoofdkwartier van de communistische partij, waar
na de inval van de Russen in Hongarije hevige relletjes zijn. Een van de deelnemers
daaraan is Fake Ploeg; hij herkent Anton. Waarom weet hij niet, maar hij nodigt Fake
uit om mee te gaan naar zijn kamer. Op aandrang van Anton vertelt Fake over de tijd
na de oorlog: zijn moeder in een kamp, hij in een internaat, verhuisd naar Den
Helder, ambachtsschool in plaats van lyceum en armoe. Fake is opstandig. Het
gesprek wordt steeds heftiger, en Fake verdedigt zijn vader als iemand met vaste
beginselen. Maar als Anton vraagt of zijn vader ook op het monument moest staan,
barst hij in snikken uit. Toen jouw huis in de fik ging, kregen wij het bericht dat onze
vader dood was. Heb je daar wel eens aan gedacht? Fake gaat weg, maar komt
even later terug en bedankt Anton omdat hij het op school altijd voor Fake opnam.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geertjerooth. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82956 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen