Alle colleges Notarieel ondernemingsrecht II
HC1 Van oprichting tot ontbinding: Oprichting kapitaalvennootschap
– Preconstitutieve handelingen – Vermogen NV en BV
(kapitaalbescherming) – Ontbinding en liquidatie
Oprichting:
Motieven voor een NV/BV:
o Beperken aansprakelijkheid NV/BV is contractspartij en de wederpartij moet daar
verhaal halen. De oprichter neemt meestal aandelen i/d BV/NV en moet die volstorten;
hij moet iets inbrengen i/d vennootschap. Gaat de vennootschap failliet, dan is hij zijn
inbreng kwijt en nooit meer dan dat = beperking aansprakelijkheid.
o Continuïteit NV/BV is rp (2:4) = zelfstandig drager van rechten en verplichtingen.
Als de oprichter overlijdt, blijft de BV bestaan (de aandelen vererven, de BV gaat verder).
o Fiscale voordelen vpb; licht defensief tarief en niet progressief.
o Perceptie; als je BV/NV uitoefent, staat dat krachtiger/professioneler dan eenmanszaak
Oprichtingsvereisten kapitaalvennootschap:
o Één of meer oprichters (2:64/175 lid 2)
o Notariële akte (2:64/175 lid 2) > op dit moment is de BV/NV opgericht
o Inschrijving handelsregister (2:69/180) > geen constitutief vereiste
o Kapitaalbescherming (2:93a en 2:94a/204a) > De oprichter moet inbreng verrichten!
- Bij NV moet het aantal aandelen maal nominaal bedrag tenminste 45k zijn bij
oprichting, tenzij je overeenkomt dat je maximaal 3/4 later stort (2:80).
Moet een bankverklaring worden afgegeven d.m.v. garantie/bevestiging dat 45k
is gestort in naam v/d NV (i.o.) (2:93a lid 1 onder b).
- Bij BV geldt geen minimumkapitaal (2:178), maar wel verplichting tot inbreng
(2:191): ah/oprichter moet inbrengen door storting van aandelen & de vennootschap
moet o/d inbreng kunnen beschikken. Je kan afzien van storten; ah stort pas als BV
dat opvraagt bij ah (2:191).
Regels voor BV zijn minder streng; geen bankverklaring.
- Je kan geld en goederen ((on)roerende zaak) inbrengen. O.g.v. 2:204a/94a moet de
oprichter een beschrijving maken v/h ingebrachte. Bij NV extra accountants-
verklaring dat het ingebrachte ten minste gelijk is a/d waarde v/h te storten bedrag.
Reële storting? Kan je als notaris afgaan op een bankverklaring bij een NV?
o HR WTN (24 maart 2000, NJ 2000, 354, m.nt. Maeijer): bedrag werd gestort d/d oprichter
a/d BV i.o., maar tegelijkertijd werd dat bedrag afschreven v/e andere rekening die ook
v/d BV was. Hier was geen reële storting zei HR; er is niet daadwerkelijk a/d
vennootschap ter beschikking gesteld. ‘vestzak-broekzakoperatie’.
o HR Bas-C (11 juli 2003, m.nt. Maeijer): BV i.o. had werkzaamheden uitgeoefend voor de
oprichters en daarvoor heeft de BV geld gekregen v/d oprichter. Vervolgens vond
storting plaats doordat ten laste v/h positieve saldo dat was ontstaan door die verrichte
werkzaamheden dat bedrag werd afgeboekt. HR: dit is geen storting, maar een mutatie
op de bankrekening v/h saldo dat is ontstaan ten titel v/d verrichte werkzaamheden.
HR de storting die wordt verricht, moet reëel zijn; moet sprake zijn v/e daadwerkelijke
verstrekte inbreng a/d vennootschap waarover de vennootschap moet kunnen beschikken.
Oprichtingsakte (zie 2:67/178 jo. 2:66/177):
Oprichtingshandeling: notaris constateert dat oprichters verschijnen met als doel BV oprichten
Statuten
Geplaatst kapitaal
Aantal uitgegeven aandelen
Benoeming bestuurders (en commissarissen)
1
,Minimumvereisten statuten:
Naam, zetel, doel (2:66/177 lid 1 BW)
o Zetel = woonplaats vennootschap. Dit moet in NL zijn. De woonplaats bepaalt welke
rechter bevoegd is.
Bedrag MK (is bij BV niet verplicht, gebeurt ook niet want het is belemmerend), aantal en
nominaal bedrag, soorten aandelen (2:67/178).
Als je meer aandelen wil uitgeven dan het MK is dat nietig; de uitgifte is nietig (2:14).
Belet en ontstentenis bestuurders (2:134/244 lid 4)
o Belet = als je tijdelijk niet bestuurder kan zijn door bijv. vakantie/ziekte/zwangerschap
o Ontstentenis = als je het helemaal niet meer kan uitoefenen, bijv. als je terugtreedt als
bestuurder of als je bent overleden.
Vaak staat i/d statuten: bestuur/rvc blijft bevoegd en AVA bijv. benoemt een nieuwe.
Belet en ontstentenis commissarissen (2:252 lid 4)
Controle op rechtspersonen: repressieve permanente controle
Vroeger moest je naar MvJ als je een onderneming wilde oprichten; je had verklaring van geen-
bezwaar nodig (ministerie verrichte een antecedentenonderzoek) Nu hebben we een
repressief permanent systeem waarbij ministerie/justitie de rechters kan controleren o.b.v.
inschrijvingen in openbare registers (handelsregister), zodat de fiscus o.b.v. openbare registers
een onderzoek kan starten naar antecedenten.
Anti-witwasregeling: UBO-register vanaf 1/1/2020 (ultimate beneficial owner).
I/d EU zijn regels dat de identiteit van degene die de feitelijke controle heeft o/d rp bekend moet
zijn, zodat iedereen weet wie de zeggenschap heeft. Die np wordt ingeschreven. Heb je meer dan
25% i/d AVA (kan ook iemand zijn met allerlei tussenpersonen), dan word je ingeschreven.
Verplichte tussenkomst notaris? Ze (EU) willen bij eenpersoons-BV’s tussenkomst notaris
schrappen. In VK bestaat die mogelijkheid al d/e elektronisch systeem.
AKTE VAN OPRICHTING
(Orange Global High Dividend Fund N.V.)
Op vierentwintig oktober tweeduizend zeven is voor mij, mr. Rudolf van Bork, notaris met plaats van
vestiging Amsterdam, verschenen: de heer mr. Jan Hendrik Gerrit Visser, geboren te Zeist op elf februari
negentienhonderd éénentachtig, met kantooradres Fred. Roeskestraat 100, 1076 ED Amsterdam, te
dezen handelend als schriftelijk gevolmachtigde van:
1. Kempen & Co N.V., een naamloze vennootschap naar Nederlands recht, gevestigd
te Amsterdam en kantoorhoudende te Beethovenstraat 300, 1077 WZ Amsterdam, ingeschreven in het
handelsregister van de Kamer van Koophandel voor Amsterdam onder nummer 34186722 (“Kempen &
Co”); en
2. Stichting De Zonnewijser, een stichting naar Nederlands recht, gevestigd te
Amsterdam en kantoorhoudende te Beethovenstraat 300, 1077 WZ Amsterdam, ingeschreven in het
handelsregister van de Kamer van Koophandel voor Amsterdam onder nummer 41216319 (“De
Zonnewijser” en tezamen met Kempen & Co: de “Oprichters”).
Volmacht.
Van de aan de comparant verleende volmacht blijkt uit één (1) onderhandse akte van volmacht die aan
deze akte zal worden gehecht (Bijlage I).
De comparant heeft verklaard dat de Oprichters hierbij een naamloze vennootschap, hierna: de
"vennootschap", oprichten met statuten luidend als volgt:
NAAM, ZETEL EN TYPERING
Artikel 1
1. De vennootschap draagt de naam: Orange Global High Dividend Fund N.V.
2. De vennootschap is gevestigd te Amsterdam.
3. De vennootschap is een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal in de zin van artikel 2:76a
van het Burgerlijk Wetboek.
Ten slotte heeft de comparant verklaard:
2
,a. het bij oprichting geplaatste kapitaal van de vennootschap bedraagt vijfenveertig duizend euro en
veertig eurocent (EUR 45.000,40) en is verdeeld in één (1) prioriteitsaandeel en éénhonderd twaalf
duizend vijfhonderd (112.500) gewone aandelen met een nominaal bedrag van veertig eurocent (EUR
0,40) elk (de "Geplaatste Aandelen").
De Geplaatste Aandelen worden hierbij door de Oprichters genomen, en wel in de navolgende
verhouding:
- De Zonnewijser neemt deel voor één (1) prioriteitsaandeel; en
- Kempen & Co neemt deel voor éénhonderd twaalf duizend vijfhonderd (112.500) gewone aandelen.
De Geplaatste Aandelen worden a pari geplaatst. De Geplaatste Aandelen zijn in geld volgestort. Storting
in vreemd geld is toegestaan. Aan deze akte zijn gehecht de stukken waarvan artikel 2:93a van het
Burgerlijk Wetboek aanhechting voorschrijft (Bijlage II). De vennootschap aanvaardt hierbij de stortingen
op de Geplaatste Aandelen.
b. Voor de eerste maal wordt tot directeur van de vennootschap benoemd: Kempen Capital Management
N.V., een naamloze vennootschap naar Nederlands recht, gevestigd te Amsterdam en kantoorhoudende
te Beethovenstraat 300, 1077 ZW Amsterdam, ingeschreven in het handelsregister van de Kamer
van Koophandel voor Amsterdam onder nummer 33181992.
c. Voor de eerste maal worden tot leden van de raad van commissarissen van de vennootschap benoemd:
(i) de heer Cornelis Stephanus Maria Molenaar, geboren te Enkhuizen op zesentwintig december
negentienhonderd zevenenveertig;
(ii) de heer Robertus Wilhelmus Jacobus Maria Bonnier, geboren te Arnhem op drie mei
negentienhonderd drieënveertig;
(iii) de heer Gijsbert Harold Heida, geboren te Amsterdam op vierentwintig mei negentienhonderd
drieënvijftig; en
(iv) de heer Gerardus Theodorus Maria Krijnen, geboren te Vianen op vijftien februari negentienhonderd
éénenvijftig.
Preconstitutieve handelingen: handelen voorafgaand a/d oprichting; gebondenheid vennootschap
oprichter wil al handelen met een derde voordat de BV is opgericht. In die situatie is het vaak de
bedoeling dat de BV partij wordt bij de ovk’en uit de voorfase, maar de BV bestaat nog niet. Art.
2:203/93: persoon kan namens een BV i.o. handelen en ovk’en met derden aangaan met als doel om
die ovk uiteindelijk voor rekening en risico te laten zijn v/d op te richten BV door:
1. Bekrachtiging door BV/NV (2:203/93 lid 1)
2. Oprichters verbinden BV/NV in akte van oprichting: slechts limitatieve rh’en (2:203/93 lid 4)
Kenbaarheid van handelen namens de BV i.o. voor derden
Rechten en verplichtingen BV/NV ontstaan na bekrachtiging. > Dán wordt de BV aansprakelijk.
Ad 1 > Bekrachtiging geschiedt na oprichting BV/NV:
Bekrachtiging dient te geschieden d/d BV/NV die partijen op het oog hadden! > Een andere BV
kan niet de rechtshandelingen bekrachtigen; de handelende personen zijn dan niet bevrijd!!
Uitdrukkelijk of stilzwijgend?
In praktijk meestal op schrift
HR Frère Vastgoed: verkoper wist niet dat registergoed werd verkocht a/e BV i.o. BV werd
opgericht, maar komt verplichtingen uit de koopovk niet na > verkoper spreekt de oprichters aan
tot nakoming.
Rb. en Hof: hieruit bleek dat geen sprake was v/e oprichtingshandeling; was niet duidelijk dat
namens een BV i.o. werd gehandeld. > Geen sprake v/e art. 2:203-situatie. Er stond een
verklaring i/d oprichtingsakte dat de BV alle handelingen i/d voorfase bekrachtigde. Doordat
geen sprake was v/e 2:203-situatie, was sprake van vertegenwoordiging!
HR: de verklaring van bekrachtiging moet zijn gericht tot de wederpartij en deze moet zijn
bereikt! Een verklaring i/d akte is een niet tot de wederpartij gerichte verklaring! De oprichters
waren daarom aansprakelijk!
3
, De namens de BV/NV i.o. handelende persoon is hoofdelijk verbonden tot het moment van
bekrachtiging (2:203/93 lid 2)
o De wederpartij kan bij hen aankloppen m.b.t. verplichtingen die uit de ovk voortvloeien.
o I/d praktijk zie je vaak dat het bestuur een (algemene) bekrachtigingsverklaring afgeeft
o.g.waarvan blijkt dat de BV een rechtshandeling i/d voorfase heeft bekrachtigd.
Namens BV/NV i.o. kunnen obligatoire en goederenrechtelijke rh’en worden aangegaan
o Goederenrechtelijke levering komt pas door bekrachtiging tot stand!
Heersende leer: de goederen worden d/d derde geleverd a/d handelende personen
onder ontbindende voorwaarde van oprichting en bekrachtiging v/d BV. Tegelijkertijd
levert de derde de goederen a/d BV i.o. onder de opschortende voorwaarde van
oprichting en bekrachtiging. Op moment van oprichting en bekrachtiging, gaan beide
voorwaarden in vervulling en wordt de BV eigenaar v/d goederen.
Casus:
Jan en piet verrichten handelingen namens Café BV i.o.. Jan sluit een biercontract met X (sept
2014). Piet sluit een koopovk inventaris met Y (sept 14).
Kees richt Café BV op en brengt een pand in (15 okt 14)
Klaas wordt bestuurder van Café BV en bekrachtigt
Café BV gaat op 10 nov 14 failliet
Wie zijn aansprakelijk voor de nakoming v/d verplichten v/d ovk’en die zijn aangegaan i/d voorfase?
Jan en Piet? Uitgangspunt = als bekrachtiging plaatsvindt, gaat de aansprakelijkheid over op de
BV. Uitzondering: 203 lid 3 als Jan/Piet te kwader trouw is (als ze weten dat de BV de
verplichtingen niet kan nakomen), zijn Jan/Piet aansprakelijk ook al is bekrachtigd!! Dit (behoren
te) weten wordt verondersteld aanwezig te zijn als de BV binnen een jaar failliet gaat (lid 3).
Klaas? 203-3 ‘onverminderd…verklaring’ > als het bestuur die rh bekrachtigt, terwijl hij weet dat
BV verplichtingen niet kan nakomen, is sprake van ernstig verwijtbaar handelen v/h bestuur en
kom je i/d sfeer v/d bestuurdersaansprakelijkheid.
Kees? Art. 203-4: voor bepaalde rh’en (waaronder inbreng (v/e goed) in natura) wordt de
vennootschap automatisch gebonden bij oprichting; vennootschap is aansprakelijk mocht iets
niet goed zijn met dat goed. Ook hier geldt dat de oprichter voldoende zorgvuldigheid moet
betrachten! Brengt hij bijv. een stuk grond in dat vervuild is of waarvoor geen bouwvergunning
wordt gegeven, dan kan je als oprichter aansprakelijk worden gesteld!
Kapitaalbescherming. Uitoefenen van onderneming: beschikken over EV.
Eigen vermogen (2:373):
Geplaatst kapitaal = som van nominale bedragen van geplaatste aandelen
(MK = max bedrag aandelen uitgegeven zonder statutenwijziging. Niet vereist voor BV).
Agio = je geeft aandelen uit a/e partij en de ah moet inbrengen. De nemer v/d aandelen en de BV
kunnen m.b.t. de 100 aandelen t.w.v. 10 euro (10 x 100 = 1000 = uitgifte a pari = uitgifte van
aandelen tegen nominale bedrag) overeenkomen dat de nemer meer betaalt (want onderneming
is meer waard). Werkelijke waarde is vaak niet gelijk a/d nominale waarde (=fictief), want
onderneming investeert en maakt winst. > Er wordt 2000 gestort > 1000 nominaal en 1000 agio.
Nominaal komt a/d passiefkant op de balans als GK. Agio komt bij de agioreserve/vrije reserve en
is ook onderdeel v/h EV. Voor uitgifte notariële akte vereist (2:86/196).
Ah kan ook storten zonder aandelenuitgifte agiostorting = op je reeds geplaatste aandelen
storten en dat bedrag toevoegen a/d agioreserve. Dit kan onderhands, want is geen sprake van
uitgifte van aandelen, omdat je agio stort op al je geplaatste aandelen!! Vaak fiscaal motief.
Herwaarderingsreserves (2:390), wettelijke reserves, statutaire reserves, overige reserves & niet
verdeelde winsten
4