Het zijn de aantekeningen van alle hoorcolleges van het vak biologische grondslagen van opvoeding en gedrag. Het bevat alles, maar is kort en krachtig geschreven.
Week 1: 2 september 2024 – evolutie en neurotransmissie
Neurobiologische kennis is belangrijk wanneer je pedagoog bent. Veel van onze gedragingen
ontstaan vanuit biologische basis. Omdat je gedrag wilt verklaren in plaats van labelen kan
dit het verschil maken.
Evolutie
De evolutie is een centrale theorie in de biologie. Het principe van de evolutie is het principe
dat soort veranderd en zich aanpast aan de omgeving. Natuurlijke selectie staat voor
individuen met gunstige eigenschappen die een overlevings- of voortplantingsvoordeel geven,
hebben meer kans om hun genen door te geven aan de volgende generatie (= survival of the
fittest à doorgeven van genen door voortplanting en degene die het beste is aangepast aan
de omgeving)
Voorwaarden:
- Variaties
o Mutaties in dna verzorgen meestal schade. Soms zorgt deze aanpassing voor
een voordeel worden adaptaties genoemd. Bijproducten hebben niet zo veel
toevoeging. Random effecten hebben geen positief of negatief effect en blijven
toch bestaan omdat deze niet worden “weg geselecteerd”
Adaptatie à navelstreng
Bijproduct à navel
Random effect (noise) à voor navel, of naar binnen of naar buiten
Natuurlijke selectie: er zijn verschillen kikkers binnen hetzelfde ras. De kleuren verschillen
tussen de kikkers. De lichte kikkers zijn beter zichtbaar en worden eerder opgegeten door
roofvogels. Het zou dus goed kunnen dat er over tijd meer donkere kikkers zijn dan lichte
kikkers. Mutatie en variatie blijven random. Door adaptatie kunnen kenmerken ontwikkelen of
uitsterven.
Seksuele selectie: kenmerken van dieren en mensen kunnen ook invloed hebben op selectie.
Door een mooie staart worden pauwen mooi gevonden en plant hij sneller voor.
Binnen sekse intraseksueel > het vrouwtje winnen tussen twee mannen
Tussen sekse interseksueel > je mooi klaarmaken zodat mannen jou kiezen
- Inclusive fitness
o Een individu zorgt goed voor zijn of haar nageslacht of familie. Giraffen die
groter zijn, pakken ook blaadjes voor hun kinderen of neefjes.
- Parental investment theory
o Een vrouw die voor de kinderen zorgt is selectiever bij het kiezen van haar
partner. Het is belangrijk dat de partner bij haar blijft en niet binnen een week
een andere vrouw kiest om te bezwangeren.
- Theory of parent-offspring conflict
o Het kind wil zo veel mogelijk aandacht en eten terwijl het voor een ouder
belangrijk is dat alle nakomelingen aandacht een eten krijgen.
- Theory of reciprocal altruism
o Je doet iets met de verwachting dat je het in de toekomst terug gaat krijgen
Je genen staan vast vanaf de geboorte en alleen mutaties kunnen deze genen aanpassen. Dit
wordt gecodeerd in het DNA.
Binnen de ontwikkeling krijg je een deel van je vader en een deel van je moeder mee. Dat
vormt iets nieuws. Er zijn nog steeds veel ernstige ziektes die worden doorgegeven doordat
deze (verborgen) worden doorgegeven via genen.
,Anatomie
Je kunt het zenuwstelstel zien als de verkeersregelaar van het lichaam. Het zenuwstelstel is
verdeeld tussen perifeer en centraal zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel is het brein en
een stukje ruggenmerg. Het perifeer is verdeeld tussen het somatische zenuwstelsel (je wilt
iets doen en je hebt hier controle over) en het autonome zenuwstelsel (je doet iets
automatisch, ademen, zweten etc.). Het autonoom zenuwstelsel is verdeeld in sympathisch
zenuwstelsel (actie) en parasympatisch zenuwstelsel (rust).
Het centrale zenuwstelsel
Hindbrain (stam en kleine hersenen)
Midbrain (middenhersenen, pons en verlengde merg)
Forebrain (cerebrale cortex en subcorticale structuren)
De cerebrale cortex bestaat uit vier kwabben:
- Prefrontale kwab
o Planning
o Motivatie
o Redeneren
- Temporaalkwab
o Gehoor
o Spraak
o Geheugen
- Parietaal kwab
o Aanraking
o Spieraansturing
o Integratie van informatie
o Ruimtelijk denken
- Occipitaal kwab
o Visuele informatie
De subcorticale cortex bestaat uit:
- Thalamus
o Doorschakel station
o Signalen tussen zintuigen naar cortex
- Hypothalamus
o Hoormoonfabriek
- Limbisch systeem
o Amygdala
§ Emotiecentrum
o Hippocampus
§ Geheugencentrum
- Striatum
o Beloningsgebied (drugs, seks, leren)
§ Accumbens
• Motivatie en emotie
, § Putamen
• Regulatie motoriek
§ Caudate
• Doorgeven van sensorische informatie over de ruimtelijke positie
van het lichaam.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabellaalbergati. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
