Samenvatting
Samenvatting Biologie 5 VWO hoofdstuk 1 (7)
Een samenvatting van hoofdstuk 7 (voorheen 1, nieuwe licentie).
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting 7De Hypofyse, Hypothalamus en Hormonen
De hypofyse en de hypothalamus zijn belangrijke onderdelen van het hormoonstelsel
(endocriene systeem). Ze werken samen om diverse lichaamsfuncties te reguleren, zoals
groei, voortplanting en de stofwisseling.
Hypothalamus: zenuwstructuur die hormonale functies reguleert
De hypothalamus is een klein deel van de hersenen dat signalen vanuit het lichaam ontvangt
en hormonale signalen afgeeft om de hypofyse aan te sturen. Het controleert de afgifte
van releasing-hormonen en inhibiting-hormonen:
Releasing-hormonen: Hormonen die de hypofyse stimuleren om andere hormonen te
produceren (bijvoorbeeld TRH, dat TSH-productie stimuleert).
Inhibiting-hormonen: Hormonen die de hypofyse juist remmen in de productie van
hormonen (bijvoorbeeld somatostatine, dat de afgifte van groeihormoon remt).
De hypothalamus fungeert dus als een soort schakelcentrum dat bepaalt wanneer de hypofyse
hormonen moet aanmaken of stoppen met produceren, afhankelijk van de behoeften van het
lichaam.
Hypofyse: hormoonklier/ endocriene klier
De hypofyse, ook wel de 'meesterklier' genoemd, bevindt zich onder de hypothalamus en is
verdeeld in twee delen:
1. Hypofysevoorkwab: Produceert hormonen die andere klieren en organen in het
lichaam aansturen. Voorbeelden van deze hormonen zijn:
o TSH (Thyreoïdstimulerend hormoon): Stimuleert de schildklier
om thyroxine aan te maken, wat de stofwisseling regelt.
o FSH (Follikelstimulerend hormoon): Speelt een rol bij de voortplanting; het
stimuleert de groei van follikels in de eierstokken bij vrouwen en de
spermaproductie bij mannen.
o LH (Luteïniserend hormoon): Zorgt voor de eisprong bij vrouwen en de
productie van testosteron bij mannen.
o Groeihormoon (GH): Bevordert de groei en ontwikkeling van weefsels en
organen.
o ACTH (Adrenocorticotroop hormoon): Stimuleert de bijnieren om
hormonen zoals cortisol aan te maken, die belangrijk zijn voor de reactie op
stress.
2. Hypofyseachterkwab: Geeft hormonen af die in de hypothalamus worden
geproduceerd:
o ADH (Antidiuretisch hormoon): Reguleert de waterhuishouding door de
nieren te beïnvloeden en zorgt ervoor dat de nieren water terugwinnen.
o Oxytocine: Betrokken bij de bevalling, borstvoeding en sociale binding.
, Neurosecretie
Neurosecretie is het proces waarbij hormonen door zenuwcellen (neuronen) worden
geproduceerd en via zenuwvezels worden getransporteerd naar het bloed. Een voorbeeld
hiervan is de productie van ADH en oxytocine in de hypothalamus, die via zenuwvezels naar
de hypofyseachterkwab worden gebracht en vervolgens worden vrijgegeven in de bloedbaan.
Dit is een belangrijke manier waarop de hersenen direct de hormonale systemen van het
lichaam aansturen.
Schildklier
De schildklier produceert thyroxine, een hormoon dat de stofwisseling stimuleert. Een goede
schildklierfunctie is essentieel voor de groei en ontwikkeling van het lichaam. Te veel
schildklierhormoon leidt tot hyperthyreoïdie (versnelde stofwisseling) en te weinig
tot hypothyreoïdie (vertraagde stofwisseling).
Alvleesklier en de Eilandjes van Langerhans
De alvleesklier heeft een dubbele functie: het produceert zowel spijsverteringsenzymen als
hormonen. De eilandjes van Langerhans produceren insuline en glucagon, die de
bloedsuikerspiegel reguleren:
Insuline: Zorgt ervoor dat glucose uit het bloed wordt opgenomen door de cellen,
waardoor de bloedsuikerspiegel daalt.
Glucagon: Stimuleert de afgifte van glucose uit de lever naar het bloed, waardoor de
bloedsuikerspiegel stijgt.
Bijnieren
De bijnieren produceren hormonen zoals adrenaline en cortisol:
Adrenaline: Verhoogt de hartslag en bloeddruk tijdens stressvolle situaties, om het
lichaam voor te bereiden op een snelle reactie.
Cortisol: Reguleert de stofwisseling van eiwitten en suikers, en helpt het lichaam
omgaan met stress.
Productie van EPO (Erythropoëtine)
De nieren produceren EPO (erythropoëtine) wanneer er een zuurstoftekort in het bloed
is. EPO stimuleert de aanmaak van rode bloedcellen in het beenmerg, die zuurstof door het
lichaam transporteren. Als het zuurstofniveau in het bloed weer normaal is, vermindert de
productie van EPO.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yasminesaidi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,86. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82956 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen