Waarneming
We nemen niet waar met onze ogen, maar met onze hersenen.
Onze ogen zijn niet meer dan een lens.
De invloed van onze hersenen op de waarneming
- Alles wat wij zien, komt binnen via ons netvlies
- Hoewel 2 mensen die naar hetzelfde kijken en de afbeelding die
binnenkomt identiek is, kunnen zij toch 2 verschillende dingen “zien”.
o Interferentie van hersenen: hersenen geven betekenis aan
datgene dat wordt waargenomen.
Filosofische basisprincipes
- Aristoteles: “De geest is een ongeschreven blad” (Tabula rasa)
- Als we geboren worden, weten we niets. Alles wat we weten is aangeleerd door onze
ervaringen. Ervaringen doe we op via de zintuigen.
- Zonder leren zouden we niet in staat zijn om vormen waar te nemen.
Nature vs. Nurture
- Plato en Socrates staan hier echter lijnrecht tegenover. “De zintuigen staan de
eigenlijke waarneming in de weg.’’
o Mensen die gevangen zitten in een grot en indirect, via schaduwen, alles
waarnemen. Als zij zich na jaren om kunnen draaien en de ‘echte’
voorwerpen zien, zullen zij niet onderkennen dat deze echt zijn en hun
voorkeur geven aan de schaduwen.
o Aboriginals denken dat onze dromen de echte wereld zijn. Wat wij zien als de
werkelijkheid, is voor hen geen realiteit, maar slechts een schijnwereld.
Immanuel Kant – 1724
“Er zijn twee werelden”.
- Noumenale wereld: de wereld zoals deze in werkelijkheid is
o Zien wij niet, wij zien alleen wat wij zelf interpreteren
- Fenomenale wereld: de wereld zoals deze in ons bewustzijn wordt waargenomen
Dit principe wordt gebruikt in bijv.: Vanilla Sky & Inception & The Matrix
David Hume – 1711
- Associatiefilosofie: Mensen zijn geneigd om ideeën met elkaar te associëren. Als
twee waarnemingen gelijktijdig optreden, dan wordt de associatie hierbij versterkt.
o Denk bijvoorbeeld aan donkere wolken en bliksem.
Hierdoor hebben wij een “oorzaak en gevolg besef”.
(Bliksem komt altijd voor de donder, nooit erna).
,Gestalttheorie
- Waarneming vindt direct plaats
- De omgeving wordt in gehelen waargenomen
o De omgeving is meer dan de som der delen (1+1=2)
- De relaties die bestaan in de omgeving in tijd en ruimte zijn zo dat onze hersenen die
direct oppikken
Voorbeelden:
Kn j dt ng stds lzn ls k ht p dz mnr pschrf? Ht kst wt mr mt, mr ht lkt j wrschnlk wl.
Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het
neit uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn. Het
einge wat blegnaijrk is, is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de
jiutse patals saatn.
De rset van de ltteers mgoen wllikueirg gpletaast wdoren en je
knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. Dti odmat we neit
ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel.
4 wetten binnen de Gestalttheorie
De wet van nabijheid
- Daardoor zie je hier bovenaan kolommen (van onder naar boven
- Daardoor zie je onderaan rijen (van links naar rechts
De wet van gelijkheid
- Daardoor zie je bovenaan 5 kolommen (van onder naar boven
- Daardoor zie je onderaan 4 rijen (van links naar rechts
, De wet van goede voortzetting (continuïteit)
- Je weet dat het object niet stopt, daardoor trek lijnen door
- De meesten veronderstellen hier een rolletje met
daarachter een rechthoek te zien (zoals het oranje
voorbeeld).
o Maar eigenlijk zie je niks meer dan het gele
voorbeeld.
De ruimt lijkt vervormd maar is recht Je ziet vormen die er niet zijn
De wet van aanvulling (geslotenheid)
- De ontbrekende delen worden door de hersenen zelf aangevuld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anne-lynnbos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
