Intieme oorlog (over de kwetsbaarheid van
familierelaties)
H3 DE SPIRAAL VAN GEWELD BIJ PAREN
Het geweld moet zo snel mogelijk op tafel komen, eerder opgelucht dan ervoor weglopen.
Er ontstaat moedeloosheid rondom het onderwerp omdat het steeds weer misgaat.
Motivatie
- Als beide partners het over geweld willen helpen i.p.v. andere onderwerpen
- Gezamenlijk probleem
- Zelfcontrole van belang (zowel met alcohol- en drugsgebruik)
Projectie en internalisering van verantwoordelijkheid en schuld: verantwoordelijk voelen om
geweld te voorkomen en tegen te gaan a.d.h.v. strategie. De kans op escalatie verkleinen door er
alles aan te doen om het te voorkomen.
‘’Traumatiserend gedrag bij de vrouw kan het mishandelde gedrag van de man juist activeren’’
Beide onmachtig om cirkel te verbreken
Geweld = contact
Wanneer time-out niet werkt – time-out niet aanvaren, kroeg ingaan, time-out als machtsstrijd.
Direct succes is van belang voor een goede start van een therapie. Ieder keer als het niet is gelukt en
er is geslagen wordt er weer gepraat over time-outprogramma.
Spiraal van geweld als metafoor (verhaal waardoor wij de interactie tussen mannen en vrouwen
waarbij sprake van geweld betekenis kunnen geven. Gebaseerd op westerse samenleving.
We excuseren gewelddadig gedrag niet maar we willen het wel graag begrijpen.
Mannelijk geweld = fysiek en aanvallend
Vrouwelijk geweld = defensief, schuld inducerend
evenwicht en versterken elkaar
Stadium 1; het romantisch ideaal
Romantische verwachtingen en mensen
kiezen een partner die hen zal geven wat
ze gemist hebben (liefde, steun, zorg of
macht).
Johnson verbindt relatieproblematiek
met hechtingstheorie.
‘’mensen zoeken in een partnerrelatie
naar een veilige hechting’’
Begin van ontstaan van relatie,
achtergronden en genogram.
Kracht, positiviteit, herkenning van
gemist.
Stadium 2; barsten in het ideaal, het
waarnemen van de verschillen
Het romantisch ideaal begint barsten te
vertonen, andere verwachtingen.
,Stadium 3; de vrouw begint een gesprek over de relatie en uit kritiek
Gevoel uiten en verantwoordelijkheid tonen. Deze openheid en kritiek worden meestal niet
begrepen.
Stadium 4; De man reageert afwijzend en angstig-defensief
Hij reageert met afwijzing en schelden, verliest zijn trots, kan het kritiek niet verdragen. Er wordt
niets opgelost omdat de man offensief en afwijzend reageert.
Stadium 5; de vrouw voelt zich verantwoordelijk en redt de relatie
De vrouw vertoond gewenst gedrag om de relatie te herstellen. Eigen behoefte opzij en de behoefte
van de partner voorop. Reddingsacties lossen onderliggende problemen niet op.
Stadium 6; ontspanning bij de man, herstel van romantische mythe
Aanhankelijk en toegewijd gedrag van de man waarbij ze weer zijn gerustgesteld. Verzoeningsritueel.
De fase 1 t/m 6 herhalen zich en het bereiken van een oplossing lukt niet. Mannen compenseren hun
onvrede met acties in de buitenwereld en vrouwen willen mannen bereiken en gaan klagen.
Stadium 7; de vrouw raakt gefrustreerd en wordt bedenkt woedend
Behoeften onderdrukken en hierdoor gefrustreerder worden.
Stadium 8; de man raakt meer en meer gefrustreerd en wordt gewelddadiger
De macht van de man wordt nu machteloosheid. Het geweld afsplitsen en externaliseren. De kans op
herhaling is groot en voortdurend inschatten of het gevaar hoog is. Alertheid.
De wanhoop wordt groter wanneer er sprake is van (seksueel) geweld.
Kinderen = kinderen zijn hiervan op de hoogte, indruk. Kinderen kunnen goed vertellen hoe
verantwoordelijk ze zich voelen, hoe ze verzinnen om ruzies tegen te gaan. Kinderen zijn geen
schulddragers ontschuldigen
Stadium 9; de vrouw raakt verstild, uit contact en geïsoleerd. Gevoel van verraad en rouw om
verlies van het romantisch ideaal.
De gevolgen voor traumatisering worden zichtbaar.
Deze gevolgen leiden tot nieuwe wanhoopsacties, spiraal draait naar beneden. Wanneer het
doordringt dat het niet gaat lukken, overheerst het gevoel van verraad, moedeloosheid en verdriet
om het verlies.
Stadium 10; Het terugtrekgedrag van de vrouw roept angst op bij de man en leidt tot meer
agressie. Gevoel van verraad en rouw om verlies van het romantisch ideaal.
De angst voor nieuw verlies en de pijn die daarmee gepaard gaat, kan weer gaan opspelen als de
man de vrouw driegt te verliezen.
Stadium 11; toenemende isolatie en bevriezen van de vrouw. Vervreemding van haar eigen
lichaam, gevoel en denken. Symptomen van dissociatie en afsplitsen van delen van het zelf.
Bewustzijnsvernauwing.
Symptomen van traumatisering gaan overheersen. Verschijnselen PTSS. Bij seksueel misbruik gaat de
vrouw zich dissociëren.
Bewustzijnsvernauwing = alleen de directe omgeving wordt nog waargenomen en alle gedachten
cirkelen daaromheen
Stadium 12; toenemende angst voor verlies van verbinding bij de man. Pogingen het contact te
herstellen door toenemende controle: meer geweld. Afsplitsen van de gewelddadige acties van het
zelf.
vervreemd in eigen lichaam, splitst gewelddadige gedrag en legt het bij de vrouw en het gedrag dat
ze hem afwijst en buitensluit.
Stadium 13; Algeheel disfunctioneren op alle niveaus van het partnersysteem
Signalen kunnen niet worden verborgen. Het proces van helen waardoor dissociatie opgeheven kan
, worden is pijnlijk en moeizaam proces. Vervreemd geraakt met eigen lichaam, gevoel en denken.
Wanneer ze beide verantwoordelijk zijn en bewust worden van wat ze denken, willen en voelen.
Het spiraal van geweld biedt een raamwerk nu in GENDERNEUTRALE VORM
GEZIN: wanneer kinderen niet voldoen aan ideaalplaatje en verwachtingen van ouders soms
vasthouden hieraan en zich niet aanpassen aan het reële kind. Kind moet in het plaatje. Kind gaat
zich nog meer verzetten en afsluiten, waardoor frustraties toenemen.
Maakbaarheidsidee = partners, kinderen en ouders zouden toch zo moeten kunnen veranderen dat
wensen en verlangens uitkomen.
H4 VAN MIS-HANDELEN NAAR RATIONEEL HANDELEN
Time-outprogramma: blijkt te werken als een regulatieprogramma waarin cliënten leren zichzelf te
kalmeren in situaties die heftige emoties oproepen. Een middel om zelfcontrole toe te laten nemen.
Escalaties doorbreken fysiek geweld uit de weg en psychisch geweld verminderen.
Wanneer kan de mogelijkheid tot escalatie nog doorbroken worden?
Zelfcontrole vormt de basis voor het ontwikkelen van reflectiviteit – gewelddadig handelen wordt
omgebogen naar rationeel handelen.
Waarom werkt een time-outprogramma?
Het stelt geweld centraal als ‘levensverpester’ waar controle op moet komen om verder te kunnen.
Iedereen is hiervoor verantwoordelijk!
Weggaan als je het gevoel hebt dat de ander je uitlokt is een teken van kracht dat je het zelf in de
hand hebt.
Het time-outprogramma leert clienten zo vroeg mogelijk een opbouw van spanning te herkennen
en dan de kalmerende actie te ondernemen, kan zowel psychologische (bekritiseren, uitschelden,
beschamen, sociaal isoleren, vernederen) als fysieke (opsluiten, slaan, stompen, duwen)
beschadiging worden voorkomen.
Het time-outprogramma biedt duidelijke begrenzing, waardoor stabiliteit een kans krijgt en chaos
niet meer overheerst.
Het time-outprogramma kan werken als een sociale regel en ritueel dat stabiliteit aanbrengt in
het samenleven.
De theorie over de symbolische orde: een orde uit de samenleving die bestaat uit sociale regels en
rituelen die samenleving mogelijk maken. Het reguleert ons gedrag.
Voorbeeld; het accepteren van ouderlijk gezag is nodig om de sociale orde in een gezin te reguleren.
Een symbolische functie is de wet van de vader (hierdoor leert het kind structuren en begrenzen)
Wanneer het time-outprogramma niet werkt is de arm van de wet, de politie (als symbolische
functie), nodig de functie te herstellen en bescherming te bieden.
Het belang van het kalmeren: de persoon trainen te kalmeren voordat hij de fout ingaat (dit wordt
ook wel reparatie-acties genoemd).
De stem van een therapeut kan nodig zijn voor de kalmeringsactie.
Biologische processen tijdens een escalatie = bloeddruk, spierspanning, stresshormonen en
ademhaling.
Door oplopende spanning krijgen rigide denkpatronen de overhand (hiermee is het niet mogelijk om
conflicten op te lossen). VECHTEN< VLUCHTEN< BEVRIEZEN
