Probleem 1: Eating disorders
Handbook of eating disorders: H8 Psychosocial risk factors for eating disorders (Jacobi & Fittig)
Abstract
Het doel van dit hoofdstuk is om een overview te geven van risicofactoren van eetstoornissen
over de basis van de taxonomie van risicofactoren die omschreven werd door Kraemer et al.
(1997). Het hoofdstuk vat risicofactoren geïdentificeerd uit longitudinale studies en
retrospectieve correlaties uit cross-sectionele studies samen voor de eerstoornissen anorexia
nervosa, bulimia nervosa en binge eating disorder
De overview indiceert dat longitudinaal bewijs over risicofactoren voor bulimia nervosa en binge
gerelateerde stoornissen nog steeds veel sterkers is en dat kennis over de risicofactoren voor
anorexia nervosa beperkt blijft. Resultaten van hun eerdere review werden over het algemeen
nogmaals bevestigd
Introduction
De identificatie van veranderbare risicofactoren verbeterd niet alleen onze kennis over de
etiologie van een stoornis maar heeft ook belangrijke implicaties voor de publieke gezondheid,
met name voor chronische ziektes met een slechte prognose
Voor de ontwikkeling van eetstoornissen (EDs) zijn een wijde range aan variabelen geclaimd als
risicofactor, waarvan een deel gemeten zijn met cross-sectionele studies die niet mogelijk
maken dat er ‘echte’ identificatie van risicofactoren kan plaatsvinden. Om ‘echte’ risicofactoren
van EDs te onderscheiden van correlaties van EDs werden definities en een theoretisch
framework toegepast door Kraemer et al. (1997). In deze benadering is het cruciaal dat een
risicofactor er is voor aanvang van de stoornis, waardoor de meeste alleen in longitudinale
studies geïdentificeerd kunnen worden. Uitzonderingen zijn fixed markers, wat invariabele
risicofactoren zijn die gedocumenteerd worden voor de aanvang (bijv. case-control, family
history, twin studies)
In de huidige meta-analyse werd een extra categorie van risicofactoren toegevoegd: cross-
sectionele studies met retrospectieve (risico)factoren metingen voor de aanvang van EDs aan
de hand van self-reports. Een groot nadeel van retrospectief onderzoek is retrospectieve recall
of memory bias, maar gezien dat longitudinale studies erg duur zijn en lastig om uit te voeren is
deze categorie toegevoegd
Summary of risk factors of eating disorders: characteristics of longitudinal studies
Anorexia nervosa (AN): tweelingstudies suggereren een genetische invloed voor anorexia die
aanwezig is voor de geboorte. Andere fixed markers zijn vrouwelijk geslacht, etniciteit, seizoen
van geboorte (tussen april en juni) en geboortecomplicaties. Risicofactoren in vroege en latere
volwassenheid zijn gezondheidsproblemen, inclusief lastig eetgedrag zoals kieskeurig zijn.
Weinig studies hebben risicofactoren tijdens de adolescentie geïdentificeerd. Naast leeftijd en
vroege aanvang van pubertijd (beide ook relevant voor bulimia nervosa) kon alleen zorgen over
gewicht en lichaamsbeeld, en diëten bevestigd worden als een risicofactor. Deze factoren
kwamen allemaal uit longitudinale studies. Zwangerschapscomplicaties en een kortere
zwangerschapsduur werden geïdentificeerd als retrospectieve correlaties, net zoals eet en
maagproblemen, slaapproblemen als baby en een ouderstijl waarbij er veel zorgen zijn. Ook
OCD, persoonlijkheidsstoornissen, angststoornissen en hogere niveaus van gevoelens en
ervaringen van eenzaamheid, verlegenheid en inferioriteit in kindertijd en adolescentie werden
geïdentificeerd. Gedurende de adolescentie werden retrospectieve correlaties gevonden met
een hoog niveau van sporten, dieetgedrag, de aanwezigheid van een lichaamsdysmorfe
stoornis, toegenomen blootstelling aan seksueel misbruik, andere negatieve
levensgebeurtenissen, premorbide OCBD en acculturatie
Bulimia nervosa (BN): naast genetische factoren, geslacht, etniciteit, geboortecomplicaties en
problemen in de vroege kindertijd die zowel voor anorexia als bulimia nervosa zijn
geïdentificeerd als risicofactoren zijn er nog specifieke risicofactoren voor bulimia die bleken uit
longitudinaal onderzoek. Namelijk hoger BMI, seksueel misbruik of fysieke verwaarlozing
tijdens de jeugd, hogere niveaus van psychiatrische morbiditeit of negatief affect, negatieve
perceptie van houdingen van de ouders, lage interoceptief bewustzijn, alcoholconsumptie van
de afgelopen dertig dagen, temperament gerelateerde factoren (verhoogde niveaus op de
subschalen onpopulair en agressief op de YSR-inventory), adolescent leeftijd, vroege aanvang
van de pubertijd, laag zelfvertrouwen (13-15 jaar), toegenomen gewicht en zorgen om
lichaamsbeeld. In de late adolescentie werden de risicofactoren lage sociale steun van familie
en een vermijdende copingstijl gevonden. Retrospectieve correlaties zijn gevonden met
zwangerschapscomplicaties, obesitas as kind, childhood overanxious disorder, seksueel
misbruik, nadelige levensgebeurtenissen, diëten, acculturatie en sociale fobie. Ook problemen
bij de ouders (bijv. alcohol, depressie), negatieve omgevingsfactoren vanuit familie (bijv.
1
, kritische opmerkingen over gewicht en lichaamsbeeld), andere negatieve familie-ervaringen en
negatieve zelfevaluatie lijken te correleren. In de late adolescentie werden stemmings- en angst
gerelateerde prodromen en ernstig diëten geïdentificeerd
Binge eating disorder (BED): de uitkomsten van longitudinale studies zijn vaak een mix
van bulimia of binge eating syndromen, waardoor aangenomen kan worden dat sommige
risicofactoren van bulimia ook van toepassing zijn voor binge eating disorder. Slechts twee
risicofactoren studies onderzochten enkel voor BED, waaruit de risicofactoren laag
zelfvertrouwen, hoge zorgen rondom lichaam, veel gebruik van vermijdende coping, lage sociale
steun, seksueel misbruik en fysieke verwaarlozing als kind kwamen. Gevonden retrospectieve
correlaties zijn negatieve zelfevaluaties, depressie, gedragsproblemen, automutilatie, hoge
blootstelling aan kritiek van ouders, hoge verwachtingen, minimale affectie, weinig zorg van
overbeschermende moeder, afwijzing en verwaarlozing van ouders. Daarnaast rapporteerden
individuen met BED hogere aantallen van seksueel misbruik, herhaaldelijk ernstig fysiek
misbruik, pesten, kritische opmerkingen over lichaamsbeeld, gewicht of eten
Limitations of risk factor research
Hoewel de verbeterde kennis van risicofactoren zorgt voor een duidelijker onderscheid tussen
cross-sectionele correlaties van EDs en ‘echte’ longitudinaal gemeten risicofactoren bevat de
huidige risicofactoren methodologie een aantal beperkingen
Ten eerste waren de meeste steekproeven van de meegenomen studies te klein voor
consistente en betekenisvolle risicofactoren identificatie voor de verschillende eetstoornissen,
met name voor anorexia nervosa. Longitudinaal bewijs voor risicofactoren voor BN en BED is
veel sterker, terwijl het bewijs en de kennis over AN nog steeds beperkt is
Een andere beperking is dat de meeste studies geen rekening houden met interacties tussen
risicofactoren, wat wel nodig is om de etiologie te begrijpen en de ontwikkeling en effectiviteit
van preventieve interventieprogramma’s te verbeteren
Tot slot was de specificiteit van de longitudinale studies onvoldoende belicht
Risk factor updates
Trends uit longitudinale studies
o Uit nieuwe studies blijkt dat neuroticisme mogelijk een rol speelt (hogere niveaus bij AN
en EDNOS), waarbij eerdere studies wel een rol van voorafgaande psychiatrische
morbiditeit hadden geïdentificeerd. Negative affect lijkt vooral een risicofactor voor BN
o Moeders van vrouwen met ED apporteerden meer zwangerschapscomplicaties, meer
gezondheidsproblemen van hun dochters voor vijfjarige leeftijd en meer angst en
depressie op een leeftijd van negen jaar oud
o Hoog niveau van zelfvertrouwen is mogelijk een beschermende factor
o Sociale druk om dun te zijn en veel bezigzijn met dun zijn (TBPSPS) lijken risicofactoren
o De rol van ‘markers’ zoals geboortecomplicaties en perinatale factoren voor zowel AN en
BN en geboorteseizoen voor AN zijn geïdentificeerd als risicofactoren
Trends uit retrospectieve studies
o Vrouwen met AN scoorden ernstiger en significanter op negatief affect, perfectionisme,
familie onenigheid en hogere eisen van ouders in vergelijking met andere psychiatrische
stoornissen. Ook bleek gewicht status bij zes en twaalf maanden significant AN te
voorspellen
o Plagen in de kindertijd met betrekking tot gewicht en lichaamsbeeld, en seksueel
misbruik voor 18-jarige leeftijd kwam meer voor bij BN-vrouwen. Zwaarder zijn op vijf en
tienjarige leeftijd was significant geassocieerd met BN, vrouwen met BN aten meer
tussen zes en tienjarige leeftijd, snel eten tussen vijf en tienjarige leeftijd, trend voor
kieskeurig eten tussen één en vijf jaar lijken allemaal geassocieerd met BN. Individuen
met BN waren significant meer waarschijnlijk om seksueel misbruik te rapporteren dan
controls voor de aanvang voor ED
o Zowel AN en BN geassocieerd met meer opmerkingen over gewicht en lichaamsbeeld
van familie tijdens het opgroenen
o Individuen met BED rapporteerden hogere aantallen van seksueel misbruik, fysiek
misbruik, pesten door leeftijdsgenoten en discriminatie. Hogere niveaus van stress lijken
gerelateerd aan het ontwikkelen van BED/BN
Nieuwere studies naar retrospectieve correlaties vonden over het algemeen ondersteunend
bewijs voor de eerdere genoemde variabelen bij alle groepen van eetstoornissen
Interactions between risk factors
Het overwegen van interacties zorgt voor het beter begrijpen van de ontwikkelingspaden van
stoornissen. Om de verschillende manieren van interacties tussen risicofactoren (zoals
overlappend, mediërend of moderator) hebben Kraemer et al. toenemende definities en
2
