Deze samenvatting is een uitgebreide samenvatting van alle hoorcolleges met een handig overzicht van alle filosofen op een rijtje uit het jaar 2023/2024.
Filosoof Ethische Benadering Belangrijkste Concepten Kritiekpunten
Jeremy Gevolgenethiek - Principe van het grootste - Vermindert morele
Bentham (beoordeelt geluk voor het grootste complexiteit tot een enkele
handelingen op basis aantal mensen - Pijn en maatstaf: geluk - Kan
van hun gevolgen) plezier sturen menselijk onrechtvaardige
gedrag - Nut: Vermogen handelingen rechtvaardigen
van een handeling om als ze het grootste geluk
plezier te brengen en pijn brengen
te verminderen
Immanuel Plichtethiek (beoordeelt - Categorische Imperatief - - Strikte regels kunnen
Kant handelingen op Handelen volgens regels leiden tot morele rigide
intrinsieke juistheid en die universeel toepasbaar handelingen - Geen ruimte
morele plichten) zijn - Autonomie en het voor contextuele nuances of
naleven van morele wetten gevolgen
Aristoteles Deugdethiek (focus op - Voortreffelijk karakter - - Gebrek aan concrete
ontwikkeling van Praktische wijsheid - richtlijnen voor handelen -
deugden en een goed Bijdrage aan het welzijn Moeilijk te definiëren wat
karakter) van de gemeenschap deugden zijn in
verschillende contexten
René Rationalistisch (focus - Gebruik van - Overmatig vertrouwen op
Descartes op gebruik van redeneervermogen - rationeel denken kan
redeneervermogen en Onafhankelijk denken - emotionele en intuïtieve
onafhankelijk denken) Gezond verstand aspecten negeren - Kritiek
op zijn methodische twijfel
en dualisme
Thomas Wetenschapsfilosofie - Paradigma's en - Relativisme: Impliceert dat
Kuhn (bestudeert de wetenschappelijke wetenschappelijke
ontwikkeling van revoluties - Normale waarheden tijdelijk en
wetenschappelijke wetenschap contextgebonden zijn -
kennis) Kritiek op de subjectieve
aard van
paradigmawisselingen
Timothy Ecologische Ethiek - Onderlinge - Concepten kunnen te
Morton (erkent de onderlinge verbondenheid - abstract en theoretisch zijn -
verbondenheid en Ecologisch denken - Moeilijk te vertalen naar
complexiteit van Holistische benadering praktische
ecologische systemen) beleidsmaatregelen
, Filosoof Manier van Kijk op de Wetenschap Kijk op Verstand van het Individu
Kennisverwerving
Jeremy Empirisch Wetenschap als hulpmiddel Verstand is grotendeels aangeleerd door
Bentham (observatie van voor het maximaliseren van ervaring en observatie; mensen zijn niet
gevolgen) geluk inherent slim of dom, maar ontwikkelen
verstand door utilitaristische overwegingen
Immanuel Rationalistisch en Wetenschap gebaseerd op a Verstand is een combinatie van
Kant empirisch priori kennis en empirische aangeboren capaciteiten en aangeleerde
observaties. Kant kennis; mensen worden geboren met het
combineerde rationalisme met vermogen tot rede, maar ontwikkelen
empirisme na beïnvloed te verstand door ervaring en educatie
zijn door Hume
Aristoteles Empirisch en Wetenschap gebaseerd op Verstand als praktische wijsheid
rationeel observatie en logische (phronesis), aangeleerd door ervaring en
analyse praktijk in de gemeenschap; mensen
worden niet inherent slim of dom geboren,
maar kunnen verstand ontwikkelen door
goede opvoeding en training
René Rationalistisch Wetenschap gebaseerd op Verstand is aangeboren als rationeel
Descartes (rede en rationele deductie en vermogen; mensen worden geboren met
methodische mathematische principes dezelfde capaciteit voor rede, maar het
twijfel) juiste gebruik ervan hangt af van
methodologische training en logica
Thomas Kuhn Empirisch en Wetenschap als een Verstand is beïnvloed door paradigma's en
historisch opeenvolging van historische context; mensen worden niet
paradigma's; geen lineaire inherent slim of dom geboren, maar hun
vooruitgang, maar revoluties verstand wordt gevormd door de sociale en
die leiden tot nieuwe wetenschappelijke context waarin ze zich
paradigma's bevinden
Timothy Systeemdenker, Wetenschap en ecologie zijn Verstand is geëcologiseerd en
Morton ecologisch verweven met het lichaam en systeemgericht; mensen worden niet
de omgeving. Hij ziet inherent slim of dom geboren, maar hun
wetenschap in het verstand wordt ontwikkeld door ecologische
antropoceen als een manier en sociale interacties
om de interactie tussen mens
en natuur te begrijpen, en
pleit voor een herziening van
ecologische principes
,Hoorcollege 1b – Inleiding ethiek
Ethiek betreft het oordelen over goed en kwaad en reflecteren op moraliteit. Het woord
"ethos" verwijst naar verblijfplaats, gemeenschap of thuis. Een persoon kan alleen een goed
mens zijn als hij zich thuis voelt in zijn omgeving. Het doel van ethiek, volgens het concept
van eudaimonia, is een gelukkig leven leiden, vaak bereikt door een goede demon. Echter,
geluk bereiken kan door negatieve omstandigheden moeilijker worden.
Kernbegrippen in de Ethiek
● Ataraxia: Onverstoorbaarheid; nare gebeurtenissen halen een persoon niet uit
evenwicht.
● Apatheia: Weinig of geen empathie; een individu wordt niet geraakt door
gebeurtenissen.
● Hedone: Een snel soort geluk dat leidt tot spijt en verval, zowel op individueel niveau
als binnen de gemeenschap, wat kan leiden tot pleonexia, een onverzadigbaar
verlangen naar dingen, oftewel te veel willen hebben.
Waarden en Normen
● Waarden: Geïdealiseerde eindsituaties die betekenis geven aan ons handelen.
Waarden zijn vaak moeilijk te definiëren en worden vooral gevoeld als ze bedreigd
worden (ex negativo).
● Normen: Regels die we onszelf opleggen om te controleren of onze waarden
daadwerkelijk worden nagestreefd en toegepast.
De oude Grieken dachten dat een samenleving goed was als eigenliefde (amor sui) kleiner
was dan liefde voor een ander (amor sociales), oftewel egoïsme (zelfzucht) is kleiner dan
altruïsme (onbaatzuchtigheid). Door het ontstaan van het kapitalisme veranderde dit. Nu
wordt gedacht dat een samenleving goed is als er egoïstische mensen aanwezig zijn. Als
iedereen zijn eigen belang nastreeft levert dit een goede samenleving op.
Filosofische Concepten
● Wensen: Wat iemand wil of hoopt te bereiken, afhankelijk van persoonlijke
voorkeuren.
● Behoren: Wat zou moeten gebeuren en voor iedereen zou moeten gelden,
gebaseerd op normen, waarden en wetten van de gemeenschap.
● Oordelen en Waarderingen: Oordelen worden gegeven vanuit een maatstaf, terwijl
waarderingen worden gegeven vanuit een waarde.
● Verboden en Geboden: Verboden geven aan wat niet mag gebeuren, terwijl
geboden aangeven wat wel moet gebeuren.
● Autonomie en Heteronomie:
○ Autonomie: Het vermogen om zelfstandig beslissingen te nemen; zelf de wet
opleggen.
○ Heteronomie: Het volgen van door anderen opgelegde regels of wetten.
Morele Grondhoudingen in de Ethiek
, 1. Doeltheiek/Gevolgenethiek: De aard van de handeling is goed als het doel van de
handeling wordt bereikt. De handeling wordt beoordeeld op basis van de
consequenties.
○ Utilitarisme: Een handeling is goed als deze nuttig is voor de samenleving,
wat betekent dat het meer plezier dan pijn oplevert.
■ Geen intrinsiek oordeel over waarde.
■ Gericht op de gemeenschap en het collectief.
2. Plichtethiek/Deontologie: De aard van de handeling is goed als de intentie goed
was, ongeacht de consequenties.
○ Categorische imperatieven: Universele plichten die altijd moeten worden
nagekomen.
○ Hypothetische imperatieven: Plichten die alleen gelden in specifieke
situaties.
■ Kant benadrukt vooral de categorische imperatieven.
■ Autonomie is cruciaal; mensen moeten zelf beslissingen kunnen
nemen.
3. Deugdethiek: Benadering die benadrukt dat communicatie de stabiliteit van een
gemeenschap bevordert. De karaktereigenschappen en waarden van de context
bepalen de aard van een handeling.
○ Actieve inspanning om juiste keuzes te maken is essentieel.
○ Gemeenschap volgt goede handelingen, wat leidt tot de vorming van
deugdzame gedrag.
○ Communiteit en Immuniteit: Mensen willen bij een gemeenschap horen,
omdat dit immuniteit biedt. Communicatie binnen de gemeenschap is cruciaal
voor deugdzame handelingen.
○ Gulden Middenweg: Debat over normen en waarden kan worden gedaan
door een middenweg te zoeken tussen uitersten.
Ethiek biedt een kader om na te denken over goed en kwaad, en hoe we als individu en als
gemeenschap kunnen handelen om een goed en gelukkig leven te leiden. Door de
combinatie van verschillende ethische perspectieven kunnen we streven naar een
evenwichtige en rechtvaardige samenleving.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosverhagen2004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,96. Je zit daarna nergens aan vast.