Bestuurs- en strafrecht week 1 – Introductie bestuursrecht
Inrichting Montesquieu: Trias politica, wetgevende, uitvoerende en rechtelijke macht. Horizontale
spreiding.
Thorbecke: rijk, provincie en gemeente. Verticale spreiding.
Veiligheidsregio zit tussen provincie en gemeente in.
Rechtstaat kenmerken: grondrechten,
machtenscheiding, machtsevenwicht, onafhankelijke
rechter en legaliteitsbeginsel. Legaliteitsbeginsel: alles
moet een wettelijke grondslag hebben, alleen inbreuk
op rechten burger als de wet dit toestaat.
Specialiteitsbeginsel: de overheid mag bij
gebruikmaken van zijn bestuursbevoegdheden alleen
die belangen mee laten wegen die ertoe doen.
Publiekrecht: hiërarchische verhouding (gezag), regels voor de relatie tussen overheid en burger,
algemeen belang staat centraal. (verticaal) kenmerken: verticale verhouding, overheid is altijd van de
partij, dwang mogelijk, behartiging van het publieke belang.
Privaatrecht: regels voor relaties waarbij partijen gelijkwaardig zijn, ook als een van de partijen een
overheidsinstantie is. (horizontaal)
Materiaal publiekrecht: staatsrecht, strafrecht, bestuursrecht
Bestuursrecht: algemeen en bijzonder bestuursrecht.
Formeel publieksrecht: strafprocesrecht en bestuursprocesrecht.
,5 rechtsnormen:
- Hoe is het bestuur georganiseerd? (organisatie) staatsinrichting
- Welke bevoegdheden heeft het bestuur? (bevoegdheden)
- Aan welke rechtsnormen heeft het bestuur zich te houden? (normering) welke regels moet
het bestuur zich houden
- Hoe kan het bestuur er voor zorgen dat burgers zich aan de voor hen geldende rechtsnormen
houden? (handhaving) wat kan de overheid doen als het bestuur zich niet aan de regels
houdt
- Welke juridische bescherming is er voor burgers tegen beslissingen van het openbaar
bestuur? (rechtsbescherming) welke mogelijkheden heeft de burger
Bronnen bestuursrecht:
- Awb algemene wet bestuursrecht
- Bijzondere wetten
- Ongeschreven (gewoonte) recht en abbb’s
- Jurisprudentie
- Internationaal/Europees recht (verdragen)
Awb: opbouw kenmerkt zich door gelaagde structuur, bepaling gaan van algemeen naar bijzonder
Art 3:4 lid 2 Awb
Algemeen bestuursrecht: regels die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden van toepassing
zijn. Bijzonder: regels die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere gebieden waarop het openbaar
bestuur actief is.
De regels van het algemeen bestuursrecht zijn in beginsel steeds van toepassing op die van het
bijzonder bestuursrecht. Indien de regel in het bijzonder bestuursrecht afwijkt van die in de Awb, dan
gaat de regel in bijzondere wet voor, tenzij de afwijking onnodig is.
Gelede normstelling:
- Verdrag
- EG-verordening/richtlijn
- Statuut
- Grondwet
- Wet in formele zin
- Koninklijke besluiten die regels bevatten
- Ministeriële verordening
- Provinciale verordening
- Gemeentelijke verordening en waterschapsverordening
- Beleidsregels
- Vergunningsvoorschriften
Wettenbundel Awb blz 87
Bestuursorgaan:
Art 1:1 lid 1 sub a Awb een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld of
Art 1:1 lid 1 sub b Awb een ander persoon of college met enig openbaar gezag bekleed.
, Art 1:2 lid 1 Awb Belanghebbende is degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken
Openbaar bestuur - Verschil feitelijke handeling en rechtshandeling: koopovereenkomst
Rechtshandeling heeft een beoogd rechtsgevolg.
Feitelijke handeling, onrechtmatige daad
Publiekrechtelijke rechtshandeling eenzijdig, evenementenvergunning
Openbaar bestuur, overheidsorganisaties en andere organisaties en personen a en b organen.
Openbare lichamen, staat provincie, gemeente en waterschap zijn bestuursorganen.
Zelfstandige publiekrechtelijke rechtspersonen: CBR DUO en CBS.
EU, Rijk, Provincie, Gemeente en Waterschap.
OPERA-criteria:
- Objectief bepaalbaar
- Persoonlijk
- Eigen belang
- Rechtstreeks geraakt
- Actueel
Type belanghebbende: aanvrager, degene aan wie het besluit is gericht (dit kan iemand anders zijn
dan de aanvrager), derde belanghebbenden (omwonenden, bestuursorganen en rechtspersonen).
Bouwvergunning moet gepubliceerd worden.
Besluit is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke
handeling. Art 1:3 Awb. Geen besluit, geen rechtsgang. Gemeente: burgermeester, gemeenteraad en
?.
Beschikking is een besluit dat niet van algemene beschikking is, met inbegrip van de afwijking van
een aanvraag daarvan. Vergunning dat wel of niet wordt verleend. Belastingaangifte,
sloopvergunning. Allemaal voorbeelden van niet algemene beschikking. BAS, besluiten van algemene
verstrekkingen, AVV beleidsregels, plannen en overig.
Bezwaar is het gebruik maken van de ingevolge een wettelijk voorschrift bestaande bevoegdheid,
voorziening tegen een besluit te vragen bij het bestuursorgaan dat het besluit heeft genomen. Art 1:5
lid 1 Awb.
Administratief beroep is het gebruik maken van de ingevolge een wettelijk voorschrift bestaande
bevoegdheid, voorziening tegen een besluit te vragen bij een ander bestuursorgaan dan hetwelk het