Samenvatting

Samenvatting Forum bovenbouw VWO E2 Verlichting

0 keer verkocht

Vak
Geschiedenis

Niveau
VWO / Gymnasium

Samenvatting voor geschiedenis VWO, leerboek forum. Historische context E2: Verlichting: theorie en praktijk. + samenvatting kenmerkende aspecten 18,19,20,23,25-30. Vermengd met aanvullende aantekeningen van een vakdocent, gegeven in de 5e klas.

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 6 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Nee
Wat is er van het boek samengevat? E2 verlichting
Geupload op 21 oktober 2024
Aantal pagina's 6
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

geschiedenis
verlichting
samenvatting
vwo

Instelling Middelbare school
Niveau VWO / Gymnasium
Vak Geschiedenis
School jaar 5

€5,49

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Stof:
Tekstboek blz 216-231
Tekstboek blz 65-73 (KA 18, 19, 20, 23, 25-30)
Powerpoints/aantekeningen

Samenvatting kenmerkende aspecten 18, 19, 20, 23, 25-30
Ontdekkers & hervormers 1400-1600
Regenten & vorsten 1600-1700
Pruiken & revoluties 1700-1800

18 Ontdekkingsreizen
Verkenning van Afrika, Azië en (Zuid)-Amerika. Uitbreiding van Europese macht en invloed.
Leidde in Amerika tot indiaanse genocide.

19 Nieuwe wetenschappelijke belangstelling
In 15e en 16e eeuw kritisch wetenschappelijk onderzoek: feiten vaststellen door eigen
waarneming en rationeel redeneren. Nieuw wereldbeeld, oude klopte niet. Nieuw paradigma
(denkkader).

20 De Renaissance
Wedergeboorte van kunst en wetenschap uit de klassieke oudheid in de derde stand (rijke,
ontwikkelde en geletterde burgers). Boekdrukkunst en humanisme.

23 Het absolutisme
In 17e eeuw buiten NL absolute monarchieën: koning met goddelijk recht, bijvoorbeeld
Lodewijk XIV. Mercantilisme: veel export en weinig import. NLse republiek echter onder
leiding van voorname burgers: regenten.

25 Handelskapitalisme en wereldeconomie
Kapitalisme, omdat overzeese expedities grote investeringen nodig hadden. Aandelen in een
onderneming. Geld van de aandeelhouders werd in deze periode gebruikt voor handel,
daarom handelskapitalisme. VOC: kapitalistische handel op Azië. Maar 10% van handel was
buiten-Europees, 90% van rijkdom voor de republiek in Europa verdiend.

, 26 De wetenschappelijke revolutie
Nieuwe wetenschappelijke belangstelling leidde tot grote opbloei van natuurwetenschappen
en filosofie: de wetenschappelijke revolutie. Empirisme: wetenschap op basis van
waarnemingen. Nieuwe inzichten vaak in strijd met Bijbel. Rationalisme: zuivere empirie is
misleidend, betrouwbare kennis alleen door combinatie van redeneren en waarnemingen.
Descartes: ik denk, dus ik besta. Spinoza: rationele benadering van ethiek en godsdienst en
religieuze tolerantie.

27 De Verlichting
Ontwikkeling van wetenschap groot succes. Als er wetten in de natuur bestonden, waren
vast ook wetten voor menselijke samenleving:
Sociaal opzicht: alle mensen van nature gelijk
Politiek opzicht: geen absolute vorst met goddelijk recht, maar volkssoevereiniteit.
Religieus opzicht: religieuze verdraagzaamheid. Geen wonderen maar natuurwetten. Dat de
natuur zo in elkaar zat bewees bestaan van god.
Verlichte denkers: Rousseau, Montesquieu en Kant.
Gelijkheid, vrijheid, burgerrechten, beperkte en gecontroleerde overheidsmacht, religieuze
tolerantie basis voor westerse rechtsstaten.

28 Verlicht absolutisme
Geen onderdanen om vorst te gehoorzamen, maar vorst moest belang van het volk dienen.
Rationeel bestuur om de welvaart te bevorderen.
Verlichte absolute vorst: Frederik de Grote van Pruisen, nijverheid, moderne
landbouwmethoden en religieuze tolerantie.

29 Plantages en slavernij
Door ontdekkingen en handelskapitalisme wereldwijde handelscontacten. Hierdoor
plantages en slavernij. In verlichte 18e eeuw slavernij juist op hoogtepunt, maar eind 18e
eeuw in Engeland abolitionisme: beweging voor afschaffing slavernij. In loop van 19e eeuw
slavernij afgeschaft, eerst in Engelse koloniën en later in andere door Europeanen bestuurde
gebieden. Slavernij bleef wel bestaan in niet-Europese gebieden.

30 Democratische revoluties
Eind 18e eeuw vonden sommige burgers dat verlichte politiek niet kon met absolute vorsten,
hierdoor ontstonden democratische revoluties met verlichte ideeën.
(Samenvatting van democratische revoluties in Amerika, Nederland en Frankrijk)

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.