Alle doelen uitgewerkt die je voor de kennistoets van OWE 9 en 10 (SIV) moet kennen. Alle doelen die je moet kennen voor de kennistoets uit de toetsmatrijs en staan hierin en zijn duidelijk beschreven en aangevuld met plaatjes, filmpjes en andere manieren van leren. Deels zijn de doelen uitwerkin...
,Peritonitis
De student:
- Kan uitleggen wat een peritonitis is en hoe een peritonitis kan ontstaan.
Peritonitis is een ontsteking van het buikvlies. Het buikvlies (peritoneum) bekleedt de vrije
buikholte en vrijwel alle organen die zich erin bevinden. Peritonitis kan vele oorzaken hebben
en kan zich op een bepaalde plek manifesteren (lokale peritonitis) of het hele buikvlies
betreffen (algehele peritonitis). Meestal begint peritonitis lokaal en dit kan zich op ten duur
uitbreiden tot het hele buikvlies ontstoken is. De verschijnselen die hiermee gepaard gaan
vormen samen een syndroom bekend onder de term acute buik.
Oorzaken peritonitis:
- Via de hematogene weg besmet raken van het peritoneum met bacteriën: dit komt
vrijwel alleen voor bij een sterk verminderde weerstand.
- Ontstekingen van organen die grenzen aan het peritoneum: bekend voorbeeld is een
blindedarmontsteking, maar ook galblaas- of dikke darm ontstekingen.
- Perforatie van holle organen grenzend aan de vrije buikholte: de inhoud van dit orgaan
stroomt dan leeg in de buikholte (bijvoorbeeld maag- of darmperforatie).
- Ischemie (verminderde bloedvoorziening) door afsluiting van een darmvat of
beklemming door een ‘knoop’. Bij een geblokkeerde bloedvoorziening wordt de
darmwand necrotisch en doorgankelijk voor bacteriën die in de buikholte terecht
komen. Ook verdwijnt er veel vocht in de buikholte.
- Bloeding in de buikholte: bijvoorbeeld een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, milt-
en leverruptuur.
(Jüngen, I., & Zaagman-van Buuren, M. (2006)).
- Kan de verschijnselen van een peritonitis beschrijven en verklaren.
Verschijnselen:
- Een scherpe, stekende, continue pijn: kenmerkend voor peritoneale pijn is de druk- en
loslaatpijn. Dit wordt veroorzaakt doordat niet alleen bij druk op het zieke weefsel pijn
ontstaat, maar ook bij het loslaten door het bewegen van het buikvlies. Daarnaast
hebben deze patiënten ook vaak last van vervoerspijn (onzorgvuldig rijden van bed,
brancard of ambulance) en pijn bij hoesten, lachen en soms bij het ademen.
- Défense musculaire (terugvechten/verdedigen via spieraanspanning): aangezien de
patiënt de ervaring heeft dat aanraken van de buik pijn betekend, zal hij onbewust de
buikwandspieren aanspannen als gevolg van een prikkeling van het buikvlies. Door het
aanspannen wordt in feit het bewegen van het buikvlies voorkomen.
- Stilliggen van de darmen: aangezien elke beweging pijn doet, worden ook de darmen
stilgelegd. Hierdoor zal de passage van de darminhoud ook stil komen te liggen. Als
dit het geval is, spreek van een (paralytische) ileus.
Naast lokale verschijnselen komen er ook algemene verschijnselen als ernstige malaise,
anorexie, koorts, braken/misselijkheid en een versnelde pols voor.
Filmpje over peritonitis: https://www.youtube.com/watch?v=FOrRTtadvMQ.
(Jüngen, I., & Zaagman-van Buuren, M. (2006)).
- Weet welke acties/ maatregelen de verpleegkundige dient te nemen bij peritonitis.
De behandeling van peritonitis is afhankelijk van de oorzaak. Handelingen die altijd moeten
gebeuren, zijn:
- Maagsonde inbrengen: er mag niets gegeten of gedronken worden;
- Er mogen geen pijnstillers gegeven worden totdat de diagnose gesteld is;
- Antibiotica IV en vocht- en elektrolyten te kort aanvullen;
- Bestrijden van de shock.
Dit zijn onder andere taken waar een verpleegkundige zich mee bezig kan houden totdat er
een beleid is.
(Jüngen, I., & Zaagman-van Buuren, M. (2006)).
2
, - Weet wat een ileus is en wat de verschijnselen daarbij zijn.
Onder een ileus wordt een stoornis in de darmpassage verstaan. Ileus kan het gevolg zijn van
een volledige afsluiting van de darm waardoor niets meer kan passeren, door verlamming
(zoals bij een peritonitis) of door het overmatige aanspannen van de darmspieren.
Mechanische ileus: hierbij is er sprake van een afsluiting.
Dynamische/ functionele ileus: hierbij is er sprake van het niet goed bewegen van de darm.
Sub ileus: als er nog enige passage mogelijk is.
Verschijnselen:
Bij een mechanische ileus wordt in de praktijk onderscheid gemaakt tussen een hoge of lage
ileus. Bij een hoge ileus is er sprake van een afsluiting van het eerste deel van de dunne darm.
Bij een lage ileus is er sprake van een afsluiting onder in de dikke darm.
- Uitblijven van defecatie en flatulentie;
- Pijn: de pijn die optreedt is typische koliekpijn en is vooral aanwezig als de afsluiting
zich hoog in de ingewanden bevindt.
- Hyperperistaltiek: de darm is overdreven actief in zijn poging om de afsluiting op te
heffen.
- Darmgeluiden: de darmen maken extra lawaai door de combinatie van
hyperperistaltiek en het over vult zijn met vocht en darmgassen. Hierdoor zijn
‘gootsteengeluiden’ hoorbaar.
- Opgezette buik: bij een hoge ileus is de buik opgezet rond de navel, bij een lage ileus
meer aan de zijkant van de buik. Het middenrif kan soms omhoog geduwd worden
waardoor er oppervlakkiger geademd wordt.
- Dehydratie (uitdroging): dit treedt vooral op bij een hoge ileus. Er wordt meer
afgescheiden dan er vocht opgenomen kan worden.
- Misselijkheid en braken: dit komt vooral voor bij een hoge ileus. Zowel bij een hoge als
een lage ileus kan er op ten duur fecaloïd worden gebraakt.
(Jüngen, I., & Zaagman-van Buuren, M. (2006)).
Septische shock
De student:
- Weet wat een septische shock is en wat het verband is met een peritonitis.
Shock is een levensbedreigende aandoening door een tekort aan circulerend volume. Dit zal
uiteindelijk tot gevolg hebben dat de weefselvloeistofstroom vermindert waardoor cellen
gebrek gaan lijden aan onder andere zuurstof. De cellen gaan hieraan ten gronde. In dit geval
is er sprake van een irreversibele shock: herstel is niet meer mogelijk. Als de shock efficiënt
en op tijd bestreden wordt, is er sprake van een reversibele shock: herstel is mogelijk.
Door de grote hoeveelheden vocht en elektrolyten zich ophopen in het peritoneum en de vrije
buikholte en er daarnaast sprake is van een versterkte bloeddoorstroming in het zieke gebied,
zal er een ondervulling van het vaatstelsel optreden met als gevolg een shock.
(Jüngen, I., & Zaagman-van Buuren, M. (2006)).
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmalintermans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,79. Je zit daarna nergens aan vast.
