Deze samenvatting bevat alle gekende leerstof van het vak 'inleiding recht' van Bertel de Grote. De samenvatting bevat informatie uit de lessen en uit het boek. Enkel deze samenvatting gestudeerd en ik behaalde een 16/20.
Deel 1: Rechtsfenomeen
Hoofdstuk 1: Concepten van recht
Het recht
● Juridisering = de burger kwalificeert burgerlijke verhoudingen voortdurend als een
juridisch probleem
Formeel rechtssysteem
● Geheel van rechtsnormen komen van 1 bepaalde gezagsstructuur
○ Belgische federale rechtssysteem (Belgische federale overheid)
○ Deelstatelijke rechtssyteem (Vlaams, Waals, Brussels en Duitstalige)
○ Europese rechtssysteem (Europese organen)
● België → 4 onderscheiden rechtssystemen
1. Federale rechtssysteem
- Op volledige grondgebied op dezelfde wijze geldig
- Geproduceerd door federale organen
2. Deelstatelijke rechtssysteem
- Na defederalisering
3. Lokale normen
- Gemeente- en provinciereglementen
4. Grensoverschrijdend rechtssysteem
- Internationaal recht
- EVRM, Europees/communautaire recht, IPR
Materieel rechtssyssteem
● Inhoud van het systeem
● België → onderscheid
1. Federaal recht
2. Deelstatelijk recht
3. Gemeentelijk en provinciaal recht
4. Europees recht
a. Casuïstisch opgebouwd rechtssysteem
, - Algemene codificaties van rechtsnormen ontbreken
- Rechtspraak case na case opgebouwd
- Vb. common law
- Meestal met bindende kracht van uitspraken van hogere rechters t.a.v. lagere
rechters
- Mogelijkheid van dissenting opinion
b. Begripsmatig opgebouwd rechtssysteem
Doctrinegebonden rechtssytemen
- Algemene rechtsmodellen en -theorieën opgebouwd
- Codificaties
- Cases toetsen aan begrippenrecht
- Rechter: problemen oplossen vanuit rechtsdogmatiek
Meergelaagdheid en rechtsmonisme
● Meergelaagd België maar toch geïntegreerd rechtsstelsel → rechtsmonisme
Juridische technieken om eenheid van recht te garanderen
○ 1 federaal Hof van Cassatie
■ Past federale maar ook deelstatelijke wetten toe
■ Past internationale rechtsnormen toe
○ Prejudiciële vragen
■ Belgische rechtscolleges stellen vraag aan ander rechtscollege
1. Aan het Belgisch Grondwettelijk Hof m.b.t. federale en
deelstatelijke formele wetten
2. Aan het Hof van Justitie in Luxemburg voor interpretatie van het
communautaire recht
3. Aan het Benelux Gerechtshof m.b.t. Benelux-eenvormige
verdragen
○ Uitputting interne rechtsmiddelen
■ Verplichting om interne rechtsbescherming uit te putten voor de controle
te kunnen vragen van een internationale instantie
Klassiek recht
● Vb. Napoleontische codificaties
● Hiërarchisch georganiseerd systeem met geordende rechtsregels
● Formele benadering van rechtsregel: bevoegde orgaan dat regel creëert en de te volgen
procedure zijn determinerend voor het bindend karakter ervan
● Taak rechter: wet waardevrij toepassen
● Rechtspositivistische school
, - Wil van wetgever is enige bron van recht
- Buiten de Staat geen recht
- Recht = waardevrije discipline
- Afdwingbaarheid recht
Publiekrecht en privaatrecht
● Publiekrecht = betrekking op uitoefening van de overheidstaken waarmee de burger
geconfronteerd wordt
- Regels van openbare orde met een sterk bindend karakter
- Geen afwijking van regels
- Overheid dominant t.o.v. burger
- Vb. grondwettelijk recht, strafrecht en fiscaal recht
● Privaatrecht = betrekking op verhouding tussen de burgers onderling
- Regels van aanvullend recht
- Afwijken mogelijk
- Overheid en burger gelijk
- Vb. personen- en familierecht, zakenrecht, ondernemingsrecht en
contractenrecht
● Vervaging van onderscheid: regels van aanvullend recht worden meer vervangen door
regels van dwingend recht (nog steeds minder bindend dan regels van openbare orde)
Verzekeringsmechanisme vs. klassieke aansprakelijkheidsrecht
● Klassiek: bestaan van fout
● Verzekering: objectieve waarschijnlijkheid dat gebeurtenis plaatsvindt
● Klassiek: gericht op individu
● Verzekering: bestaan van groep
Proportionaliteitstoets
1. Genomen maatregel passend en doeltreffend? (doeltreffendheidscriterium)
2. Kunnen doelstellingen niet even doeltreffend worrden bereikt door een maatregel die
minder raakt aan andere belangen? (noodzakelijkheidscriterium)
3. Weegt het beoogde resultaat af t.o.v. het nadeel dat het toebrengt aan andere
belangen? (proportionaliteitscriterium)
, Hoofdstuk 2: Regelproducenten
Regelproducenten
● Wetgever, rechtspraak, rechtsleer, gewoonte, bilijkheid, algemene rechtsbeginselen,
vreemd recht en private regelgeving
Bindende en gezaghebbende rechtsbronnen
● Bindend: rechter kan zich rechtstreeks baseren om een uitspraak te sturen (wet en
algemene rechtsbeginselen)
● Gezaghebbend: ondersteuning van een redenering bij het maken van een keuze
Wetgever
● Wet = schriftelijke rechtsnorm in gestandaardiseerde vorm, met bepaalde inhoud en
uitgaande van een specifiek orgaan
● Wet in formele zin → iedere akte die uitgaat van de WM
- Federale WM: wetten
- Deelstatelijke WM: decreten en ordonnanties
Orgaan dat akte heeft gemaakt is belangrijk
KB = nooit wet in formele zin
● Wet in materiële zin → akte, ongeacht van orgaan, die algemene bindende regel inhoudt
Inhoud = doorslaggevend
Soorten wetten
A. Internationale normen
= normen gemaakt door internationale organisaties
1. Klassieke verdragsrecht
- Verdragen door overleg tussen soevereine staten
- Geen overdracht van soevereiniteit
- Vb. IAO (Internationale Arbeidsorganisatie)
- Bilateraal of multilateraal
- Verdragen met directe werking = normatieve verdragen
- Bevat bepalingen waaruit de burger rechtstreeks rechten kan
putten
- Verdragen zonder directe werking = contractuele verdragsbepalingen
- Bevat enkel rechten/plichten voor de verdragsluitende partijen
2. Europees recht
- Primair recht
- Basisverdragen (VEU en VWEU)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper helenaneetens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,96. Je zit daarna nergens aan vast.
