,Implementatie, effectieve verbetering van patiëntenzorg
Heel compact, 20 paginas in totaal
Hoofdstuk 1: Implementatie van verbetering in de zorg: een complex probleem
Samenvatting:
- Veel patiënten ontvangen niet de best mogelijke zorg; verbeteringen in de klinische praktijk
zijn nodig om dit wel te bewerkstelligen.
- Er zijn veel uiteenlopende benaderingen van invoering van verbeteringen in de patiëntenzorg;
deze zijn gebaseerd op verschillende ideeën over menselijk gedrag en het functioneren van
organisaties.
- Een combinatie van top-down- en bottom-up benaderingen is vaak nodig om
echteverandering in de praktijk te realiseren.
Implementatieprobleem
• Jaarlijks vele wetenschappelijke onderzoeken; inzichten, werkwijzen, programma’s en
technieken.
• Optimale patiëntenzorg verandert en kennis veroudert snel.
• Invoeringen van nieuwe inzichten zou snel kunnen met de huidige technieken, maar vinden
relatief te langzaam hun weg naar de dagelijkse praktijk, terwijl de
onderzoeksresultaten of inzichten betrekking hebben op effectieve, doelmatige, veilige
en patiëntvriendelijke zorg. Dit is een groot implementatieprobleem, de specifieke
verbetering en onderzoek gebieden zijn:
o Effectieve zorg: de zorg en zorguitkomsten kunnen op meerder gebieden nog
aanzienlijk verbeterd worden.
o Doelmatige zorg: aanbevolen zorg niet geboden, wel teveel onnodige zorg
o Veilige zorg: fouten en inefficiënte veroorzaken onnodige schade en hoge
kosten.
o Efficiënte en tijdige zorg: snelle, goede organisatie (wacht en
doorlooptijden).
o Patiëntgerichte zorg: juiste bejegening, goede informatie, autonomie patiënt.
o Variatie in zorgverlening: organisatorische kwaliteit, overeenstemming in
handelen.
De kwaliteit van zorg wordt gemeten met prestatie-indicatoren, de informatie is feedback voor de
zorgverleners. De zorg kan doeltreffender, doelmatiger, veiliger en patiëntgerichter.
• Overheid en beleidsmakers brengen de geleverde zorg in kaart.
• Organisatie en management adviseurs bekijken hoe zorgprocessen kunnen worden
geoptimaliseerd (organisatorische voorwaarden en optimale zorg).
• Vertegenwoordigers van patiënten, ethici en juristen bewaken inde rol van de patiënt.
• Verzekeraars en overheid; kwaliteit verbeteren en de kosten in de hand houden.
Hoe kan de zorg het beste worden geoptimaliseerd? Veel partijen dus verschillende
benaderingen.Verschillende benaderingen drukken verschillende assumpties uit omtrent effectieve
implementatie van verbeteringen in de zorg; verschillende hypothesen over het veranderen van
menselijk gedrag en het functioneren van groepen of organisaties.
• Cognitieve benadering
o Professionals hebben niet de juiste informatie
, o Strategie; voorzien van informatie (literatuur en EBP richtlijnen)
• Motivationele benaderingen
o Verandering komt tot stand vanuit innerlijk streven naar optimale
competentie
o Strategie; problem based learning en bottom-up methode
• Marketingbenaderingen
o Verandering komt tegemoet aan wensen van een doelgroep
o Voorstel aangepast aan lokale situatie en verspreid via meerdere kanalen
• Bekrachtiging van gedrag
o Gebaseerd op conditionering en bekrachtiging
o Feedback over handelen, beloningen en sancties, pay-for-performance
• Sociale interactiebenadering
o Leren en verandering komt tot stand door voorbeeld en invloed
o Strategie; inzet van opinieleiders, outreach visits, intercollegiale toetsing, druk
vanuit vragen patiënten
• Managementbenadering
o Richt zich niet op individu maar verandering organisatorische voorwaarden
o Kwaliteit en veiligheid management, herontwerpen systeem en proces
• Controle en dwang
o Externe motivatie, negatieve consequenties vermijden
o Strategie; wet en regelgeving, herregistratie, tuchtrecht, sancties
Definitie Implementatie: procesmatig en planmatig invoeren van vernieuwingen en/of verbeteringen met
als doel dat deze een structurele plaats krijgen in het handelen, in het functioneren van organisaties of
in de structuur van de gezondheidszorg.
Synoniemen: deskundigheidsbevordering, kwaliteitsverbetering.
Termen implementatie
• Diffusie: verspreiding informatie en aanname door de doelgroep van richtlijnen en
werkwijze.
• Disseminatie: communicatie van informatie om kennis en vaardigheden te
vergroten.
• Actiever dan diffussie, gericht op specifieke doelgroep.
• Adoptie: positieve houding en veranderen van eigen werkwijze.
• Implementatie: invoering van een innovatie in de dagelijkse routines; dit vereist effectieve
communicatiestrategieën en het wegnemen van belemmeringen om te
veranderen door het gebruik van educatieve en beleidsmatige technieken die effectief in de
praktijk zijn.
Implementatie kent verschillende belangrijke elementen:
o Procesmatige en planmatige invoering
o Vernieuwingen en/of verbeteringen (van bewezen waarde)
o Structurele plaats krijgen
o In het (beroepsmatig) handelen, het functioneren van organisatie(s) of de
structuur van de gezondheidszorg
Twee contrasterende modellen van implementatie:
1. Rationele model
• Aangestuurd door externe partij
• Lineair verloop van implementatie
