Dit meesterlijk document is een uiterst complete samenvatting op basis van: - De slides uit de les. - Aantekeningen uit de les en extra informatie van de professor. De examenvragen zoals gesteld in voorgaande jaren met volledig antwoord staan steeds vermeld bij het bijpassende stuk, zodat je altij...
W AT, SYMPTOMEN EN PRESENTATIEVORME N PARODONTAAL ABCES
• Parodontaal abces:
– Het is een lokale laesie met duidelijke parodontale afbraak in een kort tijdsbestek en met een lokale ophoping van pus.
– Behoort tot een brede groep van acute parodontale infecties: klinische condities met een plots begin (rapid-onset) ter hoogte van
parodontium en/of geassocieerde structuren.
– Een van de weinige klinische situaties in de parodontologie waarbij de patiënt onmiddellijk hulp zoekt (urgentie) (ook bij
necrotiserende gingivitis/parodontitis, primaire herpetitische gingivostomatitis en soms periocoronitis).
• Meest voorkomende symptomen:
– Zwelling.
– Gelokaliseerde purulente infectie.
– Pijn (enige parodontale aandoening met pijn, samen met necrotiserende gingivitis en necrotiserende parodontitis).
• Belang:
– Prognose van de door parodontitis aangetaste tand.
– Mogelijkheid tot verspreiding van de infectie.
− Meest frequent. − De infectie in het bot zoekt een uitweg − Ettercollectie in de musculus
− De infectie in het bot zoekt een uitweg via de cutane weefsels. mylohyoideus. De mylohyoideus wordt
tussen het bot en periost. omhoog geduwd, samen met de tong.
− Dit geeft vaak tekenen van sliklast.
1
,PREVALENTIE PARODONT AAL ABCES
• Prevalentie in algemene praktijken in UK gedurende 1 maand: % van gestelde diagnoses:
– 1.4 - 2.5%: dento-alveolair abces.
– 1.0 - 1.1%: pericoronitis.
– 0.6 - 0.7%: parodontaal abces
• Prevalentie in tandheelkundige urgentieafdelingen: % tandheelkundige urgenties tgv parodontaal abces:
– Spanje 8%
– USA 14%
• Prevalentie bij parodontitispatiënten:
– Gemiddeld 27.5%
– Bij niet-behandelde patienten: 59.7%
– Patiënten in behandeling voor parodontitis: 13.5%
• Lokalisatie: > 50% thv molaren (want hebben furcatie en complexe wortelmorfologie).
• Conclusies:
– Relatief hoge incidentie.
– Voornamelijk bij parodontitispatiënten.
– Voornamelijk bij het bestaan van een parodontale pocket.
PATHOGENESE PARODONTAAL ABCES
• De exacte pathogenese: niet gekend, maar vermoedelijk door occlusie van afvoer.
• Parodontaal abces bestaat uit:
– Serum.
– Bacteriële producten.
– Weefselafbraakproducten.
– Bacteriën.
➢ Polymicrobieel.
➢ Invaderend in pocketepitheel en bindweefsel.
➢ Endogene paropathogenen: bijvoorbeeld P. Gingivalis, P. Intermedia, T. Forsythia, actinomyces…
➢ De microbiële flora is bijna identiek aan deze bij een chronische parodontitislaesie (overwegend G- anaëroben).
– Ontstekingscellen.
➢ Vooral schade door indirecte afbraak: tgv lichaamseigen substanties die vrijkomen tijdens de afweerreactie.
➢ In een eerste stadium migratie van neutrofielen en soft tissue debris die de ontstekingshaard begrenzen.
➢ In later stadium migratie van macrofagen en neutrofielen die een pyogeen membraan vormen.
2
,CLASSIFICATIE PARODONTAAL ABCES
OP BASIS VAN LOCALIS ATIE
• Gingivaal abces:
– Gelokaliseerde purulente en pijnlijke infectie van marginale gingiva of interdentale papil.
– Vaak ter hoogte van insluiting van een vreemd voorwerp met lokale ontsteking.
– Kan ook bij parodontitisvrije patiënt.
• Parodontaal abces (parodontale weefsels):
– Gelokaliseerde purulente infectie in de weefsels grenzend aan een parodontale pocket die kan leiden tot
de destructie van het parodontaal ligament of alveolaire bot.
– Zwelling ter hoogte van muco-gingivale grens.
– Vaak ten gevolge van ernstige parodontitis, furcatieproblematiek, gebarsten tanden…
• Pericoronaal abces (pericoronale weefsels):
– Gelokaliseerde purulente infectie in de weefsels rondom partieel geërupteerde tand.
– Vooral thv 38 en 48.
– Sliklast.
– Soms systemische symptomen: malaise en koorts.
– Kan uitbreiden naar posterieure oropharyngeale regio en tongbasis.
• Pericoronaal abces: zie cursus endo. Het gevolg van cariësproblematiek.
OP BASIS VAN KLINISC H VERLOOP
• Acuut abces:
– Milde tot ernstige pijn: etter kan de weefsels niet verlaten zwelling druk in de weefsels pijn.
– Gevoeligheid bij palpatie.
– Pusafvloei bij druk.
– Gelokaliseerde rode ovoïde laesie.
– Exudatie.
– Soms systemische symptomen: koorts en lymfadenopathie.
Drainage kan via pocket of fistel.
• Chronisch abces:
– Geen tot doffe pijn (zodra het abces draineert, is er een verlichting van de pijn).
– Gelokaliseerde inflammatoire laesie.
– Intermittente exudatie.
– Vaak fistel aanwezig.
– Geen systemische symptomen.
OP BASIS VAN HET AAN TAL
• Enkelvoudig abces: ten gevolge van lokale factoren die resulteren in afsluiten pocketuitgang.
• Multiple abcessen: door ongunstige balans tussen gastheerweerstand en microbiologische
belasting (met sterke toename van ontstekingsvocht dat niet langer spontaan kan draineren):
– Multiple externe resorpties.
– Verhoogde vatbaarheid voor parodontitis: bv diabetes mellitus, medisch gecompromitteerde patiënt.
– Antibiotica: tandvlees wordt vooral aan marginale gingiva gezonder pocket sluit af geen uitweg pus.
– Gebrekkig scalen en rootplanen: tandvlees wordt vooral aan marginale gingiva gezonder pocket sluit af geen uitweg pus.
3
, OP BASIS VAN ETIOLOGIE : MEEST LOGISCHE
PARODONTAAL ABCES GEASSOCIEERD MET PARODONTITIS
• Parodontaal abces geassocieerd met parodontitis:
– Een acute infectie ten gevolge van biofilm aanwezig in een verdiepte parodontale pocket.
– Aanduiding voor actieve parodontale destructie (want parodontitis is een cyclisch proces van acute weefselafbraak en stabiele periodes).
Wanneer in deze fase de pocketopening onvoldoende is voor spontane drainage naar de mond, zal de infectie zich door inwendige druk
verder uitbreiden naar het omringend parodontium en lokaal een abces veroorzaken.
• Symptomen: gingivaal oedeem en pusafvloei via pocket.
• Mogelijke oorzaken:
– Minder pusdrainage: initieel slechte MH en plots goed beginnen poetsen bovenste weefsels spannen meer aan drainage ↓.
– Meer pusvorming: verandering in verhouding pathogeniciteit plaque: gastheerweerstand: meer migratie van neutrofielen door
ontstekingsreactie meer pusafvloei zwelling en abces.
– Verergering van een chronische laesie: bijvoorbeeld bij onbehandelde patiënt of bij patiënt onder maintenance therapie.
– Na of tijdens actieve parodontale therapie:
➢ Post-scaling parodontaal abces:
o Inadequate rootplaning: heling coronale deel pocket (afsluiting van pocketmonding) met persisterende infectie in bodem.
o Stukjes tandsteen blokkeren pocketingang: blijven daar zitten en wekken ontstekingsreactie op. In een daarvoor niet-
ontstoken deel van het parodontium.
➢ Post-chirurgie parodontaal abces:
o Onvolledige verwijdering tandsteen.
o Vreemd lichaam: hechtingdraad (vooral de heel biocompatibele), wondverband…
➢ Post-antibioticum parodontaal abces:
o Indien antibioticum niet in combinatie met scalen en rootplanen: bij 42% multipele abcessen.
o Superinfectie door paropathogenen.
PARODONTAAL ABCES BIJ AFWEZIGHEID VAN PARODONTITIS
• Parodontaal abces bij afwezigheid van parodontitis:
– Een acute infectie ten gevolge van een andere lokale bron.
• Mogelijke oorzaken:
– Impactie van een vreemd lichaam: bv flossdraad, tandenstoker, stukje popcorn…
– Perforatie tandwortel tijdens endodontische behandeling of door plaatsing (para)pulpaire stiften.
– Infectie van laterale cyste.
– Abnormale morfologie van tandwortel: bv cervicale cementparel of externe wortelresorptie.
– Tandwortelfractuur.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper THKmaster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €30,44. Je zit daarna nergens aan vast.
