In dit document zijn alle begrippen in het blauw geschreven en is alle informatie duidelijk samengevat.
Let wel op, deze samenvatting is zonder paragraaf 3.6 en 3.9, omdat ik deze niet moest leren voor mijn toets.
3.1
Een staat is soeverein als die op een bepaald, duidelijk begrensd gebied het hoogste gezag uitoefent
en het geweldsmonopolie heeft (= dat geweld gebruikt mag worden)
Politiek gaat over het maken van keuzes waar allen in een staat aan zijn gebonden.
De keuzes worden in wetten vastgelegd en gaan over onderwerpen die van algemeen belang zijn.
Directe democratie is als het volk direct zelf over beslissingen mag stemmen. In sommige landen
bestaat het referendum als vorm van directe democratie (= volksstemming over een wetsvoorstel)
Indirecte democratie/ representatieve democratie is als het volk vertegenwoordigers kiest die de
beslissingen nemen en aan het volk verantwoording moeten afleggen over hun beleid.
Deze vorm is praktischer, want: met kleinere groep besluit je sneller &
de volksvertegenwoordigers hebben de tijd om zich volledig te verdiepen in de onderwerpen.
Kenmerken democratie:
- individuele vrijheid (ook vrijheid van meningsuiting)
- politieke grondrechten → iedereen vanaf 18 mag stemmen en zich verkiesbaar stellen
- politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden (geweld alleen in sommige situaties)
- onafhankelijke rechtspraak → rechters staan los van parlement dus politici moeten de rechterlijke
uitspraken respecteren
- persvrijheid (media controleert de machthebbers)
Twee soorten representatieve democratie:
1 Parlementair stelsel → bevolking kiest via verkiezingen parlement en op basis van samenstelling
parlement wordt het kabinet gevormd. Bij parlementair stelsel is er vaak een niet-gekozen
staatshoofd wiens macht beperkt wordt door een grondwet of constitutie. Is er een koning heet het
een constitutionele monarchie.
2 Presidentieel stelsel → bevolking kiest parlement en staatshoofd. De president staat aan het hoofd
van de regering, uitvoerende macht en kan zelf ministers benoemen/ontslaan. Om zijn macht te
beperken heeft hij niet het ontbindingsrecht = het recht om het parlement te ontbinden.
Geen democratie? Er zijn ook nog veel autoritaire regimes, de strengste is de dictatuur.
Hierbij is vaak sprake van schending van mensenrechten en politiek geweld.
Autoritair regime→de trias politica liggen allemaal in de handen van dezelfde kleine groep mensen
Kenmerken:
- geen onafhankelijke rechtspraak
- grondrechten niet gerespecteerd
- oppositiepartijen zijn verboden
- overheidsgeweld
- verkiezingsfraude en manipulatie
- geen persvrijheid, media staat onder censuur
, Verschillende vormen autoritaire regimes:
- Religieuze autoritaire regimes; er is indoctrinatie (= bevolking wordt niets anders vertelt dan die
ideologie) en alleen aanhangers van de ideologie kunnen politieke invloed uitoefenen.
- Theocratie ( ook vorm van religieuze autorit..); de godsdienst is de staatsideologie.
- Militaire regimes; het leger heeft alle macht en de leider is een militair
3.2
Een ideologie is een samenhangend geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting van
de samenleving.
Links wil meer gelijkheid en ingrijpingen van de overheid.
Rechts wil zo min mogelijk bemoeienis van de overheid en vinden dat mensen zelf
verantwoordelijk zijn. Tussen links en rechts = het politieke midden
Liberalisme
Persoonlijke en economische vrijheid, individuele verantwoordelijkheid en tolerantie.
Vrijemarkteconomie heel belangrijk. = rechts: overheid moet zich beperken tot defensie, onderwijs
en bescherming van rechtsstaat en grondrechten.
Partijen: VVD, D66
Socialisme
‘Vrijheid’ en ‘gelijkheid’ als in gelijke kansen: mensen moeten solidair met elkaar zijn → rijken
moeten meer belasting betalen.
Vroeger tegen vrijemarkteconomie
→ Communisten → wilden dat de arbeiders alle macht overnemen
→ Sociaal-democraten = PvdA, Sp, GroenLinks = links
Tegenwoordig niet meer tegen vrijemarkteconomie maar vinden wel dat kennis, inkomen, macht
beter moeten worden verdeeld.
Confessionalisme
Gebaseerd op geloof, organische staatsopvatting = de samenleving is vergelijkbaar met een
menselijk lichaam. Alle onderdelen zijn afhankelijk van elkaar en functioneren alleen in combinatie,
daarom moeten mensen verbanden aangaan zoals een gezin.
Huidige christendemocraten; waarden rentmeesterschap, solidariteit en gespreide
verantwoordelijkheid.
Rentmeesterschap = goed zorgen voor aarde die we van God hebben, verzet tegen genetische
manipulatie ook.
Solidariteit = naastenliefde, zorgen voor kwetsbare groepen.
Gespreide verantwoordelijkheid = overheid heeft aanvullende rol en wij zijn verantwoordelijk voor
elkaar, overheid moet zoveel mogelijk overlaten aan maatschappelijk middenveld (=sportorganisatie
bijv.) Partijen: CDA, ChristenUnie, SGP → meestal politiek midden, ChristenUnie beetje links
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KortMaarQuinty. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
