Samenvatting
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie pedagogische wetenschappen
dit zijn mijn aantekeningen van de colleges in combinatie met een deel van de stof uit het boek
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
College 1, identificeren en beschrijven van veranderingenOntwikkeling is:
● Multidirectioneel: kan vooruit & achteruit gaan
● Multi-gedetermineerd: individu, directe omgeving, culturele + sociale + economische context
● Multidimensioneel: veranderingen op ene domein invloed op andere domein (fysiek, motorisch,
cognitief, sociaal, emotioneel)
- Vanaf 1/1,5 jaar leren lopen
Gebeurtenissen waardoor nieuwe omgeving wordt gemaakt:
● Normatief leeftijdsgebonden: biologische & sociale omgevingsinvloeden gebonden aan leeftijd →
dus voorspelbaar
● Normatief historische invloeden: biologische & sociale omgevingsinvloeden gebonden aan
geschiedenis → voorspelbaar
● Niet-normatieve invloeden: onregelmatige gebeurtenissen voor beperkt aantal mensen →
onvoorspelbaar
Nature = genen, biologische factoren
Nurture = omgeving
Continu = geleidelijk uitbreiden zelfde soort vaardigheden → kwantitatief, meer van zelfde
Discontinu = ontwikkeling in aparte fasen, elke fase kwalitatief anders dan eerdere fase
Kritieke periode = belangrijke periode voor ontwikkeling
Gevoelige periode = gevoelig voor omgevingsinvloeden, vroeg in het leven
Domein algemene = ontwikkelingsmechanismen kunnen een grote reeks aan vaardigheden beïnvloeden
Domein specifieke = ontwikkeling van uiteenlopende vaardigheden heeft weinig invloed in andere
domeinen
Theoretische perspectieven
Psychodynamisch perspectief: ontwikkeling van binnenuit gestuurd → nauwelijks bewust van
Freud: onbewuste krachten zijn bepalend voor persoonlijkheid & gedrag
5 fases:
1. Orale fase (0-1): Focus op eten en dingen in de mond stoppen
2. Anale fase (1-3): Nadruk op toilet-training, eerste ervaringen met discipline en autoriteit
3. Fallische fase (3-6): Toename van seksuele drang, wekt nieuwsgierigheid, attent op
genderverschillen, cruciaal voor vorming van genderidentiteit.
4. Latentieperiode (6-12): Seksuele drang wordt onderdrukt, nadruk op onderwijs en begin bezorgdheid
voor anderen.
5. Genitale fase (20-65): behoefte aan voortplanting
Erikson: zijn 8 stadia van conflicten door ons leven, hierbij oplossingen bedenken en dat wordt je
persoonlijkheid
,Behavioristisch perspectief: ontwikkeling van buitenaf gestuurd → gedrag is een onvermijdbare reactie
op een externe prikkel
- Klassieke conditionering: 2 stimuli worden vaker samen gepresenteerd, totdat ze op beide (neutrale
en bijbehorende stimulus) hetzelfde reageren
- Operante conditionering: leren van consequenties bij gedrag (positief of negatief) → sticker als
groente op bijv.
Herabiliteit = in welke mate genen bijdragen aan bepaalde omstandigheden
Sociaal-cognitieve leertheorie: gedrag wordt aangeleerd door gedrag van een ander (tussen bovenste 2
perspectieven in)
- Reproductie, aandacht, motivatie, Retentie (= kunt gedrag later nog herinneren)
Cognitief perspectief: theorieën over mensen in staat stellen de wereld te leren kennen & begrijpen & over
na te denken
- Piaget: kind bouwt kennis op door interactie met omgeving
Contextueel perspectief: brede visie op ontwikkeling, focus op invloed omgeving
❖ Bio-ecologisch model (Bronfen Benner): micro, meso, exo, macro, chrono (tijd)
❖ Sociaal-culturele theorie (Vygotsky): cognitieve ontwikkeling door sociale interacties tussen culturen
❖ Dynamische systeemtheorie: alles ontwikkelt zich tegelijk, niet-lineair, staat niet stil
Evolutionair perspectief: gedrag is resultaat van genetische erfenis voorouders
- Charles Darwin evolutietheorie
→ natuurlijke selectie: organismen met bepaalde eigenschappen kunnen beter overleven (‘Survival
of the fittest’)
Ethologie = invloed van biologische kenmerken op gedrag (van dieren)
Gedragsgenetica: onderzoekt hvl invloed genen hebben op verschillen in gedrag van mensen
Empirisch-wetenschappelijke methoden: onderzoeksvraag - hypothese - onderzoeksmethode - data
verzamelen - data analyseren - kritisch kijken naar onderzoek, data publiceren en repliceren
Onderzoekdesigns:
Longitudinaal onderzoek → gedrag van 1 of meerdere individuen door de tijd heen wordt gemeten
- Individuele veranderingen meten
Cross-sectioneel onderzoek → mensen van verschillende leeftijden op hetzelfde tijdstip vergelijken
- Kan geen uitspraak over veranderingen in individuen of groepen worden gedaan
Cross-sequentieel onderzoek → verschillende leeftijdsgroepen op verschillende tijdstippen bestuderen
- Combo van bovenste twee
College 2, begin van het leven, genen en ontwikkeling & prenatale periode
Zygote = bevruchte eicel
Chromosomen = structuren in kern van levende cellen → dragen DNA
- Elke cel heeft 46 chromosomen. Eicellen en zaadcellen hebben beide 23 chromosomen.
- Reeks van 4 chemische basen (= subeenheden): G-C, A-T
Gen = reeks van basen, stukje DNA, heeft instructie voor productie van een bepaald eiwit. Code om
proteïne te maken.
, Meiose = celdeling geslachtscellen
Mitose = normale celdeling
Allel = variant van een gen (1 via moeder, 1 via vader)
Homozygous = 2 dezelfde allelen
Heterozygous = 2 verschillende allelen
Genotype = allel van moeder & allel van vader
Fenotype = eigenschap die we zien
→ Jouw genotype bepaald je fenotype
Dominant: komt altijd tot uiting in fenotype (in uiterlijk)
Recessief: komt alleen tot uiting in fenotype als er geen dominant allel is
X-linked traits: expressie van een allel dat maar op 1 vd geslachtschromosomen voorkomt (meestal X)
Chromosomale afwijkingen: er is een chromosoom teveel of te weinig:
- Syndroom van Down: chromosoom teveel op 21e paar
- Syndroom van Turner: is maar 1 geslachtschromosoom → kinderen zijn klein en onvruchtbaar
Epigenetica = manier waarop ons lichaam kan veranderen, zonder dat het DNA wijzigt
Gen-omgevingsinteractie: omgeving heeft vooral effect op individuen met een bepaald allel
- Bij trauma in vroege kindertijd grotere kans op depressie en PTSS, of bij bepaalde allelen
- PKU = overerving van recessief allel → persoon kan fenylalanine niet verwerken, anders
verminderde hersenontwikkeling
Gen-omgevingscorrelatie : gen & omgeving hangen samen → NIET ene veroorzaakt het ander!
Omgeving kan beïnvloed worden door genen:
- Passief: ouders creëren een omgeving die beïnvloed wordt door hun erfelijke eigenschappen
(intelligente ouders brengen hun kinderen veel in aanraking met boeken)
- Evocatief: geërfde kenmerken kind lokken gedrag uit van omgeving
- Actief: kinderen zoeken een omgeving die overeenkomt met hun genetische aanleg (niche picking)
Non-shared environmental effect: broers & zussen delen dezelfde thuisomgeving, maar worden hierdoor
anders beïnvloed, afhankelijk van kenmerken kind (bijv. Leeftijd & geslacht)
Epigenetic gene-regulatory processes: omgevingsinvloeden reguleren de timing & expressie van genen
- Bijvoorbeeld: moeder heeft tijdens zwangerschap cocaïne gebruikt, globale DNA-methylering bij
baby daalt eerst en stijgt daarna weer
DNA methylation = aan- en uitzetten van genen. → komt door veroudering, omgeving en leeftijd
(verandering van de activiteit van een DNA-segment)
Fasen in prenatale ontwikkeling
❖ Germinal /zygotic period (0-2 weken)
- Zygote = bevruchte eicel
- Blastocyst = bal van 100 cellen, hechten aan baarmoederwand
- Embryoblast: wordt straks embryo
- Trophoblast: wordt straks vruchtzak, placenta en navelstreng
❖ Embryonic period (3-8 weken)
- Cellen specialiseren, kans op miskraam het grootst
- Einde periode: alle belangrijke lichaamsdelen en organen aanwezig. 2,5 cm groot.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudinden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,85. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen