DE VOLWASSENHEID ALS LEVENSFASE: PSYCHOLOGIE VAN DE LEVENSLOOP
= Geen statische periode iemand van 30 kijkt anders naar het leven dan iemand van 50
Indeling:
- Jongvolwassenheid: 20 à 25 tot 30 à 35 jaar
o vaste bindingen
- Middenvolwassenheid: 30 à 35 tot 50 à 55 jaar
o meest actieve periode (combinatie werk/ ouderschap)
- Laatvolwassenheid (50 à 55 tot 60 à 65 jaar)
o overgangsperiode
DE VOLWASSENHEID: LICHAMELIJKE VERANDERINGEN
Zintuigen en motoriek Verslechtering gezichtsvermogen, gehoor
Motoriek: sterk afhankelijk van de mate waarin het
individu zijn/ haar/ hun conditie onderhoudt
Vitale organen Hart en longen verliezen geleidelijk een deel van hun
optimale capaciteit
Uitzicht van het lichaam Grijze haren, rimpels, pigmentvlekken
Spiermassa krimpt, meer vet
climacterium/ overgangsjaren:
- Premenopauze = periode voor de menopauze
o Gekenmerkt door het onregelmatig worden van de vrouwelijke hormonen
- Menopauze = moment van de laatste menstruatie (+/- 51-52 jaar)
o Belangrijke problemen/ klachten:
Opvliegers, hartkloppingen, hoofdpijn, duizeligheid, slapeloosheid, concentratieproblemen
- Postmenopauze
o Inwendige weefselverslapping
Toenemend botverlies/ osteoporose (fractuurgevoeligheid)
Mannen: geleidelijke daling van productie geslachtshormonen
- langere vruchtbaarheid + geen typische klachten
o penopauze: mannen hebben moeite om een erectie te krijgen (psychisch fenomeen)
o andropauze: afwijking
DE VOLWASSENHEID: DE COGNITIEVE VERANDERINGEN
1
,HET POSTFORMELE DENKEN: PIAGET
doorgaans bereikt in de adolescentie, toch nog kwalitatieve veranderingen nadien
1. Realiteitsbetrokken
o Denken krijgt een andere finaliteit
o Denken wordt pramatischer
2. Relativeren
o Overgang van dualistisch naar relativitisch denken
o Genuanceerder denken
3. Persoonlijk geïntegreerd
o Door toenemende ervaring eigen inzichten en technieken verwerven
o Persoonlijke stijl ontwikkelen
4. Creatief
o Vanzelfsprekendheden en vraag stellen
o Werkelijkheid op een originele manier benaderen
Belangrijk onderscheid tussen vloeibare en gekristalliseerde intelligentie (Catell)
- Vloeibare intelligentie = de algemene vaardigheid om nieuwe info op te nemen, te analyseren en er allerlei
bewerkingen op door te voeren (HARDWARE)
o Relatief jong verlies van vloeibare intelligentie ouderen kunnen minder snel analytisch denken en
problemen oplossen
- Gekristaliseerde intelligentie = verworven kennis en vaardigheden (SOFTWARE)
o Op persoonlijke ontwikkelingen en cultuur gebaseerd/ soft ware
Blijft meestal doorgroeien tot ver over de midden volwassenheid
DE VOLWASSENHEID: DE SOCIALE ONTWIKKELING
Beroepscarrière Jongvolwassenheid: zoeken naar passende job
Middenvolwassenheid: settelen, routine
Partnerrelatie Evolutie naar duurzame relaties
Ouderschap Gemiddelde leeftijd ouderschap: 31 jaar en 34 jaar
Aanpassing
Rolverandering in midden- laatvolwassenheid:
- Opgroeiende kinderen: fase van aanpassingen aan de kinderen
o lege nest syndroom: het gevoel totaal functieloos en overbodig te zijn in het lege huis
slechts minderheid + korte duur
voor meesten: periode van ongekende vrijheid met nieuwe ontplooiingskansen
- Evoluerend partnerschap
o andere: schoonvader/ -moeder, grootouder, verzorger van eigen ouders
DE VOLWASSENHEID: DYNAMISCH - AFFECTIEVE ONTWIKKELING
Zelfbeeld wordt stabieler en zakelijker
2
, - Psychologisch welzijn: eudemonisch (mensen zijn opzoek naar persoonlijke ontwikkeling) versus
hedonistisch (mensen die gericht zijn op genieten) geluksgevoel
o 6 factoren:
Positieve sociale relaties
Persoonlijke groei
Doel in het leven
Zelfaanvaarding
Controle over de omgeving
Autonomie
DE VOLWASSENHEID: PSYCHISCHE VERANDERINGEN
kernconflicten (Erikson):
- jongvolwassenheid: Intimiteit en isolement
o belang van identiteit
o communicatie versus distantie
- midden- en laatvolwassenheid: generativiteit en stagnatie
o generativiteit = het teweegbrengen van iets dat de eigen persoon overstijgt en dat er hopelijk nog
zal zijn wanneer men er zelf niet meer is
o stagnatie = op zichzelf terugplooien, individu vertroetelt zichzelf, bagatelliseren van eigen
activiteiten
DE VOLWASSENHEID: SEKSUELE LEVENSLOOP
seksuele relatiepatroon einde adolescentie: ‘seriële monogamie’ = opeenvolging van kortere of langere monogamie
relaties
- volwassenheid: continuering vaste partner (trouwen of samenwonen)
o veranderingen: grote gebeurtenissen zoals kinderen krijgen of scheiding
vroege volwassenheid: ontdekken van verschillende levensstijlen
- onafhankelijk worden van ouders
o verantwoordelijkheden beperkt: nog geen kinderen, geen huis om af te betalen
ruimte om op het gebied van emotionele en lichamelijke intimiteit verschillende
mogelijkheden verkennen
einde vroege volwassenheid: seks binnen vaste relatie
OPGELET! vooral in landen met een hoog gemiddeld opleidingsniveau waar trouwen en ouderschap uitgesteld
worden geen universeel gegeven, in bepaalde culturen bestaat deze fase niet!
in de meeste vaste relaties volgen de volgende fasen elkaar op:
1. de kennismakingstijd
2. gaan samenwonen of trouwen, de eerste tijd samen
3. de geboorte en opvoeding van jonge kinderen
4. midlife- problemen en de opvoeding van adolescenten
5. samen overblijven als de kinderen uit het huis gaan
6. pensionering, samen oud worden, grootouders worden
3
, Elke fase gaat gepaard met nieuwe taken, nieuwe problemen en nieuwe gedragspatronen
frequentie seksueel contact neemt af met de jaren:
- nuance: de frequentie van seksueel contact correleert sterker met de relatieduur dan met leeftijd
o seksuele aantrekkingskracht tussen partners neeemt af bij langer durende relaties
de vrouwelijke sexdrive is veranderlijker dan die van mannen
Emotion work Partners proberen hun zin in seks aan te passen aan de boeften van de partner, om zo de
seksfrequentie toch op een voor beide partners acceptabel niveau te houden
ALGEMEEN WELZIJN VAN DE VOLWASSENE
NATIONALE GEZONDHEIDSENQUÊTE
= HIS (Health Interview Survey)
- 1997: eerste grootschalige bevraging bij Belgische bevolkind
o vanaf 15 jaar elke 4-5 jaar
- HIS verzamelt info over een ruime waaier aan gezondheidsthema’s
o fysieke en mentale gezondheid
o levensstijl
o gebruik van gezondheidsdiensten en preventie
o perceptie van de fysieke en sociale omgeving
subjectieve gezondheid zowel de fysieke, de geestelijke als de sociale gezondheid
- 77% van de bevolking beoordeelt hun gezondheidstoestand als goed tot zeer goed
o van 1997- 2018: relatief stabiel cijfer
o het percentage vrouwen dat een slechte gezondheid aangeeft, is nog steeds iets hoger (24,7%) dan
bij mannen (21,2%)
- laagst opgeleiden beoordelen gezondheid lager dan mensen met een hoger diploma
De subjectieve gezondheid varieert met de leeftijd:
- 8,2% van de 15- 24 jarigen geeft aan in slechte gezondheid te zijn
- 17,6% bij de 35-44 jarigen
- 29,7% bij de 65-74 jarigen
subjectief welbevinden levenstevredenheid, vitale energie en psychisch welbevinden
- 1/5 personen is erg tevreden met hun leven en 2/3 personen hebben een niveau van psychisch welbevinden
dat positief is
o omgekeerd:
12% van de bevolking is erg ontevreden over hun leven
33% heeft psychische problemen die getuigenv an een ongemak
14% heeft een optimale levensenergie
De geluksdriehoek:
- Vlaams instituut gezond leven vlaams expertisecentrum inzake gezondheidsbevordering
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pilarvanhauter1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.