INTERNATIONALE (GEO)POLITIEK
VERHOUDINGEN: EUROPA
INTERNATIONALE (GEO)POLITIEKE VERHOUDING : EUROPA
Internationale (geo)politiek =
- internationale betrekkingen en machtsverhoudingen tussen landen
- samenhang met de controle over grondstoffen in bepaalde regio’s
vaak gerelateerd aan internationale conflicten en migratiestromen
EUROPA NA WOII VAN VERDEELDHEID NAAR EENHEID
EUROPA NA WOII
Economische infrastructuur verwoest (pas terug bereikt in 1950), zorgt voor
sociale onrust.
Japen en Duitsland zijn de verliezers, de VS en Sovjetunie zijn de 2 overwinnaars.
VS en westerse geallieerden (Fransen en Britten) bevrijden W – Europa en het
rode leger van de USSR O- Europa. De geallieerde leiders waren Churchill (VK),
Roosevelt (VS) en Stalin (SU).
HOLOCAUST
- ontstaan door massamoord op Europese Joden tijdens naziregime
- Joden doodgeschoten in SU
- Vernietigingskampen in Polen Joden vermoord in gaskamers
- Ook China onder Mao veel slechtoffers door hongersnood, vervolging en
executie
- Holocaust uitzonderlijke vorm van genocide:
1. Groot deel van Joodse bevolking omgebracht
2. Uitroeiing van Joden zeer stelselmatig en ‘modernste’ technieken
gebruikt, zoals concentratiekampen met enorme gaskamers
VERDEELD EUROPA
Na WOII werd Europa verdeeld in West en Oost Europa om zo een oorlog te
vermijden en dat Duitsland nooit meer kan winnen. Dit zorgde voor grote
mensenstromen op gang die op de vlucht waren voor het Rode Leger (USSR).
Ideologische tegenstellingen: wantrouwen tussen VS en USSR groeit
- Oost – Europa
Communistische regimes (niet democratisch verkozen)
, Satellietstaten USSR
Staatsgeleide economieën (bestuurd door de staat en niet door het volk)
- West – Europa
Democratisch verkozen regimes
Vrije markteconomieën
Invloedssfeer VS
VERDEELD EUROPA: IJZEREN GORDIJN
In 1961 Duitsland verdeling in Democratische Republiek Duitsland en
Bondsrepubliek West – Duitsland. Duitsland + Berlijn en Europa werden letterlijk
in 2 gedeeld:
- De muur in Berlijn
- Het ijzeren gordijn in Duitsland (fysieke grens)
- Het ijzeren gordijn in Europa (fysieke grens)
Duitsland in 4 bezettingszondes o.l.v. geallieerde machten ( USA, FR, USSR, UK).
In de DDR wordt een strak communistisch regime geïnstalleerd, tussen 1950 en
1953 vluchten veel inwoners van de DDR naar West – Duitsland. Voornamelijk
jonge en opgeleide mensen op de vlucht --> de regering reageerde met het
sluiten van de grens tussen O en W Duitsland (1961).
NAAR 1 EUROPA
VS wil West – Europese economie snel herstellen:
1. Vermijden aansluiting bij SU (incl. West – Duitsland)
2. Stimuleren Amerikaanse economie door van West – Europa een sterke
handelspartner te maken = export
3. Culturele invloed (consumptiecultuur)
voorwaarden aan financiële hulp = samenwerking
MARSHALLPLAN
- Omvangrijke materieel hulpplan
- Initiatief Amerikaanse minister Buitenlandse Zaken George C. Marshall, 3j
na de oorlog
- Zo’n 150 miljard dollar
- Oog op de economische wederopbouw na WOII (tactisch voor Amerikaanse
economie)
- Voedingsbronnen voor de vijandige communistische ideologie weg te
nemen en afzetmarkt te zoeken voor de bloeiende Amerikaanse productie
van goederen --> idee president Truman
- Benadrukt scheiding tussen O en W, Stalin weigerde
, DATA’S
1947: Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEES)
Beslist over de verdeling van de financiële middelen van het
Marshallplan
1951: Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)
BE,NE,LUX,FR,IT,W -DUI stonden hun soevereiniteit (in – en
uitvoerrechten, subsidies, tol) over 2 belangrijke oorlogsindustrieën ( kolen
en staal) af aan supranationale instellingen om te vermijden dat ze los
van elkaar sterke legermacht uitbouwen
1957: Verdrag van Rome > Europese Economische Gemeenschap (EEG)
BE,NE,LUX,FR,IT,W -DUI zijn voorloper EU met gemeenschappelijk
handelsmarkt, 1 tolvrije regio en met gemeenschappelijke
buitengrenzen + Euratom voor vreedzame toepassingen voor
kernenergie
1967: Europese Gemeenschap (EG)
1 gemeenschappelijk budget, commissie en raad voor EEG, EGKS en
euratom
1985: Verdrag van Schengen
Vrij verkeer van personen die onderdaan zijn van lidstaten, wel een
tijdelijke opheffing mogelijk (vb. vluhtingenstroom)
EUROPESE SOLIDARITEIT?
UNIE IN EEN VERDEELD EUROPA
Jaren 80’s: communistische regimes onder druk
Komen ten val naar periode van ontdooiing en vreedzame protesten
Of na een gewelddadige volkopstand
FOTO’S
halfverboden Poolse vakbeweging die tot 1989
een belangrijke rol speelde in het verzet tegen
communistische regime in Polen.
Solidarność een belangrijke politieke partij,
belangrijkste element in de val van het
communisme in het Oostblok.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nettevanaudenhove. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.