RA-1 (2019/2020) HC Hormonale regulatie Insuline en Glucagon. Alle figuren en informatie is eigendom van de Universiteit van Amsterdam en specifiek van de docent die het college doceert.
HC Hormonale regulatie: Insuline en Glucagon
Dit college schetst een overzicht van de hormonale regulatie van het glucose- en vetmetabolisme na een
koolhydraatrijke maaltijd en tijdens vasten of hongeren. Hoe stimuleert glucose de secretie van insuline na een
koolhydraatrijke maaltijd en hoe reguleert insuline vervolgens metabole routes in verschillende lichaamscellen? Hoe
wordt de glucose homeostase gewaarborgd als er een langere periode niet wordt gegeten? Het basale metabolisme
schakelt dan om van de gevoede naar de gevaste toestand. Met deze kennis van het basale metabolisme wordt het
mogelijk om te begrijpen wat er allemaal misgaat bij het metabolisme van de patiënt met DM type I.
Dit college: hoe zet je metabole paden aan en uit. Daarvoor is regulatie nodig, voor regulatie is
sturing nodig. Deze sturing wordt verzorgd door hormonen. Vandaag vooral de hormonen
glucagon en insuline. Glucagon is de tegenhanger van insuline. Beide sturen ze de lever (centrale
orgaan voor glucosehuishouding), aan.
REGULATIE DOOR INSULINE
Bronnen van plasma glucose
- Dieet, glycogeenafbraak en gluconeogenese leveren plasma glucose.
Glucose wordt uit de voeding gehaald en
opgenomen in het bloed. Na opname in het
bloed, gaat glucose direct door naar de lever. De
lever verspreidt de glucose over alle andere
organen. Dit doet de lever elke keer dat er
voeding binnenkomt.
kleine kinderen hebben deze regulatie nog niet
(snel honger in het begin van het leven).
Insuline spiegels fluctueren gedurende de dag
Normale glucose spiegel is 4-8
mMol (6mMol)
- Insuline afgifte vindt plaats bij
verhoging van de bloedglucose
spiegel.
- Ook tijdens de nacht vindt een
basaal niveau van insuline afgifte
plaats.
Insuline spiegel fluctueert maar is
nooit nul! Het lichaam produceert altijd (een beetje) insuline, ook tijdens vasten en hongeren.
Basaal niveau aanwezig rond 10 mU/mL
- Een DM type 1 geen standaard basaal niveau, ze hebben geen goed werkende pancreas. Bij
een DM type 1 patiënt wordt dit nagebootst.
- Insuline moet altijd aanwezig zijn in het bijzonder.
Insuline en glucagon spiegels
- insuline en glucagon spiegels na een koolhydraat-rijke maaltijd.
- Marks’ Essentials 2e, Fig. 21.5
α-/β-cellen zitten in de Eilandjes van Langerhans in de Pancreas.
Homeostase van plasma glucose
1
, -insuline verlaagt de bloedglucose spiegel
-I n s u l i n e e n g l u c a g o n v e r z o rg e n s a m e n d e
homeostase van de bloedglucose spiegel.
Normale glucose spiegel is ± 6 mMol.
β-cellen in de pancreas hebben insuline al klaarliggen.
D i t w o rd t a f g e g e v e n a a n h e t b l o e d a l s d e
bloedglucosespiegel stijgt. Insuline bevorderd de
opname van glucose door weefsels/organen dus de
bloedglucosespiegel daalt dan. Deze lage bloed-
glucosespiegel activeert α-cellen die glucagon
produceren. Glucagon wordt nu afgegeven aan het
bloed en de bloedglucosespiegel stijgt weer.
De lever is verantwoordelijk voor het in stand houden van de bloedglucosespiegel.
Hormonen
2 type:
- lipofiele hormonen: receptor intracellulair
- o.a. steroïd hormonen.
Steroïd hormonen kunnen door plasmamembranen heen transporteren doordat
ze hydrofoob en hydrofiel tegelijk zijn. Doordat het door het plasmamembraan heen transporteert
kan het intercellulaire receptoren activeren, het steroïd-hormooncomplex kan dan naar de celkern
toe.
- hydrofiele hormonen (peptide hormonen): receptor op het
plasmamembraan (extracellulair).
- o.a. insuline, glucagon, adrenaline
- deze controle van buiten de cel leidt tot signaaltransductie en
activatie van proteïne kinasen.
Hydrofiele (peptide) hormonen kunnen door het vloed worden getransporteerd, maar kunnen niet
door hydrofobe plasmamembranen heen. Hierbij moet dus een receptor aan het celoppervlak
zitten zodat het hormoon zijn werk kan doen. Binding aan de receptor op het celoppervlak leidt
tot signaaltransductie aan de binnenkant van cel en leidt tot activatie van bepaalde
proteïnekinasen. Hierbij moet onthouden worden welke kinase bij insuline en welke bij glucagon
hoort.
Insuline en glucagon zijn elkaars tegenspelers
- de lever is verantwoordelijk voor het handhaven van de bloedglucose spiegel.
- insuline en glucagon zijn hormonen die metabole routes in de lever aansturen.
- Deze hormonen zijn betrokken bij het frequent wisselen van metabole routes in de lever:
- Insuline: gevoede toestand, ‘opbouw’ hormoon
- Glucagon: gevaste toestand, ‘afbraak’ hormoon
Anabolisme bouwt stoffen op, insuline is een anabool hormoon. Katabolisme breekt stoffen af,
glucagon is een katabool hormoon. Het metabolisme is de samenwerking van anabolisme en
katabolisme.
Effect van insuline en glucagon op het metabolisme
A. Gevoede toestand B. Gevaste toestand (Marks’ Essentials 2e, Fig. 21.1)
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EsraPRG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
