Samenvatting Thema 2: Psychodiagnostiek in een breder kader
42 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Psychodiagnostiek
Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Inhoud van deze samenvatting:
Hoofdstuk 1: Historiek
Hoofdstuk 2: Constructie en classificatie van psychodiagnostische testen
Hoofdstuk 3: De psychologische test in het psychodiagnostisch proces
1) OORSPRONG VAN DE TERM 'PSYCHODIAGNOSTIEK’
• Etymologie
o Stamt uit het Grieks:
§ Psyche: ‘ziel’
§ Dia: ‘uiteen’
§ Gnosis: ‘Kennis’
o Letterlijk: het onderscheidend vaststellen van psychische eigenschappen
• Vroeger: “psychotechniek”
à Het was toen nog een exacte, technische wetenschap.
• Ondertussen = nadruk op technische aspecten sterk afgenomen à term “psychotechniek” in onbruik
2) VOORLOPERS
• Oud Testament (Rechters 7):
Gideon en zijn leger stonden 's ochtends vroeg op en trokken naar de bron Harod, waar zij hun kamp opsloegen. De troepen van Midian
waren in het dal beneden hen gelegerd, aan de noordelijke kant van de heuvel Moré. De Heer zei tegen Gideon: "Uw leger is te groot! Ik wil u
niet allemaal tegen de Midianieten laten vechten, want anders zouden de Israëlieten er tegenover Mij prat op gaan dat zij zichzelf hebben
bevrijd! Zeg maar tegen het volk: 'Wie bang is, mag naar huis gaan." Toen gingen 22.000 mannen naar huis terug en er bleven slechts 10.000
over die bereid waren te vechten.Maar de Heer zei tegen Gideon: "Het zijn er nog steeds te veel! Laat hen naar het water gaan en daar zal Ik
u laten zien wie met u zal meegaan en wie niet.“ Toen ging Gideon met zijn mannen naar het water en de Heer zei tegen hem: "Verdeel hen
in twee groepen op grond van de manier waarop zij water drinken. De ene groep zijn de mannen, die met de hand aan de mond het water
opslurpen als een hond. Tot de andere groep behoort ieder die op de knieën gaat zitten om het water te drinken. "Slechts driehonderd
mannen behoorden tot de eerste groep; alle anderen gingen op de knieën zitten om water te drinken. "Ik zal de Midianieten verslaan met
deze driehonderd man!" zei de Heer tegen Gideon. "Stuur alle anderen naar huis."
è Personeelsselectie: Ze wilden de meest dappere mannen uit grote groep halen: 2 manieren
1) Soort van zelfselectie: “Wie bang is mag naar huis gaan”
2) De gedragsproef: geschiktheid afleiden uit psychologische eigenschappen
à Opzoek naar dapperheid, moed en specifiek nederigheid
à Wie het water dronk zoals een hond zou meer nederig meer geschikt zijn
1
,• Chinese Oudheid: selectiesysteem
o Ontstaan in 605 tijdens de Suidynastie
o Afgeschaft in 1906 tijdens Qinq dynastie
o Selectie o.b.v. testscores in boogschieten, muziek, rekenen, …
à Testjes om de beste mensen te selecteren
o Later ook schriftelijke examens
o Hiërarchisch selectiesysteem met selecties eerst op district-, dan provinciaal en dan
hoofdstedelijk niveau
o High stakes selection
= er hing heel veel vanaf, veel mensen namen deel want als je kon slagen, dan had je enorm
veel voordelen (op gebied van leven, werk, …)
o Besteden veel aandacht aan het bestrijden van fraude
Examenplaats met 7500 cellen in Guandong (1873)
Ø Allemaal aparte kotjes waar de studenten
apart hun examen gingen afleggen.
Ø Examen werd door een kokertje in deur naar
binnen geschoven, zodat men niet kon zien
voor wie het examen was.
Ø Alles werd overgeschreven om het handschrift
niet te herkennen.
• Oude Grieken:
o Typologie van de lichaamsvochten
§ Zwart gal
Te veel zwart gal: melancholicus, heel plichtsbewust,
maar een zwartkijker – veel angst.
§ Geel gal
§ Bloed
Te veel bloed: iemand die veel afwisseling nodig heeft,
gezellig en sociaal persoon.
§ Slijm
è Als één van de vier lichaamsvochten dominanter is, is dit zichtbaar a/h gelaat
+ dit gaat samen met een bepaald type persoonlijkheid
• Middeleeuwen en nieuwere tijd:
o Giambatista della Porta (1535 - 1615)
§ Zoölogische methode, gebaseerd op dierfysiognomie oude Grieken
§ Bepaalde persoonlijkheidskenmerken afleiden v/h gezichten o.b.v.
het dier waarop de persoon lijkt.
§ Bvb: Iemand lijkt op een ezel = stompzinnig persoon
• Johan Kaspar Lavater (1741 – 1801):
o Fysiognomiek = gelaatkunde
§ Uit het gezichssilhouette persoonlijkheidskenmerken afleiden.
§ Bvb: afhankelijk v/h type neus werd je geselecteerd.
2
,• Franz Joseph Gall (1758 – 1828)
o Frenologie
§ Als een bepaalde eigenschap meer aanwezig is, dan zal dat deel in de
hersenen ook meer aanwezig zijn.
§ Door aan de scheden te voelen, konden ze nagaan welke eigenschappen
meer aanwezig waren.
§ Taalknobbel en wiskundeknobbel stamt hieruit af.
• Césare Lombrose (1835 – 1909)
o Criminele fysiognomie
o Men ging ervan uit dat iemands schedel iets kon vertellen
over zijn criminaliteit.
o Men ging foto’s verspreiden van mensen die criminele
feiten hadden gepleegd, om mensen te waarschuwen.
o Ander voorbeeld: kies een goede echtgenoot o.b.v. zijn
schedel.
• Carl Huter (1861 – 1912)
o Psychofysiognomie gebaseerd op de kiembladentheorie
§ Embryo ontwikkelt uit 3 kiembladen:
§ Kunstzinnig
§ Onafhankelijk
§ Gezellig
§ Afhankelijk v/d ontwikkeling van 1 v/d 3 kiembladen komen
we tot een bepaald uiterlijk & innerlijk
• Chiromantie (handlijnkunde)
o Afhankelijk v/d uitgesprokenheid v/d kussentjes op je hand zou je
bepaalde eigenschappen hebben.
o Voorbeelden:
§ Uitgesproken maankussentje = veel verbeelding hebben
§ Uitgepsproken jupiterkussentje = veel ambitie
• Dergelijke theorieën werden vanaf het begin van de 20ste eeuw minder populair, onder meer als gevolg
v/h ontstaan v/d psychologische test.
• Desondanks tot in recentere tijdens uitlopers van theorieën over verband tussen lichamelijke
kenmerken en psychologische eigenschappen
o Bvb: Ernst Kretschmer (1988 – 1964): lichaamstypologie
§ Niet alleen om persoonlijkheidskenmerken na te gaan, maar ook psychopathologisch
(nagaan van psychische ziekten o.b.v. uiterlijke kenmerken)
§ Tenger en lang = meer introvert, meer neiging tot schizofrenie
§ Dikkere mensen = gezelliger, socialer, grotere kans op manische depressiviteit
Maar hier is weinig van aan!!!
3
, 3) AANLOOP
Waarom psychodiagnostiek?
è Nood om geestelijke gezondheid te kunnen gaan meten.
• Aanloop tot wetenschappelijke ontwikkeling psychodiagnostiek in de loop v.d. 19e eeuw onder
stimulans van verschillende disciplines:
o Psychiatrie:
§ Behoefte aan diagnosemogelijkheden m.b.t. aard & niveau van geestelijke afwijkingen
(= psychodiagnostische testen)
o Genetica:
§ Interesse in verschillen tussen mensen
o Experimentele psychologie:
§ Belang van gestandaardiseerde onderzoeksprocedures
§ Steeds meer kennis nodig, belang van standaardisatie
3.1 STIMULANSEN VANUIT DE PSYCHIATRIE
• Philippe Pinel (1745 – 1826)
o “Krankzinnigen zijn niet misdadig maar ziek”
o Ontstaan van interesse voor geestelijke abnormaliteit en zwakzinnigheid
è Hierna kreeg men meer interesse in de geestelijke gezondheid.
• Jean – Etienne Esquirol (1782 – 1840)
o Onderscheid tussen zwakzinnigheid (mentale beperking) en
krankzinnigheid (geestelijke berpeking)
o Vroeger bestond hiertussen geen onderscheid, toen was een zwakker
begaafde hetzelfde als iemand met een psychische aandoening.
è Men wilde instrumenten om psychiatrische diagnoses te kunnen stellen.
• Edouard Séguin (1812 – 1880)
o Training van zwakzinnige kinderen
§ Hoe kunnen we intelligentie/mentale beperking meten?
§ Hoe kunnen we dit trainen?
o Focus op motorische en sensorische functies
o Performantietest: séguin form board
§ Soort van intelligentietest van vroeger
Ø Wie is nu eigenlijk zwakbegaafd?
§ MAAR: de échte interesse in intelligentie kwam pas later.
• Charcot (1825 – 1893)
o Grondlegger v/d neurologie
o Leidde een v/d belangrijkste centra voor psychiatrie en neurologie in Europa:
Hôpital la Salpétrière in Parijs
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dorienferson. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
